Numenius – Wikipedia, wolna encyklopedia

	Numenius
	Brisson, 1760
	; Przedstawiciel rodzaju – kulik mniejszy (N. phaeopus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	bekasowce
Parvordo	Scolopacida
Nadrodzina	Scolopacoidea
Rodzina	bekasowate
Podrodzina	kuliki
Rodzaj	Numenius
	Typ nomenklatoryczny
	Scolopax arquata Linnaeus, 1758
Synonimy
	Phaeopus Cuvier, 1817; Neomenius Billberg, 1828; Cracticornis G.R. Gray, 1841; Arquata G.R. Gray, 1871; Mesoscolopax Sharpe, 1896; Zarapita Mathews, 1913; Palnumenius Miller, 1942; Micronumenius Livezey, 2010;
	Phaeopus Cuvier, 1817; Neomenius Billberg, 1828; Cracticornis G.R. Gray, 1841; Arquata G.R. Gray, 1871; Mesoscolopax Sharpe, 1896; Zarapita Mathews, 1913; Palnumenius Miller, 1942; Micronumenius Livezey, 2010;
Gatunki
	8 gatunków – zobacz opis w tekście
	8 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Numenius – rodzaj ptaków z podrodziny kulików (Numeniinae) w obrębie rodziny bekasowatych (Scolopacidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, Eurazji oraz Australii i Oceanii^[10].

Morfologia

Długość ciała 28–66 cm; rozpiętość skrzydeł 68–110 cm; masa ciała 118–1360 g; płcie podobne, lecz samice są większe i cięższe od samców^[10].

Systematyka

Etymologia

Numenius: gr. νουμηνιος noumēnios „ptak” wspomniany przez Hezychiusza, tradycyjnie wiązany z kulikiem wielkim ze względu na jego dziób w kształcie półksiężyca, od νουμηνια noumēnia „nów”, od νεος neos „nowy”; μηνη mēnē, μηνης mēnēs „księżyc” (por. łac. numen, numinis „kiwając głową”, od nuere „kiwać, zgodzić się”)^[11].
Phaeopus: średniowiecznołac. phaeopus „kulik mniejszy”, od gr. φαιος phaios szary; πους pous, ποδος podos „stopa”^[12]. Gatunek typowy: Scolopax phaeopus Linnaeus, 1758.
Cracticornis: gr. κρακτικος kraktikos „głośny”, od κραζω krazō „krzyczeć”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[13]. Gatunek typowy: Scolopax arquata Linnaeus, 1758.
Arquata: średniowiecznołac. arquata „kulik”, od łac. arcuatus „w kształcie łuku”, od arcus „łuk”^[14]. Gatunek typowy: Scolopax arquata Linnaeus, 1758
Mesoscolopax: gr. μεσος mesos „środek, pośredni”; rodzaj Scolopax Linnaeus, 1758 (słonka)^[15]. Gatunek typowy: Numenius minutus Gould, 1841.
Zarapita: hiszp. nazwa Zarapita dla kulika^[16]. Gatunek typowy: Numenius tenuirostris Vieillot, 1812.
Palnumenius: gr. παλαιος palaios „stary, antyczny”; rodzaj Numenius Brisson, 1760^[17]. Gatunek typowy: †Palnumenius victima Miller, 1942.
Micronumenius: gr. μικρος mikros „mały”; rodzaj Numenius Brisson, 1760^[18]. Gatunek typowy: Scolopax borealis J.R. Forster, 1772.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[19]:

Numenius minutus Gould, 1841 – kulik krótkodzioby
Numenius tahitiensis (J.F. Gmelin, 1789) – kulik alaskański
Numenius phaeopus (Linnaeus, 1758) – kulik mniejszy
Numenius borealis (J.R. Forster, 1772) – kulik eskimoski
Numenius americanus Bechstein, 1812 – kulik długodzioby
Numenius madagascariensis (Linnaeus, 1766) – kulik syberyjski
Numenius arquata (Linnaeus, 1758) – kulik wielki
Numenius tenuirostris Vieillot, 1817 – kulik cienkodzioby

Uwagi

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Numenius Brisson, 1760.

Przypisy

↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 5. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 311. (fr. • łac.).
↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1. Paris: Chez Déterville, s. 485. (fr.).
↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. 159. (łac.).
↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds. Wyd. 2nd ed., rev., augm., and accompanied with an index. London: Printed and sold by R. and J.E. Taylor, 1841, s. 88. (ang.).
↑ G.R. Gray: Hand-list of genera and species of birds, distinguishing those contained in the British Museum. Cz. 3: Struthiones, Grallæ, and Anseres, with indices of geneeic and specific names. London: printed by order of the Trustees, 1871, s. 42. (ang.).
↑ R.B. Sharpe: Catalogue of the Limicolæ in the collection of the British Museum. Cz. 24: Perching Birds. London: Printed by order of the Trustees, 1896, s. 371, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).
↑ G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 3. London: H.F. & G. Witherby, 1913, s. 168. (ang.).
↑ L.H. Miller. Two new bird genera from the Pleistocene of Mexico. „University of California publications. Zoology”. 47 (3), s. 45, 1942. (ang.).
↑ B.C. Livezey. Phylogenetics of modern shorebirds (Charadriiformes) based on phenotypic evidence: analysis and discussion. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 160 (3), s. 567–618, 2010. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00635.x. (ang.).
↑ ^a ^b D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Sandpipers and Allies (Scolopacidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Numenius, DOI: 10.2173/bow.scolop2.01 [dostęp 2023-10-12] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Numenius [dostęp 2023-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Phaeopus [dostęp 2023-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Cracticornis [dostęp 2023-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Arquata [dostęp 2023-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Mesoscolopax [dostęp 2023-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Zarapita [dostęp 2023-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Palnumenius [dostęp 2023-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Micronumenius [dostęp 2023-10-12] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Numeniinae Gray,GR, 1840 - kuliki (Wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-10-12].

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[3] Niepoprawna późniejsza pisownia Numenius Brisson, 1760.

[Brisson-1] M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 5. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 311. (fr. • łac.).

[Cuvier-2] G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1. Paris: Chez Déterville, s. 485. (fr.).

[Billberg-4] G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. 159. (łac.).

[Gray1841-5] G.R. Gray: A list of the genera of birds. Wyd. 2nd ed., rev., augm., and accompanied with an index. London: Printed and sold by R. and J.E. Taylor, 1841, s. 88. (ang.).

[Gray1871-6] G.R. Gray: Hand-list of genera and species of birds, distinguishing those contained in the British Museum. Cz. 3: Struthiones, Grallæ, and Anseres, with indices of geneeic and specific names. London: printed by order of the Trustees, 1871, s. 42. (ang.).

[Sharpe-7] R.B. Sharpe: Catalogue of the Limicolæ in the collection of the British Museum. Cz. 24: Perching Birds. London: Printed by order of the Trustees, 1896, s. 371, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).

[Mathews-8] G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 3. London: H.F. & G. Witherby, 1913, s. 168. (ang.).

[Miller-9] L.H. Miller. Two new bird genera from the Pleistocene of Mexico. „University of California publications. Zoology”. 47 (3), s. 45, 1942. (ang.).

[Livezey-10] B.C. Livezey. Phylogenetics of modern shorebirds (Charadriiformes) based on phenotypic evidence: analysis and discussion. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 160 (3), s. 567–618, 2010. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00635.x. (ang.).

[botw-11] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Sandpipers and Allies (Scolopacidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Numenius, DOI: 10.2173/bow.scolop2.01 [dostęp 2023-10-12] (ang.).

[12] The Key to Scientific Names ↓, Numenius [dostęp 2023-10-12] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Phaeopus [dostęp 2023-10-12] .

[14] The Key to Scientific Names ↓, Cracticornis [dostęp 2023-10-12] .

[15] The Key to Scientific Names ↓, Arquata [dostęp 2023-10-12] .

[16] The Key to Scientific Names ↓, Mesoscolopax [dostęp 2023-10-12] .

[17] The Key to Scientific Names ↓, Zarapita [dostęp 2023-10-12] .

[18] The Key to Scientific Names ↓, Palnumenius [dostęp 2023-10-12] .

[19] The Key to Scientific Names ↓, Micronumenius [dostęp 2023-10-12] .

[Mielczarek&Kuziemko-20] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Numeniinae Gray,GR, 1840 - kuliki (Wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-10-12].

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]