Ministerstwo Obrony Narodowej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ministerstwo Obrony Narodowej
Logo
Ilustracja
Siedziba Ministerstwa Obrony Narodowej przy al. Niepodległości 218 w Warszawie
Państwo

 Polska

Data utworzenia

15 stycznia 1807[1]
2 listopada 1918[2]

Minister

Władysław Kosiniak-Kamysz

Sekretarz stanu

Paweł Bejda
Cezary Tomczyk
Paweł Zalewski

Adres
al. Niepodległości 218, 00-911 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ministerstwo Obrony Narodowej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ministerstwo Obrony Narodowej”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ministerstwo Obrony Narodowej”
Ziemia52°13′09,88″N 21°00′21,35″E/52,219411 21,005931
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Odznaka okolicznościowa MON
Oznaki rozpoznawcze MON
Oznaka na mundur wyjściowy/galowy Wojsk Lądowych
Oznaka na mundur wyjściowy/galowy Sił Powietrznych
Oznaka na mundur wyjściowy/galowy Marynarki Wojennej
Oznaka na mundur polowy

Ministerstwo Obrony Narodowej (MON) – urząd administracji rządowej w Polsce podlegający Ministrowi Obrony Narodowej, właściwemu do spraw obrony narodowej. W XIX wieku funkcjonował jako Ministerstwo Wojny, w okresie II RP zaś nosił nazwę Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Siedziba ministerstwa mieści się przy al. Niepodległości 218 w Warszawie. MON zajmuje także budynek przy ul. Klonowej 1.

Kierownictwo

[edytuj | edytuj kod]

Źródło[6].

Zadania

[edytuj | edytuj kod]

Zadania resortu to[7]:

  • kierowanie w czasie pokoju Siłami Zbrojnymi RP, przygotowywanie założeń obronnych państwa, w tym propozycji dotyczących rozwoju i struktury sił zbrojnych
  • realizowanie założeń, decyzji, postanowień i wytycznych Rady Ministrów w zakresie obrony narodowej
  • sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań obronnych przez organy administracji państwowej, instytucje państwowe, samorządy, podmioty gospodarcze itp.
  • sprawowanie ogólnego kierownictwa w sprawach wykonywania powszechnego obowiązku obrony
  • zawieranie umów międzynarodowych, wynikających z decyzji Rady Ministrów, dotyczących udziału polskich kontyngentów wojskowych w międzynarodowych misjach pokojowych i akcjach humanitarnych oraz ćwiczeń wojskowych prowadzonych wspólnie z innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi

Struktura organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]

W skład ministerstwa wchodzą Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące komórki organizacyjne[8][9][10][11][12][13]:

  • Centrum Operacyjne Ministra
  • Departament Administracyjny
  • Departament Budżetowy
  • Departament Cyberbezpieczeństwa
  • Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa
  • Departament Infrastruktury
  • Departament Innowacji
  • Departament Kadr
  • Departament Kontroli
  • Departament Ochrony Informacji Niejawnych
  • Departament Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego
  • Departament Polityki Zbrojeniowej
  • Departament Prawny
  • Departament Spraw Socjalnych
  • Departament Strategii i Planowania Obronnego
  • Departament Szkolnictwa Wojskowego
  • Departament Wojskowej Służby Zdrowia
  • Departament Wojskowych Spraw Zagranicznych
  • Biuro Audytu Wewnętrznego
  • Biuro Dyrektora Generalnego
  • Biuro Ministra
  • zarządy wchodzące w skład Sztabu Generalnego Wojska Polskiego:
    • Zarząd Organizacji i Uzupełnień – P1
    • Zarząd Analiz Wywiadowczych i Rozpoznawczych – P2
    • Zarząd Planowania Użycia Sił Zbrojnych i Szkolenia – P3/P7
    • Zarząd Logistyki – P4
    • Zarząd Planowania i Programowania Rozwoju Sił Zbrojnych – P5
    • Zarząd Kierowania i Dowodzenia – P6
    • Zarząd Planowania Rzeczowego – P8

Podległe jednostki organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi[14]:

Nadzorowane jednostki organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra[14]:

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Pałac Pod Blachą w Warszawie, siedziba ministerstwa w latach 1807–1813

Początek funkcjonowania resortu obrony wiąże się z powołaniem w 1775 Departamentu Wojskowego w ramach Rady Nieustającej. W 1789 powstała Komisja Wojskowa Obojga Narodów, od 1791 podległa Straży Praw. Na przełomie 1793/94 przywrócono Departament, w 1794 utworzono Wydział Potrzeb Wojskowych Rady Najwyższej Narodowej.

Kolejne ministerstwo wojny powstało w Księstwie Warszawskim w ramach pierwszego polskiego rządu[15][16] (początkowo tymczasowego w postaci Komisji Rządzącej). 15 stycznia 1807 członkowie KR wybrali spośród siebie pięciu dyrektorów, w tym dyrektora wojny[17]. Po powołaniu 5 października rzeczywistego już rządu Stanisława Małachowskiego, Dyrekcja Wojny stała się Ministerium Wojny. Od 1807 do 1810 liczba urzędników ministerstwa wzrosła z kilkunastu do ponad stu. Działania Ministerium ustały 4 maja 1813.

W 1814 dla uregulowania spraw wojskowych KW ustanowiono w Paryżu Komitet Wojskowy Organizacyjny. Wraz z powstaniem Królestwa Polskiego w 1815, najwyższym urzędem wojskowym i jedną z pięciu komisji rządowych (ministerstw) stała się nowo powstała Komisja Rządowa Wojny, na której czele zgodnie z zapisem konstytucji stał minister wojny. W zakres kompetencji Komisji wchodziły wszystkie sprawy związane z obronnością kraju: pobór, utrzymanie i żołd wojska, układanie rocznych budżetów, szkolnictwo wojskowe, administracja oraz utrzymanie budynków wojskowych[18][19]. Po upadku powstania listopadowego i wprowadzeniu w 1832 Statutu Organicznego, przestała istnieć odrębność polskiego wojska względem rosyjskiego. Do uporządkowania i zamknięcia spraw wojskowych w KP utworzono wówczas biura wojenne, nazwane później wydziałami po byłej KRW, które funkcjonowały w ramach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych. Ich działalność przeciągała się przez ponad 30 lat, ostatecznie zlikwidowano je dopiero po powstaniu styczniowym[18].

30 stycznia 1917 Tymczasowa Rada Stanu (obywatelski organ tworzący za zgodą władz niemieckich i austriackich zalążki instytucji państwowych w nieistniejącej wówczas jako państwo Polsce) utworzyła Komisję Wojskową, która do momentu zorganizowania Ministerstwa Wojny miała zajmować się polskimi sprawami wojskowymi[brak potwierdzenia w źródle][20]. Komisja 2 listopada 1918 została przekształcona w Ministerstwo Spraw Wojskowych (Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 30).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Jako Dyrekcja Wojny, po 5 października 1807 do 4 maja 1813 Ministerium Wojny, od 1815 do 1832 jako Komisja Rządowa Wojny.
  2. ↑ Jako Ministerstwo Spraw Wojskowych, od 30 listopada 1942 Ministerstwo Obrony Narodowej.
  3. ↑ Paweł Bejda - Ministerstwo Obrony Narodowej - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Obrony Narodowej [dostęp 2024-01-15] (pol.).
  4. ↑ MON: Paweł Zalewski wiceministrem obrony [online], wnp.pl [dostęp 2023-12-20] (pol.).
  5. ↑ Stanisław Wziątek powołany na wiceministra obrony narodowej, Polska Agencja Prasowa, 15 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-15] (pol.).
  6. ↑ Kierownictwo [online], Ministerstwo Obrony Narodowej - Portal Gov.pl [dostęp 2024-01-15].
  7. ↑ Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1438), Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o działach administracji rządowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 2512).
  8. ↑ Zarządzenie nr 82 Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Obrony Narodowej (M.P. z 2015 r. poz. 32).
  9. ↑ Zarządzenie nr 65 Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 maja 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Ministerstwu Obrony Narodowej (M.P. z 2016 r. poz. 481).
  10. ↑ Zarządzenie nr 22 Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2018 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Ministerstwu Obrony Narodowej (M.P. z 2018 r. poz. 226).
  11. ↑ Zarządzenie nr 144 Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 września 2020 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Ministerstwu Obrony Narodowej (M.P. z 2020 r. poz. 818).
  12. ↑ Zarządzenie nr 125 Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2021 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Ministerstwu Obrony Narodowej (M.P. z 2021 r. poz. 711).
  13. ↑ Zarządzenie nr 213 Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 października 2021 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Ministerstwu Obrony Narodowej (M.P. z 2021 r. poz. 955).
  14. ↑ a b Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 czerwca 2024 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych (M.P. z 2024 r. poz. 638).
  15. ↑ Multimedialny Instytut Historyczny: KSIĘSTWO WARSZAWSKIE 1807 – 1814. [dostęp 2017-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-08)].
  16. ↑ Dorota Lewandowska: Rada Ministrów Księstwa Warszawskiego. [dostęp 2017-07-09].
  17. ↑ Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Generalicja i sztaby. s. 7.
  18. ↑ a b Alicja Nowak: Komisja Rządowa Wojny z lat [1811-1814 1815-1832 [1833-1866]]. [dostęp 2017-07-09].
  19. ↑ Marian Kukiel, Zarys historji wojskowości w Polsce, Kraków 1929 [dostęp 2017-07-09].
  20. ↑ VII. Narodziny Wojska Polskiego (październik-grudzień 1918), [w:] Wydawnictwa - Odrodzenie Wojska Polskiego 1918-1921 w materiałach Centralnego Archiwum Wojskowego, Andrzej Czesław Żak (red. nauk.), Centralne Archiwum Wojskowe, 15 sierpnia 2008, s. 139, 151, 192 [dostęp 2023-01-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-25].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
Obecne
Byłe

Godło Polski

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Zwierzchnictwo
Skład
(rodzaje
oraz pozostałe
komponenty
i służby SZ)
Główne struktury
dowodzenia
rodzajami SZ
Główne struktury
dowodzenia
komponentami SZ
innymi niż rodzaje
Operacje
zagraniczne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ministerstwo_Obrony_Narodowej&oldid=74275406”