Maria Malinowska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Maria Malinowska
Ilustracja
Maria Malinowska „Lonka” bije rekord świata rzucając 58,09 m (1928)
Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1909
Nowy Sącz

Data i miejsce śmierci

18 lipca 1979
Kraków

Informacje klubowe
Klub

Cracovia

Dorobek medalowy
Mistrzostwa Polski seniorów
złoto Poznań 1927 rzut oszczepem
złoto Poznań 1927 rzut oszczepem oburącz
złoto Kraków 1928 rzut oszczepem
złoto Kraków 1928 rzut oszczepem oburącz
złoto Warszawa 1929 rzut oszczepem
złoto Warszawa 1929 rzut oszczepem oburącz

Maria Oczkowska z domu Malinowska, ps. „Lonka” herbu Pobóg (ur. 10 czerwca 1909 w Nowym Sączu, zm. 18 lipca 1979 w Krakowie) – polska lekkoatletka, oszczepniczka, dyskobolka, kulomiotka.

Zawodniczka klubu Cracovia w latach 1925-1929. 6-krotna mistrzyni Polski, 9-krotna rekordzistka kraju (w tym oszczepem 800 g), rekordzistka świata. Rekord życiowy - 36.90 (1928).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Maria Malinowska urodziła się w rodzinie Antoniego Malinowskiego i Anieli z d. Gawrzyckiej.

Za namową brata w 1925 udała się na jeden z treningów krakowskiej Cracovii. Szesnastoletnia wówczas Malinowska, trenując razem z mężczyznami, spróbowała rzucić oszczepem. Rezultat był na tyle satysfakcjonujący, że oszczepnicy namówili ją na akces do sekcji[1]. Malinowska, jako uczennica gimnazjum, oficjalnie nie mogła uprawiać lekkoatletyki. Ponadto, zawodowy sport kobiecy uchodził w Polsce przedwojennej za "siejący zgorszenie". Chcąc ukryć swoją tożsamość przed rodzicami i opinią publiczną przyjęła pseudonim "Lonka".

Pierwsze duże sukcesy odniosła podczas Mistrzostw KOZLA w dniach 27 czerwca - 29 czerwca 1926. Zdobyła wówczas 1. miejsce w pchnięciu kulą oraz w biegu 4x75m[2]. Na V Mistrzostwach Polski Pań (7 sierpnia - 8 sierpnia 1926) zajęła 3. lokatę. 19 września 1926 zajęła 2. miejsce w Pięcioboju Pań Mistrzostw KOZLA[2].

Podczas I Ogólnopolskich Zawodów Pań, zorganizowanych przez klub Makkabi Kraków, Malinowska pobiła rekord Polski w rzucie oszczepem, osiągając wynik 28.56 poza konkursem[3].

22 maja 1927 podczas Ogólnopolskich Zawodów Pań klubu Makkabi Malinowska pobiła dwa rekordy świata: w rzucie oszczepem (600 g) osiągnęła wynik 33,30m, a w rzucie oszczepem oburącz - 49,40m[4]. Na pamiątkę tego wydarzenia zawodniczka otrzymała od kolegów z klubu budzik z ustawioną godziną zdobycia rekordu[1]. Niedługo potem Malinowska napotkała na zdecydowany opór rodziców w sprawie kontynuowania swojej kariery sportowej. Pomogła wówczas interwencja kolegów z sekcji lekkoatletycznej, którzy przeprowadzili z rodzicami zawodniczki "dłuższą pogawędkę"[1].

"Lonka" kontynuowała zwycięską serię. Zdobyła 1. miejsce w rzucie oszczepem podczas Mistrzostw Pań Okr. Kraków (29 lipca 1927) i dała się poznać jako utalentowana zawodniczka w innych konkurencjach lekkoatletycznych (3. miejsce w skoku w dal oraz skoku wzwyż podczas tych zawodów)[2]. Zdobyła 1. miejsce na VI Mistrzostwach Polski Pań (16 - 17 lipca 1927 r.) w rzucie oszczepem (29,50m) i rzucie oszczepem oburącz (46,29m). W tym samym roku kilkukrotnie zdobywała 1. miejsce w rzucie oszczepem na różnych zawodach: w zawodach organizowanych przez KS Warta (5-6 lipca 1927), tradycyjnie i oburącz podczas Lekkoatletycznych Mistrzostw Kobiet w Poznaniu (16-17 sierpnia 1927) oraz podczas II Ogólnopolskich Zawodów Lekkoatletycznych KS Jutrzenka w Krakowie (11 listopada 1927)[2].

Znakomite wyniki zawodniczki zaowocowały powołaniem jej do kobiecej reprezentacji na mecz lekkoatletyczny Polska - Austria (9 października 1927). "Lonka" zajęła 2. miejsce w rzucie oszczepem, co spotkało się z pewnym rozczarowaniem ówczesnych komentatorów. Cała reprezentacja Polski wypadła poniżej oczekiwań i uległa Austrii 45:61[4]. Był to jedyny występ Malinowskiej w kadrze narodowej[1].

Rok 1928 był dla "Lonki" równie udany. Krakowski Okręg Związku Lekkiej Atletyki otrzymał od PZLA prawo organizacji VII Mistrzostw Polski Pań. W trakcie mistrzostw padły dwa rekordy świata. Halina Konopacka w pchnięciu kulą oburącz uzyskała wynik 19,31m, a Maria Malinowska w rzucie oszczepem oburącz - 54,56m[5]. Ponadto, "Lonka" zdobyła Puchar Mistrzyni Polski w rzucie oszczepem[2]. Mistrzostwa wygrał klub Konopackiej, AZS Warszawa, zdobywając 130 pkt., a Cracovia z wynikiem 86 pkt. uplasowała się na drugiej pozycji[5].

Cracovia pragnęła sięgnąć po drużynowe zwycięstwo kobiet w lekkoatletyce i na VII Mistrzostwa Polski Pań (5-7 lipca 1929) wystawiła zespół w składzie: Maria Gędziorowska, Irena Jaśnikowska, Helena Majer, Maria Malinowska, Helena Mazur i Janina Szewczak-Fischer. Zawodniczki łącznie zdobyły 14 medali w 16 konkurencjach[6]. "Lonka" zdobyła 1. miejsce w rzucie oszczepem i rzucie oszczepem oburącz, uzyskując odpowiednio wyniki: 34,45 i 53,02. Ponadto, zdobyła 3. miejsce w trójboju lekkoatletycznym kobiet (133 pkt.), który jako dyscyplina pojawił się na Mistrzostwach Polski po raz pierwszy.

Po Mistrzostwach Polski, w wieku 20 lat, Malinowska zaczęła się wycofywać z życia sportowego, głównie ze względu na dotkliwą kontuzję barku oraz niechęć jej męża do startów na zawodach[1]. Zdobyła jeszcze 3. miejsce w rzucie oszczepem podczas Zawodów Pań Wileńskiego Okr. PZLA 15 września 1929[2].

Później, Maria Malinowska rozpoczęła studia na kierunku wychowanie fizyczne, a następnie poświęciła się życiu rodzinnemu. Była żoną Jana Oczkowskiego, chirurga Rejonowego Szpitala Wojskowego w Krakowie oraz Szpitala Miejskiego Specjalistycznego im. Gabriela Narutowicza w Krakowie.

Grobowiec Marii Malinowskiej na Cmentarzu Podgórskim

Została pochowana na Cmentarzu Podgórskim w Krakowie (pas pod kopcem, grób 10). W 1983 rodzina przekazała liczne medale, puchary oraz pamiątki zawodniczki Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie[2].

Ciekawostki

[edytuj | edytuj kod]

Po pobiciu rekordu świata w rzucie oszczepem w maju 1927 Maria Malinowska otrzymała w prezencie od kolegów z klubu Cracovia pamiątkowy budzik z napisem "Lonce Cracovia" oraz ustawioną godziną tego wydarzenia[1].

W klasyfikacji medalowej Mistrzostw Polski w rzucie oszczepem kobiet Maria Malinowska zajmuje 10. miejsce z trzema złotymi medalami i jednym brązowym.

Maria Malinowska wspomina w wywiadzie dla Gazety Krakowskiej w 1966:

Moja wielka forma sprawiała z początku nawet kłopoty. Omal nie spowodowałam wypadku. Podczas pierwszych oficjalnych zawodów grupa sędziów oczekujących na mój rzut prowadziła w pewnej odległości swobodną rozmowę, nie przypuszczając najwidoczniej, że mało znana zawodniczka może osiągnąć dużą odległość. Wyrzucony przeze mnie oszczep omal nie trafił w sam środek grupy. Krzyk zawodników ostrzegł jednak w porę sędziów, którzy zdążyli ujść przed grotem oszczepu[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g Gazeta Krakowska, "Pierwsza rekordzistka", 1966.
  2. a b c d e f g Główny Komitet Kultury Fizycznej i Sportu Muzeum Sportu i Turystyki, Wykaz pamiątek - nagród czołowej lekkoatletki z lat 1926 - 1929 Marii Oczkowskiej z domu Malinowskiej pseudonim "LONKA", 1983.
  3. Ryszard Wasztyl, Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (12): Początek dały makkabianki", nr 163 (11701), 17 sierpnia 1984.
  4. a b Ryszard Wasztyl, Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (13): Przełomowe mistrzostwa", nr 167 (11705), 23 sierpnia 1984.
  5. a b Ryszard Wasztyl, Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (14): Jasna, nabij Konopakę!", nr 168 (11706), 1984.
  6. Ryszard Wasztyl, Echo Krakowa, "Królowa sportu w grodzie Kraka (15): Toż to koniec świata!", nr 173 (11711), 31 sierpnia 1984.