Mgła – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mgła – naturalny, widoczny aerozol składający się z drobnych kropelek wody lub kryształków lodu zawieszonych w powietrzu w pobliżu powierzchni Ziemi, które powoduje w przyziemnej warstwie powietrza zmniejszenie widzialności poniżej 1000 m. Gdy widzialność wynosi od 1000 do 2000 m mówi się potocznie, że jest mglisto. Gdy widzialność wynosi ponad 2000 m, zjawisko nazywa się zamgleniem^[1].

Geneza

Mgła może występować zarówno przy temperaturze dodatniej, jak i ujemnej. Gdy temperatura jest dodatnia, mgła składa się z drobnych kropelek wody, w temperaturze poniżej 0 °C mgła może składać się z drobnych kropelek przechłodzonej wody lub kryształków lodu, ewentualnie z mieszaniny przechłodzonych kropelek wody i kryształów lodu^[1].

1 m³ mgły zawiera od 0,05 g do 1 g wody. Przy silnej mgle (widzialność do 200 m) w 1 m³ jest 200-600 kropelek wody. Promień tychże kropelek wynosi od 0,1 do 50–60 μm. Kropelki mgły tworzą się najczęściej na jądrach kondensacyjnych produktów spalania 50%, kryształków soli 40% i cząsteczek ziemi 10%. W 80% jądra kondensacyjne mgły mają średnicę 1 μm^[1].

Mgła różni się od chmur stratus tym, że jej podstawa styka się z powierzchnią ziemi, podczas gdy podstawa chmur jest ponad powierzchnią ziemi. Gdy kropelki mgły rosną, mgła może przekształcić się w drobny opad atmosferyczny typu mżawka. Woda zawarta we mgle może osiadać na różnych przedmiotach, tworząc osad atmosferyczny. Szczególnie groźnym zjawiskiem jest oblodzenie.

Podział mgieł

Ze względu na warunki powstawania

Mgły radiacyjne (mgły z wypromieniowania)
Mgły adwekcyjne (mgły napływowe)
Mgły frontowe

Pozostałe

Mgła lodowa: Składa się z kryształków lodu.
Mgła orograficzna: Powstaje przez ochłodzenie wilgotnego powietrza w wyniku jego uniesienia. Tworzą się w górach, gdy powietrze unosi się wzdłuż stoku.
Mgła z wyparowania: Powstają na skutek parowania z cieplejszej powierzchni wody lub wilgotnej powierzchni. Powietrze ogrzane od powierzchni wody i nasycone parą wodną unosi się, unosząc się ochładza się, a zawarta w nim para wodna ulega skropleniu. Do tworzenia się tego rodzaju mgieł potrzebny jest normalny profil temperatury powietrza w przyziemnej/przywodnej warstwie powietrza o stosunkowo dużym pionowym gradiencie temperatury (rzędu 2–4 °C/m).
Mgła adwekcyjna: Mgła tego rodzaju powstaje w wyniku:

Napływu chłodnego powietrza nad znacznie cieplejszą wodę. Zjawisko to ma miejsce na krawędziach lodów arktycznych i jest nazywane „dymieniem” mórz arktycznych.
Gdy deszcz wypada z wyższej warstwy cieplejszego powietrza i przechodzi przez chłodną warstwę zalegającą przy powierzchni ziemi. Parowanie ciepłych kropel powoduje powstanie mgły nazywanej deszczową. Mgła z wyparowania morza jest nazywana dymieniem morza^[2].

Zanieczyszczona mgła to smog.

Symbole wykorzystywane do opisu mgły

Symbol	Numer	Opis
	40	mgła (mgła lodowa) w pewnej odległości od stacji
	47	mgła (mgła lodowa), niebo niewidoczne, gęstnieje
	45	mgła (mgła lodowa), niebo niewidoczne, bez zmian w ciągu ostatniej godziny
	43	mgła (mgła lodowa), niebo niewidoczne, staje się rzadsza
	46	mgła (mgła lodowa), niebo widoczne, gęstnieje
	44	mgła (mgła lodowa), niebo widoczne, bez zmian w ciągu ostatniej godziny
	42	mgła (mgła lodowa), niebo widoczne, staje się rzadsza
	28	po mgle lub mgle lodowej
	12	cienka warstwa mgły lub mgły lodowej na stacji, do 2 m na lądzie lub do 10 m na morzu – mniej lub bardziej ciągła
	11	cienka warstwa mgły lub mgły lodowej na stacji, do 2 m na lądzie lub do 10 m na morzu – w płatach
	41	mgła (mgła lodowa) w płatach
	48	mgła osadzająca szadź, niebo widoczne
	49	mgła osadzająca szadź, niebo niewidoczne

Pozostałe symbole można znaleźć na stronie Mapa synoptyczna.

Skala natężenia mgły^[3]
Symbol	Opis
²	... reper na 200 m już widoczny;
¹	... reper na 200 m jeszcze nie widoczny, zaś reper na 500 m już widoczny
⁰	... reper na 500 m jeszcze nie widoczny, zaś reper na 1000 m już widoczny

Wpływ mgły na przyrodę

Mgła powoduje zmniejszenie ilości promieniowania i wypromieniowywania energii oraz wpływa na zmniejszenie parowania^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c M. Schmidt, Meteorologia dla każdego, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1972.
↑ Mgły z wyparowania. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu].
↑ Dziennik Klimatyczny, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
↑ Stanisław Bac, Tytus Bartoszak, Bohdan Dobrzański, Uprawa roślin Tom 1, wyd. V, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.

Bibliografia

Sverre Petterssen: Zarys meteorologii. Warszawa: PWN, 1964.

[:0-1] M. Schmidt, Meteorologia dla każdego, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1972.

[2] Mgły z wyparowania. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu].

[3] Dziennik Klimatyczny, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

[4] Stanisław Bac, Tytus Bartoszak, Bohdan Dobrzański, Uprawa roślin Tom 1, wyd. V, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.

[1]

[2]

[3]

[4]