Ministerstwo Infrastruktury – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ministerstwo Infrastruktury

Kompleks budynków ministerstwa
Państwo	Polska
Data utworzenia	2001, 2007, 2018
Minister	Dariusz Klimczak
Sekretarz stanu	Arkadiusz Marchewka, Maciej Lasek, Stanisław Bukowiec
Adres
ul. Chałubińskiego 4/6 00-928 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Ministerstwo Infrastruktury
Położenie na mapie Polski Ministerstwo Infrastruktury
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ministerstwo Infrastruktury
52°13′25,741″N 21°00′18,389″E/52,223817 21,005108
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Ministerstwo Infrastruktury (MI) – polski urząd administracji rządowej obsługujący ministra właściwego do spraw czterech działów administracji rządowej: transport, gospodarka morska, gospodarka wodna oraz żegluga śródlądowa^[1]. Ministerstwo zostało utworzone w 2018, we wcześniejszym okresie resort ten podlegał wielokrotnym reorganizacjom, urząd o tej samej nazwie istniał również w latach 2001–2005 oraz w latach 2007–2011.

Utworzenie Ministerstwa Infrastruktury poprzedziło powołanie 9 stycznia 2018 Ministra Infrastruktury kierującego trzema działami administracji rządowej: transport, łączność, a także budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo^[2]. Początkowo obsługę ministra zapewniało dotychczasowe Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, do przekształcenia tego urzędu w Ministerstwo Infrastruktury doszło po wydaniu rozporządzenia Rady Ministrów z 23 stycznia 2018 (z mocą obowiązującą od dnia poprzedniego)^[3]. Po zmianie w zakresie działania ministra^[4] w nowym resorcie pozostawiono sprawy związane transportem i łącznością, natomiast sprawy budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa przekazano do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju^[5].

Pod koniec 2020 w Ministerstwie Infrastruktury dokonano szeregu przekształceń organizacyjnych:

• 6 października 2020, w związku z likwidacją Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej^[6], do resortu włączono komórki obsługujące działy: żegluga śródlądowa, gospodarka morska oraz rybołówstwo^[7],
• 8 października 2020 komórki obsługujące dział łączność zostały przeniesione do Ministerstwa Aktywów Państwowych^[8][9],
• 2 listopada 2020 komórki obsługujące dział rybołówstwo zostały przeniesione do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi^[10][11],
• 13 listopada 2020, w związku z przekształceniem Ministerstwa Klimatu i Środowiska^[12], do resortu włączono komórki obsługujące dział gospodarka wodna^[13].

• Dariusz Klimczak (PSL) – minister infrastruktury od 13 grudnia 2023^[14]
• Arkadiusz Marchewka (PO) – sekretarz stanu od 13 grudnia 2023^[15]
• Maciej Lasek (PO) – sekretarz stanu od 19 grudnia 2023^[16], pełnomocnik Rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego od 20 grudnia 2023^[17]
• Stanisław Bukowiec – sekretarz stanu, pełnomocnik Rządu ds. przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu od 29 lipca 2024^[18]
• Piotr Malepszak – podsekretarz stanu od 27 grudnia 2023^[19]
• Przemysław Koperski (NL) – podsekretarz stanu od 4 stycznia 2024^[20]
• Marcin Grabowski – dyrektor generalny od stycznia 2024^[21]

W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące komórki organizacyjne^{[22][23][24][25]}:

• Departament Budżetu
• Departament Dróg Publicznych
• Departament Edukacji Morskiej
• Departament Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
• Departament Gospodarki Wodnej
• Departament Kolejnictwa
• Departament Kontroli
• Departament Lotnictwa
• Departament Nadzoru Właścicielskiego
• Departament Orzecznictwa i Kontroli Gospodarowania Wodami
• Departament Prawny
• Departament Strategii Transportu
• Departament Transportu Drogowego
• Departament Współpracy Międzynarodowej
• Biuro Administracyjno-Finansowe
• Biuro Dyrektora Generalnego
• Biuro Komunikacji
• Biuro Ministra
• Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego
• Biuro Zarządzania Kryzysowego
• Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Organy podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane^[1]:

• Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad
• Główny Inspektor Transportu Drogowego
• Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane^[26]:

• Politechnika Morska w Szczecinie
• Centrum Unijnych Projektów Transportowych
• Instytut Badawczy Dróg i Mostów
• Instytut Kolejnictwa
• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy
• Instytut Transportu Samochodowego
• Izba Morska w Gdańsku z siedzibą w Gdyni
• Izba Morska w Szczecinie
• Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa
• Odwoławcza Izba Morska w Gdańsku z siedzibą w Gdyni
• Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie z siedzibą w Warszawie
• Polska Agencja Żeglugi Powietrznej
• Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu
• Transportowy Dozór Techniczny
• Uniwersytet Morski w Gdyni
• Urząd Morski w Gdyni
• Urząd Morski w Szczecinie
• Urząd Żeglugi Śródlądowej w Bydgoszczy
• Urząd Żeglugi Śródlądowej w Szczecinie
• Urząd Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu
• Zespół Szkół Morskich im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Świnoujściu
• Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej im. kmdr. Bolesława Romanowskiego w Nakle nad Notecią

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 21 listopada 2022 r. w sprawie wykazu spółek, w których prawa z akcji Skarbu Państwa wykonuje Prezes Rady Ministrów lub inni członkowie Rady Ministrów, pełnomocnicy Rządu lub państwowe osoby prawne, w tym jednoosobowe spółki Skarbu Państwa do spółek nadzorowanych przez Ministra Infrastruktury obecnie należą^[27][28]:

• w ramach działu gospodarka morska:
  • Centrum Logistyczne GRYF Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie
  • Centrum Techniki Okrętowej S.A. z siedzibą w Gdańsku
  • C. Hartwig Gdynia S.A. z siedzibą w Gdyni
  • „Chłodnia Szczecińska” Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie
  • Fundusz Rozwoju Spółek S.A. z siedzibą w Warszawie
  • Marina Hotele Service Sp. z o.o. w likwidacji z siedzibą w Szczecinie
  • Polska Żegluga Bałtycka S.A. z siedzibą w Kołobrzegu
  • Polski Rejestr Statków S.A. z siedzibą w Gdańsku
  • Polskie Promy Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie
  • Polskie Ratownictwo Okrętowe Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni
  • Przedsiębiorstwo Spedycji Międzynarodowej C. Hartwig Warszawa – S.A. z siedzibą w Warszawie
  • Stocznia Gdynia S.A. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Gdyni
  • STOCZNIA SZCZECIŃSKA NOWA Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Szczecinie
  • Stocznia Szczecińska „Porta Holding” S.A. z siedzibą w Szczecinie
  • Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. z siedzibą w Szczecinie
  • Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. z siedzibą w Gdańsku
  • Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. z siedzibą w Gdyni
• w ramach działu gospodarka wodna:
  • Przedsiębiorstwo Budownictwa Hydrotechnicznego „ODRA 3” Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie
  • Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego w Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie
  • Przedsiębiorstwo Robót Czerpalnych i Podwodnych Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku
• w ramach działu transport:
  • Ośrodek Badawczy Ekonomiki Transportu Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
  • PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą w Warszawie
  • Polskie Koleje Państwowe S.A. z siedzibą w Warszawie

Po raz pierwszy urząd o nazwie Ministerstwo Infrastruktury utworzony został na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 20 października 2001^[29]. Struktura przejęła całość kompetencji dotychczasowego Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej (związanych z obsługą działów wymienionych w jego nazwie), ponadto do nowego ministerstwa włączono komórki Ministerstwa Gospodarki (odpowiedzialne za sprawy działu łączność), a także komórki zlikwidowanego Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Budownictwa (zajmujące się działem architektura i budownictwo oraz działem gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa, w styczniu 2002 połączonych w jeden dział pod nazwą budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa).

Ministerstwo Infrastruktury funkcjonowało w rządzie Leszka Millera oraz w pierwszym i drugim rządzie Marka Belki. Po powołaniu rządu Kazimierza Marcinkiewicza jego miejsce zajęło Ministerstwo Transportu i Budownictwa utworzone rozporządzeniem Rady Ministrów z 31 października 2005^[30]. Przekształcenie to było związane jedynie ze zmianą nazwy urzędu ministra oraz obsługującego go ministerstwa, zakres działania pozostał bez zmian. Do rozdzielenia kompetencji doszło dopiero po wydaniu rozporządzeń Rady Ministrów z 5 maja 2006 powołujących w miejsce istniejącej struktury Ministerstwo Transportu (transport i łączność)^[31], Ministerstwo Budownictwa (budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa)^[32] oraz Ministerstwo Gospodarki Morskiej (gospodarka morska, a od lutego 2007 również rybołówstwo)^[33].

Przywrócenia Ministerstwa Infrastruktury oraz likwidacji trzech dotychczasowych resortów dokonano po rozpoczęciu działalności pierwszego rządu Donalda Tuska. Urząd został utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 16 listopada 2007^[34] i ponownie objął sprawy związane z budownictwem, gospodarką przestrzenną i mieszkaniową, gospodarką morską, łącznością i transportem (dział rybołówstwo został wtedy przekazany do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi). Ministerstwo funkcjonowało w niezmienionym kształcie przez kolejne 4 lata, w drugim rządzie Donalda Tuska zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 21 listopada 2011^[35] jego miejsce zajęło Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (dział łączność znalazł się wówczas w nowo utworzonym Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji). Od listopada 2013 (po połączeniu z Ministerstwem Rozwoju Regionalnego) resort nosił nazwę Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, a od grudnia 2015 (po wydzieleniu gospodarki morskiej i rozwoju regionalnego do innych urzędów) działał jako Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.

Resort, którego główną kompetencją był transport, funkcjonował od 1918 pod następującymi nazwami:

• Ministerstwo Komunikacji (1918–1919)
• Ministerstwo Kolei Żelaznych (1919–1924)
• Ministerstwo Kolei (1924–1926)
• Ministerstwo Komunikacji (1926–1939)
• Resort Komunikacji, Poczt i Telegrafu (1944)
• Resort Komunikacji (1944)
• Ministerstwo Komunikacji (1945–1951)
• Ministerstwo Kolei (1951–1957)
• Ministerstwo Transportu Drogowego i Lotniczego (1951–1957)
• Ministerstwo Komunikacji (1957–1987)
• Ministerstwo Transportu, Żeglugi i Łączności (1987–1989)
• Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej (1989–2001)
• Ministerstwo Infrastruktury (2001–2005)
• Ministerstwo Transportu i Budownictwa (2005–2006)
• Ministerstwo Transportu (2006–2007)
• Ministerstwo Infrastruktury (2007–2011)
• Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (2011–2013)
• Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (2013–2015)
• Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa (2015–2018)
• Ministerstwo Infrastruktury (od 2018)

Minister Kolei Żelaznych:

• 1918 – Julian Eberhardt
• 1918 – Jędrzej Moraczewski
• 1918–1919 – Stanisław Stączek
• 1919 – Julian Eberhardt
• 1919–1920 – dr Kazimierz Bartel
• 1920–1921 – Zygmunt Jasiński
• 1921–1922 – dr Bolesław Sikorski
• 1922–1923 – Ludwik Zagórny-Marynowski
• 1923 – Leon Karliński
• 14 września 1923 – 14 grudnia 1923 – Andrzej Nosowicz
• 1923–1924 – Kazimierz Tyszka

Minister Kolei:

• 1924–1925 – Kazimierz Tyszka
• 1925–1926 – Adam Chądzyński
• 1926 – dr Kazimierz Bartel

Minister Komunikacji:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Komunikacji.

• 1926–1928 – Paweł Romocki
• 1928–1932 – Alfons Kühn
• 1932–1936 – Michał Butkiewicz
• 1936–1939 – płk Juliusz Ulrych

Kierownik Resortu Komunikacji, Poczt i Telegrafu:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Łączności.

• 1944 – Jan Grubecki
• 4 listopada 1944 – 31 grudnia 1944 – Jan Rabanowski (SD)

Minister Komunikacji:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Komunikacji.

• 1 stycznia 1945 – 28 lutego 1951 – Jan Rabanowski (SD)

Minister Kolei:

• 1951–1957 – Ryszard Strzelecki (PZPR)

Minister Transportu Drogowego i Lotniczego:

• 1957 – Ryszard Strzelecki (PZPR)

Minister Komunikacji:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Komunikacji.

• 1957–1960 – Ryszard Strzelecki (PZPR)
• 1960–1963 – Józef Popielas (PZPR)
• 1963–1969 – dr inż. Piotr Lewiński
• 1969–1976 – Mieczysław Zajfryd (PZPR)
• 1976–1977 – Tadeusz Bejm (PZPR)
• 1977–1981 – Mieczysław Zajfryd (PZPR)
• 1981–1987 – Janusz Kamiński

Minister Transportu, Żeglugi i Łączności:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Łączności.

• 23 października 1987 – 1 sierpnia 1989 – Janusz Kamiński
• 24 sierpnia 1989 – 20 grudnia 1989 – dr Franciszek Adam Wielądek (PZPR)

Minister Transportu i Gospodarki Morskiej:

• 20 grudnia 1989 – 6 lipca 1990 – dr Franciszek Adam Wielądek (PZPR, SdRP)
• 6 lipca 1990 – 5 czerwca 1992 – Ewaryst Waligórski
• 11 lipca 1992 – 26 października 1993 – Zbigniew Jaworski (ZChN)
• 26 października 1993 – 31 października 1997 – dr hab. Bogusław Liberadzki (SLD)
• 31 października 1997 – 8 grudnia 1998 – Eugeniusz Morawski (Unia Wolności)
• 1998–2000 – dr inż. Tadeusz Syryjczyk (Unia Wolności)
• 12 czerwca 2000 – 12 października 2001 – Jerzy Widzyk (AWS)

Minister Infrastruktury:

• 19 października 2001 – 2 maja 2004 – Marek Pol (Unia Pracy)
• 2 maja 2004 – 31 października 2005 – dr Krzysztof Opawski

Minister Transportu i Budownictwa:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Transportu i Budownictwa.

• 31 października 2005 – 5 maja 2006 – Jerzy Polaczek (PiS)

Minister Transportu:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Transportu (Polska).

• 5 maja 2006 – 7 września 2007 – Jerzy Polaczek (PiS)
• 7 września 2007 – 12 września 2007 – wakat na urzędzie, obowiązki ministra pełnił Prezes Rady Ministrów Jarosław Kaczyński (PiS)^[36]
• 12 września 2007 – 16 listopada 2007^[37] – Jerzy Polaczek (PiS)

Minister Infrastruktury:

• 16 listopada 2007 – 7 listopada 2011 – Cezary Grabarczyk (PO)
• 7 listopada 2011 – 18 listopada 2011 – wakat na urzędzie, obowiązki ministra pełnił Prezes Rady Ministrów Donald Tusk (PO)^[36]

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

• 18 listopada 2011 – 27 listopada 2013 – Sławomir Nowak (PO)

Minister Infrastruktury i Rozwoju:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.

• 27 listopada 2013 – 22 września 2014 – Elżbieta Bieńkowska (PO)
• 22 września 2014 – 16 listopada 2015 – Maria Wasiak

Minister Infrastruktury i Budownictwa:

 Osobny artykuł: Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.

• 16 listopada 2015 – 22 stycznia 2018 – Andrzej Adamczyk (PiS)

Minister Infrastruktury:

• 22 stycznia 2018 – 27 listopada 2023 – Andrzej Adamczyk (PiS)
• od 27 listopada 2023 – 13 grudnia 2023 - Alvin Gajadhur
• od 13 grudnia 2023 - Dariusz Klimczak (PSL)

W latach 1918–1931 siedzibą resortu komunikacji był wybudowany w 1827 budynek mieszczący się na rogu ul. Nowy Świat 14 i al. 3 Maja (obecnie Al. Jerozolimskie), w którym wcześniej – po powstaniu listopadowym – zlokalizowana była Izba Obrachunkowa, a następnie w okresie I wojny światowej (1915–1918) niemiecka Kolej Przewozów Wojskowych, Dyrekcja Generalna Warszawa (Militäreisenbahn – Generaldirektion Warschau). W latach 1947–1951 w tym miejscu powstała siedziba KC PZPR, nazywana też Domem Partii lub Białym Domem, obecnie Centrum Bankowo-Finansowe.

W 1932 w większości, w dotychczasowym miejscu pozostało do 1939 szereg komórek organizacyjnych resortu, przeniesiono się do wybudowanego w latach 1929–1931 dla Ministerstwa Robót Publicznych gmachu według projektu Rudolfa Świerczyńskiego przy ul. Chałubińskiego 4/6.

 Osobny artykuł: Gmach Ministerstwa Komunikacji.

Resort zmieniając niejednokrotnie swoją nazwę i kompetencje mieści się w nim do dnia dzisiejszego, z przerwą na okres II wojny światowej, w którym budynek stanowił jedno z centrum zarządzania okupacyjnej Dyrekcji Kolei Wschodnich (Ostbahn-Betriebsdirektion) (1939–1940), a następnie Dyrekcji Rejonowej Kolei Wschodnich (Ostbahn-Bezirksdirektion) (1940–1945).

W latach 1948–1950 kompleks gmachów znacznie rozbudowano według projektu Bohdana Pniewskiego. Część wysokościową można uznać za pierwszy wieżowiec wybudowany w Warszawie, jak i prawdopodobnie w całym kraju po II wojnie światowej. W latach 1951–1956 na trzynastym piętrze budynku było zainstalowanych 12 nadajników zagłuszających wybrane rozgłośnie na falach krótkich. W okresie 1945–2000 z tego budynku zarządzano też Polskimi Kolejami Państwowymi.