Operacja kleszczowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Operacje kleszczowe – operacje położnicze mające na celu ukończenie ciąży, wykorzystujące kleszcze położnicze.

Wszystkie kleszcze położnicze, niezależnie od typu, składają się z dwóch ramion połączonych zamkiem. Każde ramię składa się z łyżki, umożliwiającej objęcie główki, i jest odpowiednio wygięte, dopasowując się do wygięcia miednicowego. Stosowane są następujące typy kleszczy:

• kleszcze Naegelego
• kleszcze Madurowicza (modyfikacja kleszczy Naegelego stosowana w Polsce).

Założenie kleszczy na główkę płodu jest kilkuetapowe, a kolejne etapy procedury to:

• prezentacja kleszczy
• wprowadzenie
• zamknięcie
• sprawdzenie
• próbne pociąganie
• pociąganie właściwe (wytoczenie główki płodu).

Łyżki nakłada się jedynie w wymiarze dwuskroniowym. Warunki do nałożenia kleszczy są następujące^[2]:

• prawidłowa budowa cieśni i wychodu miednicy
• całkowite rozwarcie kanału szyjki
• główka co najmniej w próżni miednicy, punkt prowadzący poniżej linii międzykolcowej
• główka płodu prawidłowego kształtu i wielkości
• płód żywy
• pęknięty pęcherz płodowy

Wskazania do operacji kleszczowej są obecnie mocno ograniczone. American College of Obstetricians and Gynecologists podaje następujące wskazania^[3]:

• skrócenie normalnego drugiego okresu porodu
• przedłużony drugi okres porodu
• zagrożenie płodu
• wskazania matczyne
  • choroby serca matki
  • dysfunkcja mięśniowa matki
  • fizyczne wyczerpanie matki

Wskazania do operacji kleszczowej według Troszyńskiego:

• wskazania matczyne:
  • poród przedłużony (I i II okres)
• objawy zagrażającego zakażenia wewnątrzmacicznego
• stan przedrzucawkowy i rzucawka
• choroby matki, zwłaszcza związane z niewydolnością krążeniowo-oddechową
• wskazania płodowe:
  • nieprawidłowy zapis KTG w II okresie porodu
  • zielony płyn owodniowy
  • wypadnięcie pępowiny

Przeciwwskazania do operacji kleszczowej:

• niepełne rozwarcie ujść macicy
• nieprawidłowa budowa miednicy
• niektóre ułożenia odgięciowe główki (czołowe, twarzyczkowe ze zwrotem bródki do kości krzyżowej)
• martwy płód

Historycznie, jako pierwszy kleszczy do porodu żywego noworodka użył Peter Chamberlen w XVI wieku.