Paszport – Wikipedia, wolna encyklopedia

Paszport – dokument tożsamości wydany przez uprawniony organ państwa, uprawniający do przekraczania granic państwowych (niektóre państwa mogą wymagać dodatkowo wiz wjazdowych).

W technice paszport to dokument wystawiany dla urządzeń wymagających szczególnego nadzoru podczas eksploatacji – np. zbiorników ciśnieniowych kontrolowanych przez uprawnione firmy i urzędy dozoru technicznego, aby zapobiec ich rozerwaniu. Firmy zapisują w paszporcie wykonane próby mające na celu jak najwcześniejsze wykrycie ewentualnych uszkodzeń, a urzędy dozoru technicznego – dopuszczenia do eksploatacji tak wypróbowanego urządzenia na kolejne okresy.

W rolnictwie paszport to dokument zwierzęcia wykazujący jego historię od narodzin do ewentualnego uboju.

Pierwsze paszporty wprowadzili Rzymianie^[1]. Dla bezpieczeństwa oraz bezpiecznego przepływu towarów wystawiali oni zaświadczenie bezpiecznego przejazdu, które należało okazać władzom kraju, w którym się przebywało. Zawierało ono ostrzeżenie dla urzędników, którzy nie honorowaliby tego zaświadczenia^[a][2].

Przez wiele wieków w większości krajów nie istniał obowiązek posiadania paszportu jako dokumentu potrzebnego do podróży zagranicznej, od przełomu XVIII i XIX wieku wyjątkiem były Imperium Rosyjskie oraz Imperium Osmańskie. Pierwsze współczesne uregulowania prawne i dokumenty do podróży zagranicznych zaczęto wprowadzać dopiero w XIX wieku. Pierwsze powszechne paszporty i obowiązek posiadania ich do przekraczania granic wprowadzono we Francji (1867), Imperium brytyjskim (1873), Królestwie Włoch (1873) oraz USA (1889)^[3]. W następstwie I wojny światowej znacznie zaostrzono prawo paszportowo-celne w Europie.

Po II wojnie światowej w krajach tzw. bloku sowieckiego wydawanie pozwoleń na wyjazdy zagraniczne i paszportów stało się bardzo ograniczone. Dzięki przemianom politycznym po 1989 oraz rozszerzeniu się Strefy Schengen, paszporty nie są już niezbędne do podróży pomiędzy większością krajów Europy.

• 
  Polska
• 
  Szwajcaria
• 
  Japonia
• 
  Portugalia
• 
  Mauretania
• 
  Makau
• 
  Korea Południowa
• 
  Tuvalu
• 
  Kenia
• 
  Kazachstan
• 
  Brazylia

 Osobny artykuł: Paszporty w Polsce.

Zobacz galerię związaną z tematem: Paszport

Zobacz hasło paszport w Wikisłowniku

• dokument podróży (Polska)
• paszport biometryczny, paszport wewnętrzny
• publiczny rejestr on-line autentycznych dokumentów tożsamości i dokumentów podróży (baza PRADO)

• Ustawa z dnia 27 stycznia 2022 r. o dokumentach paszportowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1063)

• passportindex.org. Passport Index. [dostęp 2019-01-05].