Polski Związek Powstańczy (Płock) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Polski Związek Powstańczy
Państwo

 Rzeczpospolita Polska

Historia
Data sformowania

1945

Data rozformowania

1946

Pierwszy dowódca

Marceli Kowalski

Dane podstawowe
Liczebność

70

Polski Związek Powstańczy – lokalna organizacja antykomunistyczna działająca na terenie Płocka i jego okolic w latach 1945-1946.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Grupa byłych żołnierzy Armii Krajowej i młodzieży szkolnej z Płocka zdecydowała się w kwietniu 1945 r. na stworzenie organizacji podziemnej zwalczającej komunistyczne struktury stworzone przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej[1].

Komendantem organizacji został Marceli Kowalski ps. „Okrzeja". W krótkim czasie udało mu się zbudować strukturę obejmującą Płock i jego najbliższe okolice. W siedmiu drużynach działało ok. 60-70 konspiratorów. W okresie swego funkcjonowania organizacja przeprowadziło kilka akcji zbrojnych, podczas których dokonali rozbrojenia funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa i członków PPR. W ramach działalności propagandowej Związek wydawał własną prasę podziemną[2]. Najbardziej spektakularną akcją podjętą przez organizację była próba wysadzenia pomnika wdzięczności Armii Czerwonej w Płocku. Oddział kierowany przez Stanisława Pesta ps. „Lew" podłożył ładunek wybuchowy, którego moc okazała się niewystarczająca do zniszczenia pomnika[3].

W styczniu 1946 r. organizacja nawiązała kontakt z warszawskim WiN. W lutym Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego przeprowadziło serię aresztowań, uwięziono 27 członków organizacji. Spowodowało to zakończenie działania organizacji.

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Instytut Pamięci Narodowej przygotował w 2009 r. film dokumentalny o działalności PZP w ramach ruchu oporu w czasach stalinowskich[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Polski Związek Powstańczy. Polskie Radio. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).
  2. Poleszak 2020 ↓, s. 236.
  3. Czarnecka 2015 ↓, s. 142.
  4. Polski Związek Powstańczy. Wyborcza.pl. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]