Léo Delibes – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód | |
Clément Philibert Léo Delibes (wym. [dəlib]; ur. 21 lutego 1836 w Saint-Germain-du-Val, obecnie część La Flèche (w departamencie Sarthe) we Francji, zm. 16 stycznia 1891 w Paryżu) – francuski kompozytor baletu, opery oraz innych dzieł scenicznych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego ojciec był listonoszem, matka zaś utalentowaną amatorską muzyczką, a dziadek śpiewakiem operowym. Z powodu przedwczesnej śmierci ojca wychowany był przez matkę oraz wuja. W roku 1871, w wieku 35 lat ożenił się z Léontine Estelle Denain. Delibes zmarł 20 lat później w 1891, pochowany został na cmentarzu Montmartre w Paryżu.
Od 1847 studiował w Konserwatorium Paryskim harmonię i kompozycję, grę na fortepianie i organach oraz solfeż, był studentem Adolfa Adama. Również dzięki jego poparciu otrzymał posadę organisty w kościele św. Piotra w Chaillot. W roku 1863 został akompaniatorem, a w 1865 drugim kierownikiem chóru przy Operze paryskiej. W roku 1870 w Operze paryskiej z wielkim sukcesem wystawiono jego balet Coppélia (na podst. E.T.A. Hoffmanna, Piaskun). W 1880 roku objął profesurę kompozycji w Konserwatorium Paryskim. 14 kwietnia 1883 roku w Opéra-Comique odbyła się prapremiera jego opery Lakmé, która w późniejszym okresie podbiła wiele scen i oper na całym świecie. W 1884 został członkiem Académie des Beaux-Arts, w tym samym roku objął również wyższy kurs kompozycji. Najsilniejszym akcentem polskim w twórczości Delibes'a miała być umiejscowiona na Pokuciu opera Kassya („Kasia”), niestety, pracę nad nią przerwała śmierć kompozytora, zaś dzieło dokończył Jules Massenet.
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Balet:
- La Source (1866)
- Valse ou Pas de Fleurs do Le Corsaire Adolphe Adama (1867)
- Coppélia (1870)
- Sylvia (1876)
- Opera:
- Maître Griffard (1857)
- Monsieur de Bonne-Etoile (1860)
- Les Musiciens d'Orchestre (1861; wraz z Offenbachem, Erlangerem i Hignardem)
- Le Jardinier et son Seigneur (1863)
- Le Boeuf Apis (1865)
- Malbrough s'en va-t-en Guerre (1867; tylko IV akt)
- La Cour du Roi Pétaud (1869)
- Fleur-de-lys (1873)
- Le Roi l’a Dit (1873)
- Jean de Nivelle (1880)
- Lakmé (1883)
- Kassya (1893)
- Operetka:
- Deux sous le Charbon ou Le Suicide de Bigorneau (1856)
- Deux Vieilles Gardes (1856)
- Six Demoiselles à Marier (1856)
- L'Omelette à la Follembuche (1859)
- Les Eaux d'Ems (1861)
- Mon Ami Pierrot (1862)
- Le Serpent à Plumes (1864)
- L'Ecossais de Chatou (1869)
- Inne:
- La Tradition. Prolog (1864)
Media
[edytuj | edytuj kod]- W przypadku problemów z odtwarzaniem zobacz instrukcję obsługi
Divertissiment - Pizzicato | |
Divertissiment - Pizzicato z baletu Sylvia – 3081 KB |
En avril (trzyczęściowy chór dziecięcy) | |
W wykonaniu l'Atelier Vocal des Herbiers |
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ballet Notes (2001). Léo Delibes (arch.)
- Mullany, Janet (2005). Léo Delibes (arch.)
- All Music Guide (2001). Leo Delibes (arch.)
- Józef Kański Przewodnik operowy, Polskie Wydawnictwo Muzyczne S. A., Kraków 2008
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Léo Delibes – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Léo Delibes w bazie AllMusic (ang.)
- Léo Delibes – nuty w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000110494620
- VIAF: 29641114
- ULAN: 500647892
- LCCN: n80040391
- GND: 118924265
- NDL: 00902501
- LIBRIS: b8nrv4jv18n5trv
- BnF: 12519700m
- SUDOC: 032077955
- SBN: BVEV090318
- NLA: 35034727
- NKC: jn19990001702
- BNE: XX878377
- NTA: 07441416X
- BIBSYS: 90373372
- CiNii: DA04225691
- Open Library: OL4286953A
- PLWABN: 9810700892605606
- NUKAT: n97063497
- J9U: 987007271592605171
- PTBNP: 185472
- LNB: 000036873
- NSK: 000055942
- BNA: 000021541
- CONOR: 27464547
- BNC: 000102301
- ΕΒΕ: 257917, 94102
- KRNLK: KAC199639339
- LIH: LNB:V*96895;=BX
- RISM: people/30016578