Michał Sajkowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Michał Sajkowski

Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1902 Rataliszki
Data i miejsce śmierci	7 czerwca 1989 Gdańsk
Stopień instruktorski	Harcmistrz
Data przyrzeczenia harcerskiego	1919
Mianowanie instruktorskie	1935
Organizacja harcerska	Związek Harcerstwa Polskiego
Naczelnik Harcerzy
Okres sprawowania	od 1944 do 1945
Następca	Roman Kierzkowski
Odznaczenia

Michał Sajkowski (ur. 30 czerwca 1902 w Rataliszkach na Wileńszczyźnie, zm. 7 czerwca 1989 w Gdańsku), nauczyciel, instruktor harcerski, harcmistrz, drużynowy w Pluskach (1931-1935), hufcowy Hufca Harcerzy w Brasławiu (1935-1939), członek Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej (1944-1945), Naczelnik Harcerzy (1944-1945), hufcowy Hufca Harcerzy w Chojnicach (od 1945).

Urodził się 30 czerwca 1920 w Rataliszkach (powiat Podbrzezie) na Wileńszczyźnie w rodzinie rolnika Jerzego i Malwiny z Mincewiczów. Miał siedmiu młodszych braci. Po ukończeniu pięcioklasowej rosyjskiej szkoły podstawowej w latach 1914-1920 uczył się w Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie, a następnie w Seminarium Nauczycielskim. W latach 1925–1926 odbył służbę wojskową ze szkoleniem specjalności telegrafisty w Zegrzu, a po powrocie z wojska był zatrudniony na stanowisku nauczyciela kolejno w Żurawoszczyźnie (gmina Jody), Pluskach i Drui.

Do harcerstwa wstąpił w czasach nauki w Wilnie w 1918, przyrzeczenie harcerskie złożył w kwietniu 1919. Należał do 10 Wileńskiej Drużyny Harcerzy, gdzie awansował na zastępowego a następnie został przybocznym. W 1921, gdy drużynowym został Józef Grzesiak "Czarny" i drużyna przekształciła się w "Czarną Trzynastkę Wileńską" pozostał w niej przybocznym. W 1931 gdy został kierownikiem szkoły w Pluskach założył i poprowadził drużynę harcerską, a w 1935 został mianowany hufcowym Hufca Harcerzy w Brasławiu, którą pełnił do wybuchu II wojny światowej. W 1935 przeszedł kurs instruktorski w Nierodzimiu (kurs prowadził hm. Aleksander Kamiński), w 1936 został mianowany podharcmistrzem a w 1945 harcmistrzem^[1].

Jeszcze przed zakończeniem wojny powrócił do służby instruktorskiej, we wrześniu 1944 w Lublinie został powołany w skład Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej oraz powierzono mu pełnienie funkcji Naczelnika Harcerzy. W kwietniu 1945 złożył rezygnację z pełnionej funkcji i po wyjeździe do Chojnic gdzie został hufcowym Hufca Harcerzy.

Powtórnie do służby instruktorskiej powrócił w 1957 pomagając w reaktywowaniu w Chojnicach hufca ZHP. W 1978 otrzymał honorowy stopień harcmistrza Polski Ludowej^[1].

W sierpniu 1939 podobnie jak większość rezerwistów został zmobilizowany, brał udział w obronie Lwowa, a po zajęciu wschodnich rubieży przez Armię Czerwoną w cywilnym ubraniu przedostał się na Wileńszczyznę, gdzie szybko włączył się w konspiracyjną działalność ZWZ. Kilkukrotnie musiał uciekać i ukrywać, był podejrzewany przez Rosjan o szpiegostwo^[2].

W 1945 z rodziną przyjechał do Chojnic, gdzie otrzymał posadę w starostwie kierownika wydziału organizacji i handlu. Pełnił także kierownicze funkcje w miejscowych strukturach Związku Administracji Państwowej, Powiatowej Radzie Związków Zawodowych i Spółdzielni Spożywców. w 1946 otrzymał poniemieckie gospodarstwo w ramach rekompensaty za pozostawione mienie na wschodzie, gdzie prowadził ogrodnictwo. W latach 1948–1950 był więziony Urząd Bezpieczeństwa w związku z prowadzonym śledztwem za przynależność do Armii Krajowej. Jesienią 1957 otrzymał pracę na etacie kierownika internatu w zakładzie wychowawczym, ale po roku został zwolniony. W 1959 przeniósł się do Gdańska, uczył w szkołach Gdańska i Gdyni, w międzyczasie ukończył studia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku. Na emeryturę przeszedł w 1969.

Od 1929 był żonaty z nauczycielką Władysławą Kędrą (1907-1988), z którą miał dwie córki i syna.

Zmarł 7 czerwca 1989 w Gdańsku i został pochowany na miejscowym cmentarzu Srebrzysko.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980)

• Harcerski Słownik Biograficzny T. 1 pod red. J. Wojtyczy, Warszawa 2006, ISBN 83-923571-1-6, s. 178-180.
• Puchała S.: Poczet harcmistrzyń i harcmistrzów T. 2, Warszawa 2014, ISBN 978-83-7821-090-0, s. 465.
• Jarzębowski K., Kuprianowicz L.: Harcmistrzynie i harcmistrze Związku Harcerstwa Polskiego mianowani w latach 1920-1949, Kraków 2006, ISBN 978-83921802-7-2, s. 182-183.
• Harcerskie historie pod redakcją: J. Grzywacza, B. Radysa, G. Ruty, D. Szczeciny, Jastrzębie-Zdrój 2010, ISBN 978-83-7732-022-8, s. 297-299.
• https://naszemiasto.pl/harcmistrz-michal-sajkowski-z-lilijka-w-zyciorysie/ar/c1-4511364 dostęp 06.01.2022.