Pejo Jaworow – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pejo Jaworow
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 stycznia 1878
Czirpan

Data i miejsce śmierci

29 października 1914
Sofia

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Pejo Jaworow, właśc. Pejo Totew Kraczołow (bułg. Пейо Яворов, Пейо Тотев Крачолов; ur. 1 stycznia?/13 stycznia 1878 w Czirpanie, zm. 16 października?/29 października 1914 w Sofii) – bułgarski poeta, dramatopisarz, działacz społeczny i rewolucyjny, twórca bułgarskiego symbolizmu.

Debiutował wierszami o tematyce społeczno-politycznej, ale już w pierwszym tomiku Stichotworenija (1901) zaakcentował wagę postaw indywidualistycznych[1]. Był członkiem grupy literackiej modernistów skupionej wokół czasopisma „Misył”. W 1903 roku wziął udział w operacjach wojskowych Wewnętrznej Macedońskiej Organizacji Rewolucyjnej i przygotowaniach do powstania ilindeńskiego[2]. W tym samym roku wydał następny zbiorek Hajduszki pesni, który był neoromantycznym odwołaniem do rodzimej tradycji ludowej[1]. Po upadku powstania przebywał za granicą, głównie w Szwajcarii i Francji. Wspomnienia z działalności w macedońskim ruchu wyzwoleńczym zawarł w biografii Goce Dełczewa (1904) i w tomie prozy poetyckiej Hajduszki kopnenija (1909)[2]. Późniejsza twórczość (Bezsynici 1907, Podir senkite na obłacite 1910) obejmuje impresjonistyczne liryki osobiste wyrażające nastroje dekadenckie, noszące wiele cech symbolicznych (tragizm istnienia, samotność, maksymalizm uczuciowy)[1]. Jaworow pisał także dramaty modernistyczne – W polite na Witosza (1911) i Kogato grym udari kak echoto zagłychwa (1912). Był też autorem przekładów dramatów Williama Shakespeare’a[3].

W 1912 roku pisarz poślubił Łorę Karawełową. Zachowana korespondencja między nimi świadczy o namiętnej i burzliwej miłości, pełnej pasji, ale i naznaczonej wieloma wątpliwościami. Chorobliwie zazdrosna żona w listopadzie 1913 roku popełniła samobójstwo na oczach męża. Jaworow również próbował się zabić, jednak na skutek strzału w głowę jedynie stracił wzrok. Po tym wydarzeniu został oskarżony o zabójstwo żony i postawiony przed sądem, jednak nie udowodniono mu winy. W rocznicę śmierci Łory pisarz drugi raz, tym razem skutecznie, targnął się na swoje życie, najpierw zażywając truciznę, a następnie strzelając do siebie z rewolweru[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Słownik pisarzy świata. pod red. Juliana Maślanki. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2008, s. 404-405. ISBN 978-83-7435-795-1.
  2. ↑ a b Raymond Detrez: Historical Dictionary of Bulgaria. Lanham: Rowman & Littlefield, 2015, s. 531. ISBN 978-1-4422-4179-4.
  3. ↑ Jaworow Pejo, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-03-06].
  4. ↑ Sandra Kaczmarek. Pejo Totew Kraczołow. „Balkan United: czasopismo studencko-doktoranckie Instytutu Filologii Słowiańskiej UAM”. nr 2, s. 29, 2008-10. Poznań: Koło Naukowe Studentów Slawistyki (działające w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). ISSN 1689-5916. 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pejo_Jaworow&oldid=73187611”