Magical Mystery Tour – Wikipedia, wolna encyklopedia

Magical Mystery Tour – tytuł dwóch odrębnych wydawnictw płytowych zespołu The Beatles, jakie ukazały się w 1967 na rynku muzycznym, LP i podwójnej EP-ki; oba wydania zawierały składającą się z sześciu piosenek ścieżkę dźwiękową do filmu telewizyjnego pod tym samym tytułem.

Chronologicznie pierwszy był wydany w USA album, który wypełniły, obok ścieżki dźwiękowej, nagrania singlowe zespołu z 1967. Wersja ta weszła do oficjalnej dyskografii zespołu jako płyta długogrająca i ukazała się również w wersji CD.

8 grudnia 1967 ukazała się na rynku brytyjskim podwójna EP-ka, zawierająca sześć wspomnianych piosenek ze ścieżki dźwiękowej filmu Magical Mystery Tour.

Soundtrack okazał się komercyjnym i artystycznym sukcesem, został nominowany do nagrody Grammy, pomimo że sam film okazał się artystyczną i komercyjną klapą.

Wydanie albumu Magical Mystery Tour stało się jednym z największych komercyjnych sukcesów w historii wytwórni Capitol; w ciągu trzech pierwszych tygodni sprzedaży przyniósł on 8 mln dolarów zysku. Do połowy stycznia 1968 sprzedano 1,75 mln egzemplarzy albumu. 23 grudnia 1967 album zadebiutował na liście Top 200 najlepiej sprzedawanych albumów w USA na miejscu 157 a już 6 stycznia 1968 znalazł się na pozycji 1., którą zajmował przez osiem tygodni^[15].

 Osobny artykuł: Magical Mystery Tour (film).

Po albumie Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, Paul McCartney chciał stworzyć film bazujący na zespole The Beatles i jego muzyce. Film miał być improwizowany: rozmaici „zwykli” ludzie mieli podróżować autobusem i przeżywać bliżej nieokreślone „magiczne” przygody. Film Magical Mystery Tour został nakręcony, a jego ilustrację dźwiękową stanowiło sześć nowych piosenek The Beatles; oczekiwane z nadzieją „magiczne” przygody jednak się nie wydarzyły. Film został wyświetlony przez telewizję BBC w okresie świąt Bożego Narodzenia 1967 i został bezlitośnie potraktowany przez krytykę^[16].

Wykorzystane w filmie piosenki stanowiły pewien problem zarówno dla The Beatles, jak i dla wytwórni EMI, ponieważ było ich za mało jak na album, a za dużo jak na EP-kę^[17]. Jednym z rozważanych pomysłów było wydanie materiału muzycznego w formie EP-ki, która byłaby odtwarzana z szybkością 33¹/₃ obrotów na minutę, co jednakże spowodowałoby stratę w jakości dźwięku, więc pomysł zarzucono. Ostatecznie zdecydowano się na pomysłowe wydanie piosenek jako podwójnej EP-ki w rozkładanej okładce z dołączoną 28-stronicową książeczką (tzw. bookletem), zawierającą teksty piosenek i kolorowe zdjęcia^[17]. Krytyk muzyczny Bob Neaverson tak napisał o tym wydawnictwie: „Było to z pewnością rozwiązanie, jeśli chodzi o ilość piosenek, ale można podejrzewać, że częściowo dało znać o sobie pionierskie zamiłowanie The Beatles do eksperymentowania z tradycyjnymi formatami i opakowaniami”^[18]. Wydawnictwo ukazało się (zarówno w wersji mono, jak i stereo) w Wielkiej Brytanii 8 grudnia 1967, w okresie sezonu świątecznego i było sprzedawane w cenie 19 szylingów i 6 pensów^[19][17].

W USA, gdzie EP-ki nie były w tym czasie popularne, wytwórnia Capitol zdecydowała się (wbrew życzeniu The Beatles) wydać piosenki na albumie, uzupełniając je o aktualne nagrania singlowe zespołu^[20][17]. Album ten ukazał się 27 listopada 1967 (11 dni przed wydaniem EP-ki) w rozkładanej okładce z dołączoną kolorową 24-stronicową książeczką, zawierającą zdjęcia z filmu. Na wewnętrznej okładce znalazły się też teksty piosenek. Pierwsza strona LP zawierała piosenki wykorzystane w filmie (wydane później na EP-ce), natomiast na drugiej stronie umieszczono nagrania z singli zespołu wydanych w 1967 (m.in. „Penny Lane”, „Baby, You’re a Rich Man” i „All You Need Is Love”); piosenki zostały wydane w wersji duofonicznej^[17][21].

W 1969 i 1971 stworzono wersje stereo, przedtem nieosiągalne^[17], co pozwoliło na wydanie pierwszego LP w wersji stereo (1971, RFN^[25]).

Ponieważ w Wielkiej Brytanii pojawiło się zapotrzebowanie na LP, zaczęto sprowadzać wydawnictwo Capitolu z USA; w styczniu 1968 album osiągnął pozycję 31. na brytyjskiej liście najlepiej sprzedawanych albumów^[26]. W 1976 wytwórnia EMI wydała album w Wielkiej Brytanii^[17], ale wykorzystała ponownie wersję duofoniczną Capitolu.

Kiedy 21 września 1987 wydano dyskografię The Beatles na płytach CD, pojawiła się w niej albumowa wersja stereo Magical Mystery Tour jako oficjalna część dyskografii zespołu^[26]. Również włączenie do albumu w wersji CD nagrań z singli z 1967 oznaczało, iż stał się on oficjalnym albumem; jego czas trwania (36:52) też był porównywalny z innymi wydawnictwami The Beatles. Z tego względu nagrań tych nie uwzględniono na kompilacyjnym wydawnictwie Past Masters wydanym 7 marca 1988, stanowiącym głównie zbiór nagrań singlowych zespołu z lat 1962–1970^[27].

Album Magical Mystery Tour został zremasterowany i wydany ponownie na CD w 2009 roku^[8].

Wszystkie utwory duetu Lennon/McCartney, poza zaznaczonymi.

Strona pierwsza:

1.	„Magical Mystery Tour”	2:48
2.	„The Fool on the Hill”	2:59
3.	„Flying” (Lennon-McCartney-Harrison-Starr)	2:16
4.	„Blue Jay Way” (Harrison)	3:54
5.	„Your Mother Should Know”	2:33
6.	„I Am the Walrus”	4:35
		19:05

Strona druga:

1.	„Hello, Goodbye”	3:24
2.	„Strawberry Fields Forever”	4:05
3.	„Penny Lane”	3:00
4.	„Baby You’re a Rich Man”	3:07
5.	„All You Need Is Love”	3:57
		17:33

Wszystkie utwory duetu Lennon/McCartney, poza zaznaczonymi.

Strona pierwsza:

1.	„Magical Mystery Tour”	2:48
2.	„Your Mother Should Know”	2:33
		05:21

Strona druga:

1.	„I Am the Walrus”	4:35
		04:35

Strona trzecia:

1.	„The Fool on the Hill”	3:00
2.	„Flying” (Lennon-McCartney-Harrison-Starkey)	2:16
		05:16

Strona czwarta:

1.	„Blue Jay Way” (Harrison)	3:50
		03:50

The Beatles:

• George Harrison – gitara, śpiew, harmonijka ustna w „The Fool on the Hill”
• John Lennon – gitara, fortepian elektryczny, melotron, śpiew, harmonijka ustna w „The Fool on the Hill”
• Paul McCartney – gitara basowa, fortepian, mellotron, śpiew, flet prosty w „The Fool on the Hill”
• Ringo Starr – perkusja, śpiew

Inżynierowie dźwięku:

• Geoff Emerick i Ken Scott

Muzycy studyjni:

• „Magical Mystery Tour”: Mal Evans i Neil Aspinall – instrumenty perkusyjne, David Mason, Elgar Howarth, Roy Copestake i John Wilbraham – trąbki
• „The Fool on the Hill”: Christoper Taylor, Richard Taylor i Jack Ellory – flety^[28]
• „I Am the Walrus”: Sidney Sax, Jack Rothstein, Ralph Elman, Andrew McGee, Jack Greene, Louis Stevens, John Jezzard i Jack Richards – skrzypce, Lionel Ross, Eldon Fox, Brian Martin i Terry Weil – wiolonczele, Neill Sanders, Tony Tunstall i Morris Miller – rogi, Peggie Allen, Wendy Horan, Pat Whitmore, Jill Utting, June Day, Sylvia King, Irene King, G. Mallen, Fred Lucas, Mike Redway, John O’Neill, F. Dachtler, Allan Grant, D. Griffiths, J. Smith i J. Fraser – wokal wspierający
• „Hello, Goodbye”: Ken Essex, Leo Birnbaum – altówki
• „Strawberry Fields Forever”: Mal Evans – instrumenty perkusyjne, Tony Fisher, Greg Bowen, Derek Watkins i Stanley Roderick – trąbki, John Hall, Derek Simpson, Norman Jones – wiolonczele
• „Penny Lane”: Ray Swinfield, P. Goody, Manny Winters i Dennis Walton – flety, Leon Calvert, Freddy Clayton, Bert Courtley i Duncan Campbell – trąbki, Dick Morgan i Mike Winfield – rożki angielskie, Frank Clarke – kontrabas, David Mason – trąbka piccolo
• „Baby, You’re a Rich Man”: Eddie Kramer – wibrafon
• „All You Need Is Love” – George Martin – fortepian, Mick Jagger, Keith Richards, Marianne Faithfull, Keith Moon, Eric Clapton, Pattie Boyd, Jane Asher, Mike McCartney, Maureen Starkey, Graham Nash z żoną, Gary Leeds i Hunter Davies – wokal wspierający, Sidney Sax, Patrick Halling, Eric Bowie i Jack Holmes – skrzypce, Rex Morris i Don Honeywill – saksofony, David Mason i Stanley Woods – trąbki, Evan Watkins i Henry Spain – rogi, Jack Emblow – akordeon, Brian Martin – wiolonczela

• Mark Lewisohn: The Beatles Recording Sessions. New York: Harmony Books, 1988. ISBN 0-517-57066-1. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Ian MacDonald: Revolution in the Head: The Beatles’ Records and the Sixties. Wyd. 2. popr. London: Pimlico (Rand), 2005. ISBN 1-844-13828-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Barry Miles: Paul McCartney: Many Years From Now. New York: Henry Holt and Company, 1997. ISBN 0-8050-5249-6. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Jeff Russell: The Beatles Album File and Complete Discography. New York: J.P. Russell and Blanford Books Ltd, 1982. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Neville Stannard: THE LONG AND WINDING ROAD: A History Of The Beatles On Record. Wyd. 2. Great Britain: Virgin Books Ltd., 1981, s. 145. ISBN 0-907080-96-0. (ang.).

• RareBeatles.com: Photos of unique Beatles rarities – Magical Mystery Tour. [dostęp 2010-11-06]. (ang.).
• Bob Neaverson: Magical Mystery Tour Part 1 – Background and Production. The Beatles Movies. [dostęp 2010-11-06]. (ang.).
• Steve Marinucci: The Beatles’ (and solo Beatles) Grammy Awards, Academy Awards and Emmy Award Nominations. Abbeyrd’s Beatles page. [dostęp 2010-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-17)]. (ang.).
• Beatles Interview Database: Magical Mystery Tour. [dostęp 2010-10-26]. (ang.). Wypowiedzi członków The Beatles o piosenkach zawartych na „Magical Mystery Tour”
• Norwegian Wood – Den norske Beatlesklubben: 76: Magical Mystery Tour. [dostęp 2010-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-09-15)]. (norw.). dokładne dane o albumie na stronie norweskiego fan clubu The Beatles