Marktkirche w Wiesbaden – Wikipedia, wolna encyklopedia
kościół parafialny | |||||||||||||||||||
Widok z zachodu | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Adres | Schloßplatz 4, 65183 Wiesbaden, Niemcy | ||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Hesji | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Niemiec | |||||||||||||||||||
50°04′56″N 8°14′35″E/50,082222 8,243056 | |||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Marktkirche – neogotycka świątynia znajdująca się w niemieckim mieście Wiesbaden, między Marktplatzem i Schloßplatzem. Główny luterański kościół miasta.
Historia
[edytuj | edytuj kod]26 stycznia 1851 parafia ewangelicka zleciła urzędnikowi i architektowi Carlowi Boosowi znalezienie miejsca pod budowę głównego kościoła miasta[1] (wcześniejszy kościół św. Maurycego został zniszczony 27 lipca 1850 roku przez pożar)[2]. Po przeanalizowaniu kilku potencjalnych lokalizacji zdecydowano się na teren przy Schloßplatzu dzięki dogodnym położeniu w samym centrum miasta. Projekt zatwierdzono 14 stycznia 1852, a w marcu tegoż roku rozpoczęto budowę fundamentów. 22 września 1853 książę Adolf z Nassau-Weilburga wmurował kamień węgielny, w 1857 ukończono prace wewnątrz kościoła, a 13 listopada 1862 miała miejsce konsekracja świątyni[1]. Do budowy użyto około 6,5 miliona cegieł. Kościół został uszkodzony podczas II wojny światowej, odbudowę ukończono w 1948 roku[3].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Świątynia neogotycka, trójnawowa, o układzie bazylikowym. Fakt realizacji ceglanego kościoła neogotyckiego, inspirowanego berlińskim Friedrichswerdersche Kirche projektu Karla Friedricha Schinkla, wywołał kontrowersje – architekt Heinrich Hübsch uznał, iż na tym obszarze bardziej stosownym byłoby wzniesienie świątyni naśladującej budowle wczesnochrześcijańskie, a nie niespotykany tu gotyk ceglany[1]. Krytyce poddano również wysokość wieży. Pięć wież nawiązuje do katedry w Limburgu – najwyższa z nich ma wysokość 88 m lub 92 m (rozbieżności w źródłach), niższe z wież przy fasadzie – 58 m, a wieże przy prezbiterium – 73 m[1][3]. Całkowita długość budynku wynosi około 60 metrów[4]. W kościele widoczne są jednak cechy architektury klasycystycznej – płaskie dachy ukryto za maswerkowymi attykami, dekoracja portalu głównego również ma klasycyzujący charakter[1]. Drobniejsze detale zewnętrzne wykonano z terakoty w miejscowych zakładach Höppli[2]. Obecna kolorystyka wnętrz została odtworzona w latach 60. XX wieku[1].
Wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Przy ołtarzu głównym w kwietniu 1863 roku ustawiono pięć marmurowych rzeźb autorstwa Emila Hopfgartena , ufundowanych przez księcia Adolfa, przedstawiających Jezusa Chrystusa (wzorowanego na posągu dłuta Bertela Thorvaldsena) oraz czterech ewangelistów, przy czym figury świętych prawdopodobnie zostały wykonane przez Scipionego Jardellę, ucznia Hopfgartena[1]. Na emporze ustawiono organy z 1863 roku z warsztatu Eberharda Friedricha Walckera z Ludwigsburga, później wielokrotnie przebudowywane. Organy w prezbiterium pochodzą z 1982 roku[5]. Oryginalne witraże zostały zniszczone podczas II wojny światowej. Witraż ze sceną Zmartwychwstania Pańskiego wykonała w latach 1947–1949 artystka Lina von Schauroth , a sceny Narodzenia Pańskiego z 1955 i Ukrzyżowania z 1960 zaprojektował Rudolf Kattner. W 2012, na pamiątkę 150-lecia świątyni, zainstalowano trzy kolejne witraże autorstwa Karla-Martina Hartmanna . W 1986 roku w najwyższej z wież zawieszono 49 brązowych dzwonów karylionowych[1], grających codziennie o godzinie 9:00, 12:00, 15:00, 17:00 i 19:00. Prócz nich świątynia ma również 5 dzwonów bujanych, używanych przed nabożeństwami[6].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]- Widok na pocztówce z 1925
- Widok z południa
- Widok z północy
- Portal główny
- Wnętrze
- Ołtarz główny
- Ambona
- Organy główne
- Organy chórowe
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Marktkirche | Landeshauptstadt Wiesbaden [online], www.wiesbaden.de [dostęp 2024-11-11] .
- ↑ a b Die Geschichte der Marktkirche [online], Evangelische Marktkirchengemeinde Wiesbaden, 2 sierpnia 2023 [dostęp 2024-11-11] (niem.).
- ↑ a b Marktkirche, [w:] www.verborgenes-wiesbaden.de [online] [dostęp 2024-11-11] (niem.).
- ↑ Marktkirche [online], Landeshauptstadt Wiesbaden [dostęp 2024-11-11] (niem.).
- ↑ Orgeln | Landeshauptstadt Wiesbaden [online], www.wiesbaden.de [dostęp 2024-11-11] .
- ↑ Glockenspiel Der Marktkirche wiesbaden [online] [dostęp 2024-11-11] (niem.).