Nikolai Frederik Severin Grundtvig – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nikolai Frederik Severin Grundtvig
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 września 1783
Udby, Zelandia

Data i miejsce śmierci

2 września 1872
Kopenhaga

Zawód, zajęcie

pastor, autor psalmów

Odznaczenia
Kawaler Orderu Danebroga (Dania)

Nikolai Frederik Severin Grundtvig (ur. 8 września 1783 w Udby, zm. 2 września 1872 w Kopenhadze) – pisarz i poeta duński, protestancki pastor i teolog, historyk, filozof, nauczyciel, polityk, pamiętany głównie jako autor duńskich psalmów[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Obok Adama Oehlenschlägera główny przedstawiciel duńskiego romantyzmu, autor pierwszego przekładu Beowulfa na język nowożytny. Autor opracowań na temat historii Danii i tekstów o mitologii nordyckiej, miał duży wpływ na rozwinięcie się duńskiego poczucia tożsamości narodowej.

Grundtvig założył uniwersytet ludowy, mający na celu edukację młodzieży chłopskiej; wkrótce podobne placówki zaczęły powstawać na całym świecie, również w Polsce. Pisarz postulował też reformę słynnej Akademii w Sorø, która miała kształcić nie tylko uczonych, ale również zwykłych studentów, którzy swoją wiedzą przyczynialiby się do rozwoju społeczeństwa.

W swych kazaniach i pismach teologicznych występuje jako reformator kościoła w kierunku czystego protestantyzmu, opartego jedynie na Sakramentach i Biblii (tzw. „grundtvigianizm”). W swych przekonaniach politycznych dążył do narodowego odrodzenia Danii, do czego przyczynić się miał założony przez niego pierwszy uniwersytet ludowy. Zmuszony przez przeciwników do złożenia urzędu wikariusza w Kopenhadze, oddawał się przez resztę życia działalności literackiej.

Został odznaczony krzyżem kawalerskim Orderu Danebroga (1840)[2].

Główne dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Nordens Mythologie (1808),
  • Christelig Søndagsbog (2 wyd. 1859),
  • Nordiske Smaadigte (1838),
  • przeróbka Kroniki duńskiej Saxo Grammaticusa i mitologicznych dzieł Snorrisa.

Utwory poetyczne:

  • Roskilde-Riim (1814),
  • pieśni religijne Sanqvark til den danske Kirke (1837),
  • poemat Optrin af Kæmpelivets Udergang i Nord (wyd. 1899).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 118. ISBN 83-88149-41-5.
  2. Kongelig Dansk Hof- og Statscalender 1863. Kjøbenhavn: Trykt i Bianco Lunos Bogtrykkeri, 1863, s. 28.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bron-Wojciechowska, A., Grundtvig, Warszawa 1986
  • Witkowski, L., N. F. S. Grundtvig: wielki duński wychowawca, myśliciel, poeta i działacz kultury, 1974