Krocionóg piaskowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Krocionóg piaskowy
Ommatoiulus sabulosus
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Krocionóg piaskowy, Szkocja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

wije

Gromada

dwuparce

Rząd

krocionogi właściwe

Rodzina

krocionogowate

Rodzaj

Ommatoiulus

Gatunek

krocionóg piaskowy

Synonimy
  • Julus sabulosus Linnaeus[1], 1758
  • Archiulus sabulosus Berlese[1], 1886
  • Schizophyllum sabulosum Verhoeff[1], 1895

Krocionóg piaskowy (Ommatoiulus sabulosus) – gatunek wija z gromady dwuparców występujący w Europie.

Krocionóg piaskowy został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza w 10. edycji Systema Naturae, pod łacińską nazwą Julus sabulosus. W utworzonym w 1884 przez Latzela rodzaju Ommatoiulus umieścił go w 1968 Jeekel[1].

Jego ciało jest połyskujące, ciemnobrązowe, długie, walcowate, pokrywa je twardy pancerz. Widoczne są na nim dwa długie pomarańczowo-czerwone pasy, rozciągające się wzdłuż całego ciała, skąd pochodzi jego angielska nazwa – striped millipede. Posiada minimum trzydzieści pięć segmentów. Z wyjątkiem pierwszych trzech i ostatniego, każdy z członków jest zaopatrzony w dwie pary nóg. Będąc w niebezpieczeństwie, krocionóg zwija się w spiralę, w centrum której zawsze jest głowa. Oprócz mocnego pancerza dodatkową ochroną są uchodzące z boku segmentów gruczoły wydzielające trującą ciecz, która zawiera m.in. kwas cyjanowodorowy[2].

Krocionóg piaskowy to gatunek pospolity, rozpowszechniony w całej kontynentalnej Europie[1] oraz na Wyspach Brytyjskich, w tym na Irlandii[3]. Zasiedla niemal wszystkie typy siedlisk[3]: lasy, łąki, tereny otwarte, suche stoki oraz ściółkę różnych zespołów roślinnych, takich jak: bór sosnowy czernicowy (Vaccinio myrtilli-Pinetum), bór mieszany (Pino–Quercetum), grąd Tilio-Carpinetum, czy żyzna buczyna karpacka (Dentario glandulosae-Fagetum); występuje także na glebach piaszczystych. W piętrze alpejskim występuje do wysokości 2800 m n.p.m.[1]

W przeciwieństwie do większości krocionogów krocionóg piaskowy jest aktywny głównie w ciągu dnia. Podczas masowych pojawów można spotkać je bardzo licznie, niekiedy w pobliżu siedzib ludzkich – gromadzą się wówczas na trawnikach, wokół domów, zabudowań oraz w piwnicach. Pożywiają się cząsteczkami ziemi, zbutwiałymi liśćmi, resztkami roślin oraz drewnem.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Kania, Grzegorz, & Tracz, Henryk (2005). Mass occurrence and migration of Ommatoiulus sabulosus (Linnaeus, 1758)(Diplopoda: Julida: Julidae) in Poland. Peckiana, 4, 57–66.
  2. William A. Shear (2015). The chemical defenses of millipedes (diplopoda): Biochemistry, physiology and ecology. Biochemical Systematics and Ecology, 61, 78–117.
  3. a b Ommatoiulus sabulosus. [w:] British Myriapod & Isopod Group [on-line]. [dostęp 2015-06-29]. (ang.).