Obrostka letnia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Obrostka letnia
	Dasypoda hirtipes
	Fabricius, 1793
	; samica
	; samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	tchawkodyszne
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	trzonkówki; (grupa żądłówki)
Nadrodzina	Apoidea
Rodzina	spójnicowate
Podrodzina	obrostkowate
Rodzaj	obrostka
Gatunek	obrostka letnia
Synonimy
	Dasypoda altercator
	Dasypoda altercator
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Obrostka letnia^[3]^[4], obrostka pospolita^[5] (Dasypoda hirtipes) – gatunek pszczoły z rodziny spójnicowatych (Melittidae).

Wygląd

Samica posiada na tylnych nogach gęste włoskowe szczoteczki barwy pomarańczowożółtej^[5]. Ich wielkość wyróżnia ten gatunek (i pozostałych przedstawicieli rodzaju) spośród innych pszczół zbierających pyłek w szczoteczki na nogach. Do gęsto owłosionych nóg nawiązują nie tylko oba człony gatunkowej nazwy łacińskiej^[6], ale również nazwa angielska - pantaloon bee^[7]. Tylne nogi samca również są porośnięte stosunkowo długimi, odstającymi włoskami, które są jednak rzadsze niż u samicy.

W 2016 roku z obrostki letniej został wyodrębniony drugi, bardzo podobny gatunek, Dasypoda morawitzi^[8]. Oba są spotykane w Polsce^[9].

Biologia

Pszczoła samotna. Dorosłe osobniki latają od czerwca do początku września. Gniazda są zakładane w ziemi i zaopatrywane przez samicę w nektar i pyłek. Głębokość gniazda wynosi zwykle około 40-60 cm (choć zdarzają się zarówno gniazda o głębokości przekraczającej metr, jak i takie z komórkami gniazdowymi znajdującymi się płycej niż 25 cm)^[5]. Składa się ono z głównego korytarza, od którego w dystalnej części odchodzą boczne korytarze, każdy zakończony komórką gniazdową, w której rozwija się jedna larwa; łącznie w ukończonym gnieździe jest zwykle 7-8 komórek^[10]. Obrostka letnia jest specjalistką pokarmową, zbierając pyłek z przedstawicieli rodziny astrowatych, w szczególności z cykorii podróżnik.

Samica przy gnieździe
Dwa samce

Przypisy

↑ Dasypoda hirtipes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Dasypoda hirtipes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Dasypoda hirtipes – Obrostka letnia [online], Insektarium, 30 stycznia 2014 [dostęp 2022-03-03] .
↑ Obrostka letnia [online], www.medianauka.pl [dostęp 2022-03-03] .
↑ ^a ^b ^c WaldemarW. Celary WaldemarW., Zagrożenia i ochrona bioróżnorodności polskich pszczół spójnicowatych (Hymenoptera: Apoidea: Anthophila: Melittidae), Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk, 2007, s. 58-64, ISBN 978-83-919407-7-8, OCLC 749836717 .
↑ ErwinE. Scheuchl ErwinE., WolfgangW. Willner WolfgangW., Taschenlexikon der Wildbienen Mitteleuropas : alle Arten im Porträt, ISBN 978-3-494-01653-5, OCLC 1090644000 [dostęp 2022-04-06] .
↑ StevenS. Falk StevenS., Field Guide to the Bees of Great Britain and Ireland, ISBN 978-1-4729-7037-4, OCLC 1203744026 [dostęp 2022-04-06] .
↑ Vladimir G.V.G. Radchenko Vladimir G.V.G., A new widespread European bee species of the genus Dasypoda Latreille (Hymenoptera, Apoidea), „Zootaxa”, 4184 (3), 2016, s. 491–504, DOI: 10.11646/zootaxa.4184.3.4, ISSN 1175-5334 [dostęp 2024-09-08] (ang.).
↑ Wendzonka i inni, Dasypoda morawitzi Radchenko 2016 (Hymenoptera, Anthophila) a new species in the Polish fauna, „Ampulex–Zeitschrift für aculeate Hymenopteren”, 11, 2020, s. 5-8 .
↑ WaldemarW. Celary WaldemarW., Melittidae (Hymenoptera, Apoidea, Anthophila) of Poland: their biodiversity and biology, Kraków: Institute of Systematics and Evolution of Animals, Polish Academy of Sciences, 2005, s. 130, ISBN 978-83-919407-1-6, OCLC ocm69105560 [dostęp 2024-09-08] .

[itis-1] Dasypoda hirtipes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Dasypoda hirtipes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Insektarium-3] Dasypoda hirtipes – Obrostka letnia [online], Insektarium, 30 stycznia 2014 [dostęp 2022-03-03] .

[medianauka-4] Obrostka letnia [online], www.medianauka.pl [dostęp 2022-03-03] .

[Celary-5] WaldemarW. Celary WaldemarW., Zagrożenia i ochrona bioróżnorodności polskich pszczół spójnicowatych (Hymenoptera: Apoidea: Anthophila: Melittidae), Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk, 2007, s. 58-64, ISBN 978-83-919407-7-8, OCLC 749836717 .

[6] ErwinE. Scheuchl ErwinE., WolfgangW. Willner WolfgangW., Taschenlexikon der Wildbienen Mitteleuropas : alle Arten im Porträt, ISBN 978-3-494-01653-5, OCLC 1090644000 [dostęp 2022-04-06] .

[7] StevenS. Falk StevenS., Field Guide to the Bees of Great Britain and Ireland, ISBN 978-1-4729-7037-4, OCLC 1203744026 [dostęp 2022-04-06] .

[8] Vladimir G.V.G. Radchenko Vladimir G.V.G., A new widespread European bee species of the genus Dasypoda Latreille (Hymenoptera, Apoidea), „Zootaxa”, 4184 (3), 2016, s. 491–504, DOI: 10.11646/zootaxa.4184.3.4, ISSN 1175-5334 [dostęp 2024-09-08] (ang.).

[9] Wendzonka i inni, Dasypoda morawitzi Radchenko 2016 (Hymenoptera, Anthophila) a new species in the Polish fauna, „Ampulex–Zeitschrift für aculeate Hymenopteren”, 11, 2020, s. 5-8 .

[10] WaldemarW. Celary WaldemarW., Melittidae (Hymenoptera, Apoidea, Anthophila) of Poland: their biodiversity and biology, Kraków: Institute of Systematics and Evolution of Animals, Polish Academy of Sciences, 2005, s. 130, ISBN 978-83-919407-1-6, OCLC ocm69105560 [dostęp 2024-09-08] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]