Lakówka dwubarwna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lakówka dwubarwna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	piestróweczkowate
Rodzaj	lakówka
Gatunek	lakówka dwubarwna
	Nazwa systematyczna
	Laccaria bicolor (Maire) P.D. Orton; Trans. Br. mycol. Soc. 43(2): 280 (1960)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lakówka dwubarwna (Laccaria bicolor (Maire) P.D. Orton) – gatunek grzybów z rodziny piestróweczkowatych (Hydnangiaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Laccaria, Hydnangiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisany został w 1937 r. przez René Maire jako odmiana lakówki pospolitej. Do rangi odrębnego gatunku podniósł go Peter Darbishire Orton w 1960 r.^[1]

Synonimy naukowe:

Laccaria bicolor (Maire) P.D. Orton 1960 var. bicolor
Laccaria bicolor var. pseudobicolor (Bon) Pázmány 1991
Laccaria laccata var. bicolor Maire 1937
Laccaria laccata var. pseudobicolor Bon 1982
Laccaria proxima var. bicolor (Maire) Kühner & Romagn. 1953^[2].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 1–6 cm, za młodu dzwonkowaty, później łukowaty, na koniec płasko rozpostarty o pofalowanych brzegach. Powierzchnia o barwie mięsnoczerwonawej lub czerwonobrązowej i pokryta drobnymi łuseczkami^[4].

Blaszki

Szerokie, rzadkie i dość grube, do trzonu przyrośnięte lub nieco zbiegające. Mają fioletoworóżową barwę, podczas wysychania coraz bardziej fioletową, u starszych okazów są białawo oprószone zarodnikami^[4].

Trzon

Wysokość 6–10 cm, grubość do 8 mm. Cylindryczny, podłużnie włóknisty. Powierzchnia koloru od różowego do czerwonobrązowego. U podstawy występuje fioletowa grzybnia^[4]. Fioletowy kolor grzybni u podstawy jest jedną z najważniejszych cech morfologicznych umożliwiających odróżnienie tego gatunku lakówki od podobnych, jednak zanika on dość szybko i morfologiczne odróżnienie starszych okazów staje się czasami niemożliwe^[5].

Miąższ

Kruchy, cienki, brązowawy o słodkawym smaku i niewyraźnym zapachu^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały. Zarodniki szeroko elipsoidalne lub niemal kuliste, o rozmiarach 7–9 × 6–8 µm, pokryte kolcami długości do 1–2 µm. Podstawki 4-zarodnikowe, Cheilocystydy o kształcie od nitkowatego do palczastego i rozmiarach do 55 × 8 µm^[5].

Gatunki podobne

lakówka pospolita (Laccaria laccata), ma blaszki mięsnoczerwone, biały nalot grzybni przy podstawie trzonu^[4],
grzybówka fioletowawa (Mycena pura) ma silny zapach rzodkwi^[4].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, występuje także w Australii oraz Japonii i Korei^[6].

Grzyb naziemny. Rośnie w lasach iglastych pod sosnami i świerkami, oraz liściastych pod dębami, bukami i brzozami^[4]. W Polsce owocniki wytwarza od lipca do listopada^[3].

Znaczenie

Grzyb mykoryzowy. Badania naukowe wykazały, że lakówka dwubarwna jest bardziej od innych grzybów skuteczna w tworzeniu ektomykoryzy z sosną pospolitą, zwiększając szansę jej przeżycia^[7].
Grzyb jadalny^[4].
Jest jednym z wielu grzybów drapieżnych, którego grzybnia ma zdolność trawienia ciała zwierząt, ale jednym z nielicznych, który ma zdolność łapania i zabijania owadów, szczególnie skoczogonków^[8].
Jest pierwszym gatunkiem grzyba ektomykoryzowego, dla którego opracowano pełną sekwencję genomu^[9].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-25] (ang.).
↑ ^a ^b WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 367, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 158, ISBN 978-83-245-9550-1 .
↑ ^a ^b MichaelM. Kuo MichaelM., Laccaria bicolor [online], MushroomExpert [dostęp 2013-10-24] (ang.).
↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-01] .
↑ D.L.D.L. Richter D.L.D.L., J.N.J.N. Bruhn J.N.J.N., Field survival of containerized red and jack pine seedlings inoculated with mycelial slurries of ectomycorrhizal fungi, „New Forest”, 3, 1989, s. 247–258 .
↑ John N.J.N. Klironomos John N.J.N., Miranda M.M.M. Hart Miranda M.M.M., Food-web dynamics. Animal nitrogen swap for plant carbon, „Nature”, 410 (6829), 2001, s. 651, DOI: 10.1038/35070643, PMID: 11287942 .
↑ FrancisF. Martin FrancisF., Marc-AndréM.A. Selosse Marc-AndréM.A., The Laccaria genome: a symbiont blueprint decoded, „New Phytologist”, 180 (2), 2008, s. 296–310, DOI: 10.1111/j.1469-8137.2008.02613.x, PMID: 19138220 .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15] (ang.).

[sf-2] Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-25] (ang.).

[check-3] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 367, ISBN 83-89648-09-1 .

[wag-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 158, ISBN 978-83-245-9550-1 .

[mush-5] MichaelM. Kuo MichaelM., Laccaria bicolor [online], MushroomExpert [dostęp 2013-10-24] (ang.).

[disc-6] Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-01] .

[rich-7] D.L.D.L. Richter D.L.D.L., J.N.J.N. Bruhn J.N.J.N., Field survival of containerized red and jack pine seedlings inoculated with mycelial slurries of ectomycorrhizal fungi, „New Forest”, 3, 1989, s. 247–258 .

[kli-8] John N.J.N. Klironomos John N.J.N., Miranda M.M.M. Hart Miranda M.M.M., Food-web dynamics. Animal nitrogen swap for plant carbon, „Nature”, 410 (6829), 2001, s. 651, DOI: 10.1038/35070643, PMID: 11287942 .

[fran-9] FrancisF. Martin FrancisF., Marc-AndréM.A. Selosse Marc-AndréM.A., The Laccaria genome: a symbiont blueprint decoded, „New Phytologist”, 180 (2), 2008, s. 296–310, DOI: 10.1111/j.1469-8137.2008.02613.x, PMID: 19138220 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]