Leukippos – Wikipedia, wolna encyklopedia

Leukippos z Miletu (mal. Luca Giordano, ok. 1652)

Leukippos z Miletu (stgr. Λεύκιππος Leukippos[a]) – filozof grecki z V w. p.n.e., uznawany za twórcę atomizmu[1] – teorii budowy materii, głoszącej, że jest ona zbudowana z małych, niepodzielnych, niezmiennych i nieprzenikliwych cząstek (atomów), otoczonych próżnią i różniących się między sobą kształtem, położeniem i porządkiem.

W jego teorii atomy obdarzone są odwiecznym ruchem, popychając się i łącząc w znane nam rzeczy. Zmiany w przyrodzie tłumaczył łączeniem się i rozłączaniem atomów, a różnorodność substancji – różnorodnością formy i połączeń atomów[2]. Jedyny znany nam dosłowny fragment pism Leukipposa (pozostałe zaginęły) pozwala uważać go za pierwszego deterministę na gruncie postawionej tezy: „Nic nie dzieje się bez przyczyny, lecz wszystko z jakiejś racji i konieczności” (Οὐδὲν χρῆμα μάτην γίγνεται, ἀλλὰ πάντα ἐκ λόγου τε καὶ ὑπ' ἀνάγκης)[3]. Prawdopodobnie jego ideą był „wielki ład świata”, włączony później do kanonu pism Demokryta.

Myśl Leukipposa kontynuował jego uczeń Demokryt z Abdery. Poglądy obydwu były na tyle zbieżne, że wobec niedostatku źródeł trudno ocenić dokładnie wkład Leukipposa w rozwój filozofii atomistycznej.

  1. Imię to pochodzi od wyrazów λευκός ίππος (leukos hippos), co dosłownie oznacza „biały koń” (Leukippos).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Leukippos, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-30].
  2. Zbigniew Płochocki: Atomistyka współczesna. Cz. 1: Historia atomu i elementy mechaniki kwantowej. Wyd. 2. Warszawa 1986, s. 10, ISBN 83-02-02340-X.
  3. Leucippus: Fragments, Czy istnieje przypadek? Skąd się biorą tzw. zjawiska losowe

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]