French
DeutschPetrel galapagoski – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Pterodroma phaeopygia[1] | |||
| (Salvin, 1876) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | petrel galapagoski | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Petrel galapagoski[4], petrel ciemnogrzbiety[5] (Pterodroma phaeopygia) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae), gniazdujący endemicznie na Galapagos. Krytycznie zagrożony wyginięciem.
- Systematyka
- Takson ten dawniej bywał włączany do petrela antylskiego (P. hasitata)[2]. Za podgatunek P. phaeopygia uznawano do niedawna petrela hawajskiego (P. sandwichensis)[2], klasyfikowanego obecnie jako osobny podgatunek[4][6]. Po podziale taksonu petrel galapagoski jest gatunkiem monotypowym[6].
- Wygląd
- Duże skrzydła. Wierzch ciała ciemnobrązowy, oprócz białego czoła i (czasami) boków kupra. Czarna czapka obejmuje oko i sięga daleko ku tyłowi. Spód skrzydeł biały, z wyjątkiem ciemnej plamy na podbarkówkach i ciemnego obrzeżenia skrzydeł, a także ukośnego paska od nadgarstka przez pokrywy podskrzydłowe ku bokom. Dziób ciemny, nogi różowe.
- Rozmiary
- Długość ciała do 43 cm.
- Zasięg, środowisko
- Gniazduje wyłącznie na Galapagos. Poza sezonem lęgowym w rozproszeniu na tropikalnych wodach wschodniego Pacyfiku po wybrzeża Ameryki Centralnej i Południowej – od Meksyku po Peru.
- Ekologia i zachowanie
- Gniazduje na wilgotnych obszarach wyżynnych i górskich na wysokości 300–900 m n.p.m., w norach, naturalnych jamach i szczelinach, na zboczach, w kraterach, tunelach lawowych czy wąwozach. Składanie jaj ma miejsce od maja do października, ze szczytem w sierpniu[3].
- Żywi się głównie kalmarami, rybami i skorupiakami[3].
- W locie przeplata szybowanie kilkakrotnymi uderzeniami skrzydeł.
- Status
- Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje petrela galapagoskiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered) nieprzerwanie od 1994 roku. Liczebność populacji w 2008 roku szacowano na 10–20 tysięcy osobników; wykazuje ona trend spadkowy. Główne zagrożenie dla gatunku to drapieżnictwo introdukowanych ssaków, zwłaszcza szczurów, kotów i świń[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Pterodroma phaeopygia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Dark-rumped Petrel (Pterodroma phaeopygia). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-10)]. (ang.).
- ↑ a b c d Pterodroma phaeopygia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-10].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 21, 1999. ISSN 0550-0842.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-18]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gosler Andrew: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).