Ogniem i mieczem (serial telewizyjny) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy serialu. Zobacz też: inne dzieła o takim samym tytule.

Ogniem i mieczem – polski czteroodcinkowy miniserial z 2000 r., w reżyserii Jerzego Hoffmana, na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza pod tym samym tytułem, premierowo wyemitowany 14 kwietnia 2001.

Serial powstawał równocześnie z wersją kinową – filmem Ogniem i mieczem z 1999 r. Różnice między obiema wersjami są właściwie niedostrzegalne. Ze względu na specyfikę serialu materiał został nieco inaczej zmontowany (podział na cztery odcinki), przez co fabuła zyskała nieco inny przebieg.

• Izabella Scorupco − jako kniaziówna Helena Kurcewiczówna
• Michał Żebrowski − jako por. Jan Skrzetuski
• Aleksandr Domogarow − jako ppłk Jurko Bohun (głos Jacek Rozenek)
• Krzysztof Kowalewski − jako Jan Onufry Zagłoba
• Bohdan Stupka − jako hetman Bohdan Zenobi Chmielnicki
• Andrzej Seweryn − jako książę wojewoda ruski Jeremi Michał Wiśniowiecki
• Zbigniew Zamachowski − jako por. Jerzy Michał Wołodyjowski
• Wiktor Zborowski − jako por. Longinus Podbipięta
• Wojciech Malajkat − jako Rzędzian
• Ewa Wiśniewska − jako kniahini Kurcewiczowa
• Maciej Kozłowski − jako płk Maksym Krzywonos
• Marek Kondrat − jako król Jan II Kazimierz Waza
• Rusłana Pysanka − jako Horpyna
• Daniel Olbrychski − jako Tuhaj-bej
• Leszek Teleszyński − jako ksiądz Muchowiecki
• Jerzy Bończak − jako podstarości czehryński Daniel Czapliński
• Andrzej Kopiczyński − jako płk Zaćwilichowski
• Gustaw Holoubek − jako wojewoda kijowski Adam Kisiel
• Adam Ferency − jako chan krymski Islam III Girej
• Gustaw Lutkiewicz − jako płk Barabasz
• Anna Majcher − jako karczmarka
• Joanna Brodzik − jako panna młoda
• Andrzej Pieczyński − jako Czeremis
• Jerzy Karaszkiewicz − jako starosta Hieronim Radziejowski
• Krzysztof Gosztyła − jako kanclerz wielki koronny Jerzy Ossoliński
• Andrzej Grąziewicz − jako ataman Czarnota
• Zdzisław Szymborski − jako dworzanin
• Jerzy Dukay − jako Hładki
• Marek Cichucki − jako Krzysztof Wierszułł
• Magdalena Warzecha − jako księżna Gryzelda
• Tomasz Grochoczyński − jako Bychowiec
• Paweł Kleszcz − jako Mołojec
• Andrzej Szczytko − jako Ataman koszowy
• Bernard Ładysz – jako Did Lirnik
• Piotr Bała – jako Tatar, który zaatakował Podbipiętę
• Przemysław Kapsa – jako Tatar, który zaatakował Podbipiętę
• Jacek Radziński – jako Kozak z fajką
• Bartosz Obuchowicz – jako niemy chłopak towarzyszący Didowi Lirnikowi
• Robert Więckiewicz – jako Kozak
• Adam Warchoł – jako Kozak
• Maciej Czapski – jako Kozak
• Jerzy Braszka – jako szlachcic
• Dymitr Mirogrodskij – jako ataman koszowy
• Andrzej Grabowski – jako pijany szlachcic
• Dariusz Gnatowski – jako Barabasz junior
• Krystyna Feldman – jako Ukrainka
• Lech Dyblik – jako Anton Tatarczuk
• Jerzy Cnota – przewoźnik na Dnieprze
• Rafał Cieszyński – jako Sugabazi
• Janusz Zerbst – jako esauł
• Agnieszka Krukówna – jako młoda Ukrainka
• Krzysztof Łukaszewicz – jako młody Krzywonos
• Jan Jurewicz – jako drużba na weselu
• Ryszard Jabłoński – jako chłop w Rozłogach
• Łada Gorpienko – jako drużba na ukraińskim weselu
• Krzysztof Artur Janczar – jako pan młody
• Marek Karpowicz – jako Kozak na brzegu
• Włodzimierz Bednarski – jako Kozak nad Dnieprem
• Marek Marcinkowski – jako ataman
• Eugeniusz Priwieziencew – jako Maksym, stróż w Rozłogach
• Marek Frąckowiak – jako wachmistrz na ukraińskim weselu
• Stefan Szmidt – jako wachmistrz Skrzetuskiego
• Włodzimierz Brodecki – jako pisarz
• Michał Chorosiński – jako kniaź Symeon Kurcewicz
• Aleksander Pociej – jako kniaź Andrzej Kurcewicz
• Tomasz Konieczny – jako kniaź Jur Kurcewicz
• Janusz Sieniawski – jako kniaź Mikołaj Kurcewicz
• Krzysztof Kołbasiuk – jako deputowany w Siczy Zaporoskiej
• Anna Majcher – jako karczmarka
• Michał Konarski – jako tańczący Kozak
• Juliusz Krzysztof Warunek – jako Kozak pod Dnieprem
• Czesław Lasota – jako Żyd Karczmarz
• Andrzej Żółkiewski – jako oficer księcia Wiśniowieckiego
• Tomasz Bednarek – jako dworzanin
• Przemysław Tejkowski – jako Tyzenhauz
• Tadeusz Głoskowski – jako oficer księcia Jeremiego

Jan Skrzetuski, poseł księcia Wiśniowieckiego, wraca z misji na Krymie. W drodze ratuje życie kozackiemu pułkownikowi Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie zaprzyjaźnia się z dwoma szlachcicami Onufrym Zagłobą i Longinusem Podbipiętą, którzy mieli okazję zobaczyć, jak Skrzetuski poradził sobie z napastliwym starostą Czaplińskim, wyrzucając go na bruk. W dalszą drogę wyruszają razem. Wkrótce trafiają na rozbitą kolaskę kniahini Kurcewiczowej. Ratują z opresji ją oraz piękną bratanicę jej nieboszczyka męża, Helenę.

Chmielnicki organizuje na Siczy wielkie powstanie Kozaków sprzymierzonych z Tatarami. Rebelianci pokonują wojska koronne nad Żółtymi Wodami i pod Korsuniem. Bunt próbuje „utopić we krwi” ksiącia Jeremiego Wiśniowieckiego, któremu służą wiernie Skrzetuski z Podbipiętą. Obowiązki zawodowe odrywają Skrzetuskiego od ukochanej Heleny. Nie ma dość czasu, aby bronić ją przed wojną i zakochanym w niej Kozakiem, Bohunem.

Wojska Wiśniowieckiego nie mogą liczyć na pomoc innych magnatów, bo ci chcą ugody z Kozakami. Pospolite ruszenie, zebrane pod Piławcami, ucieka na wieść o przybyciu Tatarów. Wojska księcia fortyfikują się w twierdzy Zbaraż, gdzie oblega ich wielka armia Chmielnickiego i chana Islama Gireja. Szlachta w liczbie kilkunastu tysięcy żołnierzy broni się dzielnie, ale nie ma szans z tak wielką potęgą.

Książę posyła Podbipiętę, by przekradł się przez Kozaków i zawiadomił króla o trudnym położeniu. Longinus ginie naszpikowany strzałami, z litanią na ustach. Misja udaje się Skrzetuskiemu, dzięki któremu król Jan Kazimierz rusza z odsieczą pod Zbaraż.

Książę, Skrzetuski i Zagłoba są uważani za bohaterów, Helena zostaje ocalona, a Jurko Bohun schwytany (ale Skrzetuski przebacza mu porwanie Heleny).

Zdjęcia kręcono w Lublinie (Kaplica Trójcy Świętej w Lublinie), Sierpcu (Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu), Warszawie (Fort Legionów Cytadeli Warszawskiej, Wilanów, Młociny), Klimkówce, Zubczycy Górnej (Orawski Park Etnograficzny), Krakowie (kamieniołom Skałki Twardowskiego), Ojcowie (Brama Krakowska), Zielonce (poligon), Biskupinie, Biedrusku (poligon) i Sułoszowej (Zamek Pieskowa Skała).

• Ogniem i mieczem w bazie filmpolski.pl
• Ogniem i mieczem w bazie Filmweb
• Ogniem i mieczem w Filmopedii
• Ogniem i mieczem na portalu vod.tvp.pl