French
DeutschPelagia Kowalczykowa – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Imię i nazwisko urodzenia | Pelagia Teska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 20 lutego 1880 |
| Data i miejsce śmierci | 18 grudnia 1952 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | działaczka oświatowa i narodowa |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość | |
| Małżeństwo | Tomasz Kowalczyk (1904) |
Pelagia Kowalczykowa (ur. 20 lutego 1880 w Janowcu, zm. 18 grudnia 1952 w Katowicach) – polska działaczka oświatowa i narodowa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się 20 lutego 1880 roku w Janowcu w Wielkopolsce w rodzinie właściciela sklepu[1]. Ukończyła szkołę handlową[2] i pracowała w drogerii w Wąbrzeźnie. Po śmierci rodziców, 1903 roku przybyła na Górny Śląsk, gdzie osiadła w Katowicach. Rozpoczęła pracę księgowej w wydawnictwie „Górnoślązaka”[2], gdzie poznała i w 1904 roku poślubiła Tomasza Kowalczyka[1].
Włączyła się do działalność społeczną i narodową. W 1913 roku była współzałożycielką Towarzystwa Czytelni dla Kobiet w Katowicach[1] i wstąpiła do Towarzystwa Śpiewaczego „Ogniwo” w Katowicach, a także działała w Towarzystwie Gimnastycznego „Sokół” i grywała w teatrach amatorskich[3]. Organizowała także wycieczki krajoznawcze[2].
Uczestniczyła w wielkim wielu kobiet w Bytomiu 26 marca 1913 roku[4], a także była zrzeszona w komitecie wiecowym wielkiego wiecu na Zadolu 11 sierpnia tego samego roku[5].
W okresie I wojny światowej należała do Związku Towarzystw Kobiecych – późniejszego Towarzystwa Polek. W trakcie plebiscytu prowadziła działania agitacyjne na rzecz przyłączenia Górnego Śląska do Polski[3], natomiast podczas powstań śląskich organizowała pomoc materialną dla powstańców oraz ich rodzin[2].
W latach międzywojennych działała głównie charytatywnie na terenie Katowic, w Towarzystwie św. Wincentego a Paulo przy parafii pw. śś. ap. Piotra i Pawła[3]. Prowadziła także kuchnię dla bezrobotnych[2]. W okresie niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej przebywała w katowickiej Ligocie[3]. Wspomagała biednych oraz więźniów KL Auschwitz[2]. Po wojnie nie prowadziła już działalności[3].
Zmarła 18 grudnia 1952 roku w Katowicach[1]. Pochowana została na tamtejszym cmentarzu komunalnym przy ulicy Panewnickiej[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Snoch 2006 ↓, s. 61.
- ↑ a b c d e f Plebiscyt na Katowiczanina 150-lecia: Pelagia Kowalczykowa (1880-1952). [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. katowice.wyborcza.pl, 2015-09-17. [dostęp 2025-03-09]. (pol.).
- ↑ a b c d e Snoch 2006 ↓, s. 62.
- ↑ Na wielki wiec Kobiet, „Katolik”, 46 (35), Bytom: Nakładem i czcionkami "Katolika", spółki wydawniczej z ograniczoną odpow., 22 marca 1913, s. 5 [dostęp 2025-03-09] (pol.).
- ↑ Rodaczki! Kobiety polskie, „Polak”, 9 (95), Katowice: Nakł. "Polaka"; Druk. "Katolika", 9 sierpnia 1913, s. 5 [dostęp 2025-03-09] (pol.).
- ↑ Cmentarze Komunalne w Katowicach: śp. Pelagia Kowalczykowa. katowice.grobonet.com. [dostęp 2025-03-09]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogdan Snoch, Górnośląski leksykon biograficzny. Suplement do wydania drugiego, Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, ISBN 83-60353-11-5 (pol.).