Polmos – Wikipedia, wolna encyklopedia

Reklama Polmos Żyrardów
Polmos Toruń, obecnie Toruńskie Wódki Gatunkowe
Polmos Bielsko-Biała

Polmos (akronim od słów „polski monopol spirytusowy”) – nazwa przedsiębiorstw państwowych, które w latach PRL (historia samego monopolu spirytusowego sięga lat 20. XX wieku) miały monopol na produkcję wódek i innych produktów spirytusowych. Często produkowały także drożdże przemysłowe i piekarskie lub ocet.

Po przejęciu władzy przez komunistów, w 1944 r. branżą zarządzał przedwojenny jeszcze Państwowy Monopol Spirytusowy, w 1949 przekształcony w Centralny Zarząd Przemysłu Spirytusowego, w 1959 w Zjednoczenie Przemysłu Spirytusowego i Drożdżowego „Polmos”, w 1972 w Państwowe Przedsiębiorstwo Przemysłu Spirytusowego „Polmos”.

Po 1989 większość z Polmosów trafiła w ręce kapitału zagranicznego lub prywatnych inwestorów. W 1999 r. w przetargu rozdysponowano marki dotychczasowego Polmosu.

W 1989 r. w ramach demonopolizacji przedsiębiorstwo Polmos podzielono na 25 przedsiębiorstw. Podział znaków towarowych, polskich marek[a] o różnej renomie i wartości sprzedaży przedstawiał się następująco[2]:

Znaki towarowe po podziale Polmosu w 1989 i obecny właściciel[2]
Znaki towarowe Nowy właściciel po demonopolizacji Obecny właściciel/status
Luksusowa Polmos Zielona Góra Pernod Ricard
Wyborowa, Polish Cherry Polmos Poznań Pernod Ricard
Krakus Polmos Wrocław Akwawit S.A.
Żubrówka Polmos Białystok CEDC
Soplica ŚFD Sp. z o.o. w Wołczynie CEDC
Żołądkowa Gorzka Polmos Lublin Stock Polska
Krupnik FWG w Starogardzie Gdańskim Marie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
Polonaise Polmos Łańcut Marie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
Stołowa Wódka Czysta Polmos Żyrardów Marie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
Starka Polmos Szczecin Szczecińska Fabryka Wódek „STARKA”
Mazowiecka Żytnia, Baltic Vodka Polmos Siedlce Podlaska Wytwórnia Wódek „Polmos”
Extra Żytnia, Wiśniak na Rumie Polmos Bielsko-Biała Polmos Bielsko-Biała
Śliwowica, Biała Wytrawna Polmos Toruń Toruńskie Wódki Gatunkowe
Spirytus Rektyfikowany, Wódka Zbożowa Mieszana Polmos Warszawa Polmos Warszawa
Winiak Klubowy Koneser Warszawa Warszawska Wytwórnia Wódek Koneser Jarosław Nowociel[3]
Klubowa Specjalna Polmos Łódź zlikwidowany (obecnie Monopolis)
Jarzębiak, Ratafia Polmos w Sieradzu zlikwidowany
Winiak Luksusowy, Winiak Pałacowy Polmos Kraków zlikwidowany


  1. Niektóre z tych marek przed epoką komunizmu stanowiły gatunki wódki[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Scott Simpson, History and Mythology of Polish Vodka: 1270–2007, „Food and History”, 8 (1), Brepols Publishers NV, 2010, s. 121–148, DOI10.1484/j.food.1.100976, ISSN 1780-3187 (ang.).
  2. a b Aka, „Polska wódka” – to 600 lat tradycji. Sześć wieków rozwoju sektora, „Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny” (10), 2005, s. 31–32.
  3. WARSZAWSKA WYTWÓRNIA WÓDEK KONESER [online], www.koneservodka.pl [dostęp 2019-06-10].