Ogród Zamkowy w Kromieryżu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ogrody i zamek w Kromieryżu^[a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Fragment nasadzeń ogrodowych
Państwo	Czechy
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, IV
Numer ref.	860
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1998 na 22. sesji
Położenie na mapie kraju zlińskiego Ogrody i zamek w Kromieryżu
Położenie na mapie Czech Ogrody i zamek w Kromieryżu
49°18′12,13″N 17°23′40,02″E/49,303369 17,394450
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Ogród Zamkowy w Kromieryżu (czes. Podzámecká zahrada) – zabytkowe założenie ogrodowo-parkowe przy pałacu arcybiskupim w Kromieryżu na Morawach, w Czechach. Obejmuje 64 ha terenu, należąc do największych zabytkowych parków w Czechach. Od 1998 r. wraz z pałacem oraz tzw. Ogrodem Kwiatowym w tym mieście znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Obejmuje tereny na północ od starego miasta w Kromieryżu, przylegając od północnego zachodu i północnego wschodu do zabudowań pałacu arcybiskupiego. Na północy sięga po rzekę Morawę.

Pierwsza wzmianka pisemna o użytkowym i ozdobnym ogrodzie przy zamku biskupim w Kromieryżu pochodzi z roku 1509, z czasów biskupa Stanisława Thurzona. Do pierwszej zasadniczej przebudowy doszło za czasów biskupa Karola von Liechtenstein-Kastelkorna pod koniec XVII w., kiedy to ogród urządzono w stylu wczesnobarokowym według projektu wiedeńskich architektów pochodzenia włosko-szwajcarskiego F. Lucchese i G. P. Tencalli. Ten sam biskup doprowadził w latach 1687-1688 do połączenia pałacu z parkiem przez urządzenie w najniższej kondygnacji pałacu tzw. sala terrena (grota pompejańska). W latach 1761–1776, za czasów biskupa Maksymiliana Hamiltona, tereny ogrodów poszerzono o fragmenty łęgów, schodzących ku rzece Morawie, tworząc początek założenia parkowego. Pod koniec XVIII w. arcybiskup Colloredo-Waldsee kazał wybudować przy północnym froncie pałacu loggię z podwójnymi schodami, wiodącymi do małego, tarasowego ogrodu, nazwane później „kolumnadą Colloreda”. W tym czasie dawny ogród coraz bardziej przybierał formę parku w stylu angielskim. Po roku 1803 rozszerzono go aż po samą Morawę tak, że objął staw (czes. Dlouhý rybník), kanał i pochodzące z tego samego okresu drobne budowle sentymentalne. Ostatnie większe zmiany w urządzeniu parku miały miejsce w pierwszej połowie XIX w. Powstały wtedy: Pawilon Chiński (czes. Čínský pavilon), Domek Rybacki (czes. Rybářský domek), Kolumnada Pompejańska (czes. Pompejanská kolonáda) i Podwórzec Maksymiliański (czes. Maximilianův dvůr), projektowane przez architekta Antona Arche.

Obecnie w parku rośnie ponad 200 gatunków drzew i krzewów, w tym wiele gatunków egzotycznych z różnych regionów Europy, Azji i Ameryki. Funkcjonuje niewielka ptaszarnia, a po terenie parku swobodnie spacerują pawie. Park jest ogólnodostępnym miejscem odpoczynku i relaksu dla mieszkańców miasta i licznych turystów odwiedzających Kromieryż.

• Rajmišová Libuše: Město Kroměříž. Plán města Kroměříže (tekst), wyd. miasto Kromieryż, 2011.