Leif Dietrichson – Wikipedia, wolna encyklopedia

Leif Ragnar Dietrichson

Leif Dietrichson, 1925
Data i miejsce urodzenia	1 września 1890 Hønefoss
Data i miejsce śmierci	zaginął 18 czerwca 1928 na Morzu Arktycznym przy Wyspie Niedźwiedziej
Przebieg służby
Lata służby	1914–1928
Siły zbrojne	Norweska KMW
Stanowiska	pilot, dowódca bazy
Multimedia w Wikimedia Commons

Leif Ragnar Dietrichson (ur. 1 września 1890 w Hønefoss, zaginął 18 czerwca 1928 na morzu przy Wyspie Niedźwiedziej) – norweski pionier lotnictwa polarnego, oficer marynarki norweskiej. Uczestnik wyprawy Roalda Amundsena (1872–1928) na biegun północny w 1925 roku – pilotował wodnosamolot N24, zaginął podczas ekspedycji ratunkowej Amundsena po włoskich polarników w 1928 roku.

Leif Ragnar Dietrichson urodził się 1 września 1890 roku w Hønefoss^[1] . Jego rodzicami byli lekarz Kristian Adolph Gustav Emil Dietrichson (1858–1896) i nauczycielka muzyki Birgitte Lynum (1860–1940)^[1] . Był bratankiem norweskiego polarnika Olufa Christiana Dietrichsona (1856–1942) i kuzynem norwesko-amerykańskiego pilota Bernta Balchena (1899–1973)^[1] .

W latach 1908–1911 studiował w szkole morskiej, po czym pracował dla Bergenske Dampskibsselskap^[1] . W 1914 roku został mianowany dowódcą torpedy (norw. torpedosjef) oraz dowódcą dywizji Hvaler z torpedowcem „Springer”^[1] .

W 1915 roku wstąpił do nowo powstałego lotnictwa marynarki i zaczął latać w 1916 roku^[1] . W 1918 roku odbył szkolenie w Wielkiej Brytanii^[1] . W tym samym roku został dowódcą bazy statków powietrznych w Kristiansand^[1] . W 1920 roku poślubił Gunvor Jebsen (1902–1997)^[1] .

W 1923 roku poznał Roalda Amundsena (1872–1928), który planował wyprawę na biegun północny^[1] . Na czas ekspedycji Dietrichson został urlopowany z wojska, którego dowództwo uznawało loty w warunkach arktycznych za element szkoleniowy^[1] . Amundsen zamierzał dotrzeć na biegun ze Svalbardu na dwóch wodnosamolotach Dornier N24 i N25^[2] . Wyprawa ruszyła 21 maja 1925 roku^[1] . N25 pilotował Hjalmar Riiser-Larsen (1890–1965)^[2] , a Dietrichson zasiadł za sterami N24^[1] . Według wcześniejszych obliczeń wyprawa miała osiągnąć biegun po 8 godzinach lotu^[3]. Po 8 godzinach lotu, samoloty N24 i N25 wylądowały na krze lodowej, by dokładnie określić pozycję^[1] . Wyprawa osiągnęła jednak jedynie szerokość 87°43′N^[4] . Samoloty osiadły w odległości 3–4 mil morskich od siebie^[1] . Przy starcie N24 doznał uszkodzeń i po wylądowaniu zaczął nabierać wody^[3]. Załoga wydobyła paliwo i zapasy i próbowała na nartach dotrzeć do N25^[3]. Lód był jednak cienki i Dietrichson wraz z mechanikiem Oskarem Omdalem (1895–1927) wpadli do wody^[3]. Zostali uratowani przez nawigatora N24 Lincolna Ellswortha (1880–1951)^[3]. Dotarcie do N25 zabrało im prawie cały tydzień^[3]. Wszyscy uczestnicy budowali potem przez trzy i pół tygodnia pas startowy na lodzie^[4] . 15 czerwca Riiser-Larsen zdołał wystartować, zabierając na pokładzie wszystkich sześciu uczestników wyprawy z powrotem do Svalbardu^[4] [3].

W 1926 roku Dietrichson miał uczestniczyć w przelocie nad biegunem północnym organizowanym przez Amundsena jako nawigator sterowca „Norge”^[1] , jednak wycofał się „z powodów rodzinnych”. Biograf Amundsena Tor Bomann-Larsen oraz inni badacze uważali, że rezygnacja Dietrichsona spowodowana była niezadowoleniem i brakiem zgody na dzielenie tej funkcji z Lincolnem Ellsworthem, który nie miał wystarczających umiejętności, ale był sponsorem wyprawy^[5] [1] .

W 1928 roku Dietrichson został ponownie urlopowany z wojska, by wziąć udział w wyprawie amerykańskiego pilota Richarda Byrda (1888–1957) na biegun południowy^[1] . Zamiast lecieć do Stanów Zjednoczonych, ruszył na prośbę Amundsena wraz z nim samym na ratunek włoskiemu polarnikowi i konstruktorowi „Norge” Umberto Nobile (1885–1978), którego sterowiec „Italia” rozbił się podczas próby przelotu nad biegunem północnym^[6].

Dietrichson zasiadł za sterami francuskiej maszyny Latham 47 i 18 czerwca 1928 roku wyprawa ratunkowa wystartowała z Tromsø^[1] . Po raz ostatni kontakt radiowy z samolotem miał miejsce trzy godziny później, kiedy znajdował się w okolicy Wyspy Niedźwiedziej^[1] . Następnie kontakt się urwał^[1] .

Koczująca na lodzie załoga „Italii” została wkrótce dostrzeżona przez samolot włoski, a 23 czerwca obok obozu wylądował szwedzki pilot Einar Lundborg (1896–1931)^[7], który zabrał Nobile i jego psa^[6]. Pilot wrócił po resztę załogi, lecz samolot rozbił się przy lądowaniu^[6]. Rozbitkowie zostali ostatecznie uratowani 12 lipca przez rosyjski lodołamacz „Krasin”^[6][7].

Ponad dwa miesiące później odnaleziono w morzu jeden z pływaków maszyny Latham 47^[1] . Potem jeszcze pojawił się przerobiony zbiornik na paliwo^[6]. Uważa się, że samolot rozbił się u wybrzeży Wyspy Niedźwiedziej, lecz nikogo nigdy nie odnaleziono^[6].

Dietrichson został pośmiertnie awansowany na kapitana^[1] . Syn Dietrichsona Gustav (1921–1945) również został pilotem wojskowym i służył w Royal Air Force^[1] .

17 maja 1949 roku Hjalmar Riiser-Larsen odsłonił pomnik ku pamięci Dietrichsona w parku Søndre w Hønefoss^[4] . W 1956 roku imieniem Dietrichsona nazwano jedną z ulic w Stavanger^[4] .

Na cześć Dietrichsona nazwano jedną z zatok na Ziemi Północno-Wschodniej w archipelagu Spitsbergenu – Dietrichsonbukta^[8].

• Susan Barr: Leif Dietrichson. W: I Norsk biografisk leksikon. 2009-02-13. (norw.).
• Ulf Larsstuvold: Hjalmar Riiser Larsen. W: I Norsk biografisk leksikon. 2009-02-13. [dostęp 2019-08-03]. (norw.).
• The Fram Museum: The N24/N25 flight towards the North Pole (1925). frammuseum.no. [dostęp 2019-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-23)]. (ang.).
• Charles W. Johnson: Ice Ship: The Epic Voyages of the Polar Adventurer Fram. ForeEdge from University Press of New England, 2014. ISBN 978-1-61168-604-3. [dostęp 2019-08-03]. (ang.).
• Jeff Maynard: Antarctica's Lost Aviator: The Epic Adventure to Explore the Last Frontier on Earth. Pegasus Books, 2019. ISBN 978-1-64313-096-5. [dostęp 2019-08-03]. (ang.).