Ostre serce płucne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ostre serce płucne (ostry zespół płucno-sercowy, łac. cor pulmonale acutum, ang. acute pulmonary heart disease) – zespół objawów wywołany nagłym wzrostem ciśnienia krwi w krążeniu małym^[1].

Zazwyczaj przyczyną są zatory tętnic płucnych powstałe na skutek oderwania się zakrzepów uformowanych w żyłach dużego obiegu krwi lub w prawej komorze serca, znacznie rzadziej tłuszczowe lub powietrzne. Są one częstym powikłaniem poporodowym i pooperacyjnym (szczególnie operacji w obrębie miednicy mniejszej). Inne przyczyny obejmują:

• długi napad astmy oskrzelowej
• wentylowa odma opłucnowa
• gwałtownie postępujące zmiany zapalne lub nowotworowe płuc
• ciężki wysięk opłucnowy.

Powyższe choroby zazwyczaj nie doprowadzają na tyle szybko do powstania nadciśnienia płucnego, w większości przypadków wywołują inny stan – podostre serce płucne^[1].

Ciężkość choroby zależy od wielkości zatoru i skurczu drożnych naczyń płucnych. Wskutek zaburzeń hemodynamicznych zmniejsza się wyrzut serca i dopływ krwi do lewego przedsionka, maleje wysycenie krwi tętniczej tlenem, ciśnienie krwi w prawym sercu i żyłach obwodowych maleje. Powstaje niedokrwienie mięśnia sercowego (może go potęgować skurcz naczyń wieńcowych z powodu podrażnienia nerwu błędnego, tzw. odruch płucno-wieńcowy)^[1].

• Długotrwałe unieruchomienie w łóżku
• czerwienica
• żylaki kończyn dolnych
• niewydolność krążenia^[1].

Masywna niedrożność tętnic płucnych zazwyczaj wywołuje nagłą śmierć poprzedzoną objawami gwałtownie narastającej duszności, bólem w klatce piersiowej i lękiem. Do innych objawów należą: nagle pojawiająca się sinica oraz ekstremalny spadek ciśnienia tętniczego. Mniejszy zator może dawać słabsze objawy, mimo to często prowadzi do zgonu chorego.

• Wysoki, ostro zakończony załamek P w odprowadzeniach II i III (P pulmonale)
• Blok prawej odnogi pęczka Hisa
• Głęboki załamek S w odprowadzeniu I (zazwyczaj z współistniejącym załamkiem Q w odprowadzeniu III)
• Ujemny załamek T w odprowadzeniach nadkomorowych
• Czasami zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz nadkomorowy, migotanie lub trzepotanie przedsionków)

• Objawy niewydolności prawokomorowej serca
  • nadmiernie wypełnienie żył szyjnych
  • hepatomegalia (i związany z nią ból w nadbrzuszu)
• Skrócenie odgłosu opukowego i osłabienie szmerów oddechowych nad chorym płucem
• Tachykardia
• Wzmożona akcentacja drugiego tonu nad tętnicą płucną^[1].

Leczenie opiera się na podawaniu:

• leków przeciwzakrzepowych i fibrynolitycznych
• silnych analgetyków
• środków nasercowych
• tlenu.

Ważne jest też zwalczanie wstrząsu. Szybko przeprowadzona embolektomia może uratować chorego.

Rokowanie niepomyślne. W przypadku wystąpienia wstrząsu większość przypadków choroby kończy się śmiercią. Małe zatory są mniej niebezpieczne, lecz mogą zwiastować wystąpienie groźniejszego zatoru^[1].

• Przewlekłe serce płucne
• Zatorowość płucna
• Nagła śmierć sercowa