Ludvig Holberg – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ludvig Holberg

Ludvig Holberg
Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1684 Bergen
Data śmierci	28 stycznia 1754
Dziedzina sztuki	literatura
Multimedia w Wikimedia Commons

Ludvig Holberg (ur. 3 grudnia 1684 w Bergen, zm. 28 stycznia 1754) – pisarz duński, twórca duńskiego języka literackiego i dramatu narracyjnego, nazywany ojcem teatru duńskiego. Pracował też jako myśliciel polityczny i historyk. Od jego nazwiska pochodzi nazwa Nagrody Holberga.

Z pochodzenia Norweg. Najmłodszy z sześciu braci, wcześnie osierocony. Jego ojciec Christian Nielsen Holberg zmarł, gdy Ludvig miał rok. Ludvig Holberg wykształcenie zdobył własnym wysiłkiem. Wiele podróżował: po Niemczech, Francji i Włoszech, gdzie przyswoił wiele haseł oświecenia, które następnie rozpowszechniał w Danii.

Był profesorem na Uniwersytecie Kopenhaskim, gdzie zajmował się historiografią.

Rozgłos przyniósł mu poemat heroikomiczny Peder Paars. Jednak największe sukcesy odnosił w dramacie. Napisał 17 komedii czerpiąc motywy z Terencjusza, Plauta czy Moliera. Tworzył repertuar do otwartego w 1722 małego Teatru Narracyjnego w Kopenhadze przy ulicy Grønegade. Po jego upadku napisał w 1741 roku w języku łacińskim utopijną powieść Podróż do krajów podziemnych Nielsa Klima (Nicolai Klimii iter subterraneum). Wzorem dlań był tu Jonathan Swift i Podróże Guliwera. W roku następnym Hans Hagerup przetłumaczył ją na duński (Niels Klims underjordiske rejse).

Napisał też „myśli o moralności” (Moralske tanker).

Według jego komedii Maskarada operę pod tym samym tytułem napisał Carl Nielsen. Jego postać przywołał Edvard Grieg w tytule swojej Suity z czasów Holberga.

• Den Politiske Kandestøber, 1722
• Den Vægelsindede, 1722
• Jean de France eller Hans Frandsen, 1722
• Jeppe paa Bjerget eller den forvandlede Bonde, 1722 („Jeppe na wzgórzu”)
• Mester Gert Westphaler, 1722 („Gert Westfalczyk”')
• Barselstuen, 1723
• Den ellefte Junii, 1723
• Jacob von Tyboe eller den stortalende Soldat, 1723
• Ulysses von Ithacia, 1723
• Erasmus Montanus eller Rasmus Berg, 1723
• Don Ranudo de Colibrados, 1723
• Uden Hoved og Hale, 1723
• Den Stundesløse, 1723
• Hexerie eller Blind Allarm, 1723 („Czarnoksięstwo, lub fałszywy alarm”)
• Melampe, 1723
• Det lykkelige Skibbrud, 1724
• Det Arabiske Pulver, 1724 („Proch arabski”)
• Mascarade, 1724 („Maskarada”)
• Julestuen, 1724
• De Usynlige, 1724
• Kildereisen, 1725
• Henrich og Pernille, 1724-1726
• Den pantsatte Bondedreng, 1726
• Pernilles korte Frøkenstand, 1727
• Den Danske Comoedies Liigbegængelse, 1727 („Pogrzeb duńskiej komedii”)
• Den honette Ambition, 1731
• Plutus eller Proces imellom Fattigdom og Riigdom, publ. 1753
• Husspøgelse eller Abracadabra, publ. 1753 („Abrakadabra”)
• Philosophus udi egen Indbildning, publ. 1754
• Republiqven eller det gemeene Bedste, publ. 1754
• Sganarels Rejse til det philosophiske Land, publ. 1754

• Peder Paars, 1720
• fire Skæmtedigte, 1722
• Metamorphosis eller Forvandlinger, 1726

• Nicolai Klimii iter subterraneum, 1741. (tłumaczenie duńskie Hans Hagerup (1742): Niels Klims underjordiske Rejse.) (ang. wersja: The Journey of Niels Klim to the World Underground Bison Books, 2004. ISBN 0-8032-7348-7)

• Moralske Tanker, 1744
• Epistler, 1748-1754
• Moralske Fabler, 1751 („Bajki moralne”)
• Tre latinske levnedsbreve, 1728-1743

• Introduction til de fornemste Europæiske Rigers Historier, 1711 („Wstęp do historii największych imperiów europejskich”)
• Morals Kierne eller Introduction til Naturens og Folke-Rettens Kundskab, 1716
• Dannemarks og Norges Beskrivelse, 1729 („Opis Danii i Norwegii”)
• Dannemarks Riges Historie, 1732–35
• Den berømmelige Norske Handel-Stad Bergens Beskrivelse, 1737
• Almindelig Kirke-Historie, 1738
• Den jødiske Historie fra Verdens Begyndelse, fortsat til disse Tider, 1742
• Adskillige store Heltes og berømmelige Mænds sammenlignede Historier, 1739–1753
• Adskillige Heltinders og navnkundige Damers sammenlignede Historier

• Suita „Z czasów Holberga”

• Władysław Czapliński, Dzieje Danii nowożytnej 1500-1875, Warszawa 1982, s. 117-118.

• Ludvig Holberg – dzieła w bibliotece Polona