Mamelucy (Galicja) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mamelucy – popularnie stosowana nazwa polskiego zachowawczego ugrupowania politycznego w Galicji w czasie autonomii galicyjskiej.

Ugrupowanie utworzyło się w 1867 w Sejmu Krajowego Galicji. Jego przedstawiciele uważali, że nie należy ryzykować walki o większą autonomię Galicji, tylko poprzestać na tym, co już uzyskano. Nazywano ich pogardliwie mamelukami. Do obozu mameluków, na którego czele stał namie­stnik Agenor Romuald Gołuchowski, przeszła część skrajnie kon­serwatywnej szlachty z Galicji Wschodniej i część in­teligencji na czele z Florianem Ziemiałkowskim. Dla odmiany demokraci, jak Smolka, reprezentujący mieszczaństwo lwowskie, wysuwali hasła opozycji przeciw Wiedniowi. Krakowscy konserwatyści, późniejsi stańczycy, zajęli pozycję centrową.

Do najbardziej wojujących mameluków, oprócz Agenora Gołuchowskiego i Floriana Ziemiałkowskiego, należeli: Piotr Gross, Wiktor Zbyszewski, Stanisław Polanowski, Julian Ławrowski, Antoni Golejewski.

Mamelucy nie uznawali żądań ukraińskich o większe prawa polityczne, popierali natomiast równouprawnienie Żydów. W 1869 Gołuchowski i Ziemiałkowski założyli pismo mameluków „Dziennik Polski” i ściągnęli na współ­redaktora popularnego dziennikarza Jana Lama. W 1878 „Dziennik Polski” odkupił Adam Stanisław Sapieha i zmienił jego profil. Od tego czasu mamelucy przestali odgrywać jakąkolwiek polityczną rolę w Galicji.

• Ryszard Sadaj: Kto był kim w Galicji. Kraków, 1993. ISBN 83-7081-089-6,