Kupiski (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kupiski
gmina wiejska
1919–1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: białostockie
1939: warszawskie
1945: warszawskie
1945–54: białostockie

Powiat

łomżyński

Siedziba

Łomżyca

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

19

brak współrzędnych

Kupiski (od 1973 Łomża) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku[2] w woj. białostockim i przejściowo w woj. warszawskim (dzisiejsze woj. podlaskie). Nazwa gminy pochodzi od wsi Kupiski, lecz siedzibą władz gminy była Łomżyca (obecnie dzielnica Łomży)[3][4].

Przez większą część okresu międzywojennego gmina Kupiski należała do powiatu łomżyńskiego w woj. białostockim. 1 kwietnia 1939 roku gminę Kupiski wraz z całym powiatem łomżyńskim przyłączono do woj. warszawskiego[5].

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę zamieszkiwało 6.476 osób, 6.182 było wyznania rzymskokatolickiego, 8 prawosławnego, 75 ewangelickiego a 211 mojżeszowego. Jednocześnie 6.318 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 8 niemiecką, 145 żydowską, a 5 rosyjską. Było tu 914 budynków mieszkalnych[6].

Przez krótki okres po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną, lecz już z dniem 18 sierpnia 1945 roku została wraz z powiatem łomżyńskim wyłączona z woj. warszawskiego i przyłączona z powrotem do woj. białostockiego[7]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina była podzielona na 19 gromad: Bożenica, Giełczyn, Janowo, Jednaczewo, Konarzyce, Kraska, Kupiski Nowe, Kupiski Stare, Łochtynowo, Łomżyca, Mątwica, Podgórz, Siemień (nad rzeką), Siemień-Rowy, Stara Łomża (nad rzeką), Stara Łomża (przy szosie), Szablak, Zawady, Zosin-Stara Łomża[8].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[9]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[10], utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Łomża.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. białostockiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. Do 28 września 1954 roku
  3. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  5. Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 52.
  7. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
  8. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  9. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  10. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312