Oktiabryści – Wikipedia, wolna encyklopedia

Oktiabryści, właśc. Związek 17 Października (ros. Союзъ 17 Oктября^[1], [czyt. Sojuz 17 oktiabria]), potocznie październikowcy (ros. Октябристы) – centroprawicowa rosyjska partia polityczna (prawicowi liberałowie), której podstawą ideową był manifest z 30 października 1905 (17 października według kalendarza juliańskiego).

Założona została w październiku 1905. Związek 17 Października skupiał ziemian i wielkich przemysłowców. Październikowcy byli zwolennikami monarchii konstytucyjnej, głosili nacjonalizm rosyjski, a od 1909 wielkomocarstwowy szowinizm. Odgrywali dużą rolę w Dumach Państwowych (szczególnie III i IV Dumie^[2]). W połowie 1917 zaprzestali samodzielnej działalności, udzielali poparcia kadetom. Przewodniczącym partii był Aleksandr Guczkow. Do znaczących oktiabrystów należeli: Michaił Rodzianko, Nikołaj Chomiakow, Peter Carl Fabergé i inni. Organy prasowe: Słowo (1905–1954), Głos Moskwy (1906–1915).

• Richard Pipes, Rewolucja Rosyjska Warszawa 1994; Wyd. PWN; ISBN 83-01-11521-1
• Richard Pipes, Rosja bolszewików, Warszawa 2005;, Wydawnictwo "Magnum", ISBN 83-89656-15-9
• Program partii oktiabrystów (1917) w: Програмы главнейших русских партий : 1. Народных социалистов. 2. Социал - демократической рабочей партии. 3. Социалистов-революционеров.4. Партии народной свободы. 5. Партии октябристов (Союз 17 октября 1905 г.). 6. Крестьянский союз. 7. Национальной демократическо-республиканской партии. 8. Политические партии различных национальностей России ("Украинцев", "Бунда", и др.) : с приложением статей: a) О русских партиях, б) Большевики и меньшевики. Broszura 1917 z opublikowanymi programami głównych rosyjskich partii politycznych. (język rosyjski).