Oda do radości – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy utworu słownego i muzycznego. Zobacz też: Oda do radości (film).

„Oda do radości”

Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Oda do radości, także: Do radości^[1] (niem. An die Freude) – poemat Fryderyka Schillera, powstały w listopadzie 1785, a ogłoszony drukiem w 1786. Ostateczna wersja autorska pochodzi z 1803 roku (w stosunku do pierwszej wersji ma trochę zmieniony szósty i siódmy wers pierwszej zwrotki oraz jest krótsza – nie zawiera ostatniej zwrotki). Utwór znany z fragmentów pochodzących z IX symfonii Ludwiga van Beethovena.

Beethoven już w szkicowniku z 1789 roku zapisał frazę z pierwszej partii chóru (partie chóralne towarzyszą w oryginale kolejnym zwrotkom), z zamysłem napisania muzyki do dzieła Schillera: Muß ein lieber Vater wohnen (Mieszka Ojciec upragniony). Na podstawie projektu z 1812 roku wiadomo, że początkowo miała to być uwertura na chór i orkiestrę. Pracując nad IX symfonią, którą ukończył w 1824 roku, Beethoven włączył tekst do jej finałowej części.

Utwór Schillera jest napisany wierszem trocheicznym czterostopowym na przemian męskim i żeńskim, przy użyciu krzyżowego schematu rymowania^[2].

Utworem inspirowanym poematem Schillera jest Oda do młodości Adama Mickiewicza.

Na początku lat 50. dwudziestego wieku w RFN próbowano wprowadzić Odę do Radości jako hymn Niemiec, jednak w 1952 roku powrócono do Das Lied der Deutschen, który pozostaje hymnem do dziś.

Muzyka Beethovena z „Ody do radości” z tekstem Mary Bloom, pod tytułem „Rise O Voices of Rhodesia”, była hymnem narodowym Rodezji od 1974 roku do końca istnienia państwa w roku 1980.

W 1972 roku kantata finałowa IX symfonii Ludwiga van Beethovena, znana głównie jako Oda do radości, w wersji instrumentalnej stworzonej przez Herberta von Karajana została przyjęta jako hymn Unii Europejskiej przez Radę Europy i Wspólnotę Europejską^[3].

Oda jest też oficjalnym motywem muzycznym Copa Libertadores.

Jeden z polskich przekładów początkowego fragmentu Ody do radości wykonał Konstanty Ildefons Gałczyński^[4]. Gałczyński nie trzymał się ściśle oryginalnego tekstu i nigdy nie przełożył całości utworu.

Inne tłumaczenie całości utworu Schillera, ściślej trzymające się słów oryginału, opracował Andrzej Lam^[5].

• Oda do radości — zbiór polskich przekładów tekstu ody Fryderyka Schillera
• Tekst oryginalny z 1786 roku w Wikiźródłach (niem.)
• Tekst z 1824 w Wikiźródłach (niem.)
• "Oda do radości" w przekładzie K.I. Gałczyńskiego