Plac Nowy w Krakowie – Wikipedia, wolna encyklopedia

plac Nowy
Stare Miasto
Ilustracja
Widok z ul. Warszauera
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „plac Nowy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „plac Nowy”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „plac Nowy”
Ziemia50°03′06,0″N 19°56′41,7″E/50,051670 19,944930

Plac Nowy, popularnie zwany Żydowskim – plac w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Kazimierzu. Odchodzą od niego ulice Nowa, Rabina Meiselsa i Warszauera, wschodnią część zamyka ulica Estery.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Do XIX wieku na terenie placu Nowego znajdował się tzw. Libuszhof, zespół uliczek i zabudowań. Obecny kształt ustalono w projektach regulacyjnych z 1808 i 1844. Przy północnej stronie placu, wytyczonej wzdłuż murów obronnych Kazimierza, znajdują się domy należące niegdyś do szpitala żydowskiego przy synagodze Kupa.

Okrąglak

[edytuj | edytuj kod]

Na środku placu znajduje się tzw. okrąglak zwany przez okolicznych mieszkańców rondlem[1]. Jest to pawilon handlowy wybudowany w 1900 składający się z dwu obiektów: wewnętrznej hali i okalającego ją pierścienia z punktami handlowymi zbudowanym na planie dwunastokąta. Budynki te są oddzielone niezadaszonym korytarzem stanowiącym wejście do sklepików. Do obiektu prowadzą dwa ustawione symetrycznie wejścia od strony zachodniej i wschodniej. W 1927 został wydzierżawiony Gminie Żydowskiej, powstała tam rytualna rzeźnia drobiu[2]. Po wojnie Okrąglak pełnił ponownie funkcję hali targowej, choć przez szereg lat większość sklepików była jedynie magazynami dla handlowców sprzedających swoje towary na straganach. Obecnie w jego murach mieszczą się sklepiki spożywcze, masarnie, obiekty gastronomiczne (w tym punkty sprzedaży zapiekanek). Na dachu okresowo odbywają się koncerty muzyczne.

W 2008 obiekt został wpisany do rejestru zabytków[3].

Współczesność

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie plac Nowy funkcjonuje w dni powszednie jako targ gdzie można kupić zarówno warzywa jak i antyki. Przy placu znajduje się wiele kawiarni i pubów. Plac Nowy to także miejsce różnych festiwali i imprez. Odbywają się tu m.in. imprezy w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej (koncert na dachu Okrąglaka), czy też Festiwal Zupy.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. "Dzielnica Pierwsza" marzec-kwiecień 2008 str. 10
  2. Plac Nowy. Magiczny Kraków. [dostęp 2010-11-19]. (pol.).
  3. ire: Okrąglak z pl. Nowego w rejestrze zabytków. Gazeta.pl Kraków. [dostęp 2009-06-26]. (pol.).