French
DeutschPałac w Krubkach-Górkach – Wikipedia, wolna encyklopedia
 nr rej. A-271 z 24.07.1980 i z 18.12.1996 | |
.jpg) Fasada główna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | Krubki-Górki 13a, |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje | 3 |
| Ukończenie budowy | XVIII w. |
| Zniszczono | 1944 |
| Odbudowano | 2005, 2018 |
| Kolejni właściciele | Stanisław Grabowski, Henryk Sobierajski |
| Obecny właściciel | Witold Modzelewski |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego  | |
Położenie na mapie gminy Poświętne  | |
 52°17′52,0″N 21°23′13,7″E/52,297778 21,387139 | |
Pałac w Krubkach-Górkach – założenie pałacowo-parkowe zlokalizowane we wschodniej części wsi Krubki-Górki (powiat wołomiński, województwo mazowieckie).
Historia
[edytuj | edytuj kod]
W połowie XVIII wieku powstał we wsi pierwszy dwór wraz z parkiem. Jego forma nie jest znana. Było to centrum szlacheckiego folwarku Górki. W końcu XVIII wieku dobra te stały się własnością rodziny króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (majątek miał kilkaset hektarów). Najbardziej znanym spośród właścicieli był syn króla, Stanisław Grabowski[1] (polityk i minister). Za zarządu Grabowskiego dwór gościł ważne postacie swoich czasów. Przebywał tu m.in. car Aleksander I i jego brat Wielki Książę Konstanty (na ich cześć dwa najstarsze dęby parkowe nazwano Konstanty (istniejący) i Aleksander (zniszczony w trakcie wichury w 2007). Grabowski przyjaźnił się z Aleksandrem I, w związku z czym siedzibę majątku nazywano Alexandrinum[2].
Po śmierci Grabowskiego dobra kilkakrotnie zmieniały właścicieli. 28 września 1939 w majątku gościł Major Henryk Dobrzański "Hubal" (tutaj dotarła do niego wiadomość o kapitulacji Warszawy). Dobrzańskiego łączyła z właścicielką majątku, Teresą Arkuszewską, dobra i długa znajomość. Z inicjatywy mieszkańców wsi major Dobrzański został pośmiertnie odznaczony Wielkim Krzyżem Orderu Polonia Restituta (2010). Dwór został spalony w sierpniu 1944, w wyniku działań bitwy pancernej na przedpolach Warszawy. Z resztek obiektu wybudowano szkołę. Dobra uległy parcelacji w drodze powojennej reformy rolnej. Park natomiast upaństwowiono i ulegał on postępującej degradacji[2].
W 1988 nabył go prywatny właściciel, który jednak nie poczynił żadnych prac renowacyjnych. W 2002 obiekt został odkupiony przez kolejną osobę prywatną, która go uporządkowała i poddała renowacji. W 2005 odbudowano Mały Dwór, a w 2016 pałac. W 2017 odtworzono stajnie, a od 2018 Wielki Dwór. Planowane są dalsze prace renowacyjne[2].
Od 2002 odbywają się przy pałacu uroczystości patriotyczne poświęcone Hubalowi. Z inicjatywy wnuka majora, Henryka Sobierajskiego, jak również właściciela pałacu, Witolda Modzelewskiego, powstała Kapituła Krzyża Usque ad Finem, który przyznaje się za zasługi na niwie działalności publicznej, artystycznej, naukowej, publicystycznej i sportowej[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zabytki - Powiat Wołomiński [online], old.powiat-wolominski.pl [dostęp 2020-08-19].
- ↑ a b c d Historia | Hotel Pałac Alexandrinum **** [online], Noclegi, pałac pod Warszawą | Hotel Pałac Alexandrinum **** [dostęp 2020-08-19] (pol.).