Referendum niepodległościowe w Kurdystanie – Wikipedia, wolna encyklopedia
Referendum niepodległościowe w Kurdystanie – referendum niepodległościowe, które zgodnie z zapowiedzią prezydenta autonomicznego rządu kurdyjskiego Masuda Barzaniego odbyło się 25 września 2017 roku[1][2] na terenie irackiego regionu autonomicznego Kurdystanu. Rząd Iraku sprzeciwił się organizacji referendum[3]. 92,7 proc. uczestników referendum zagłosowało za niepodległością Kurdystanu.
Sondaż
[edytuj | edytuj kod]Jedyne badanie dotyczące kwestii niepodległości Kurdystanu zostało przeprowadzone w dniach 25–27 sierpnia 2017. Sondaż swoim zasięgiem objął prowincje Irbil, As-Sulajmanijja, Dahuk, Halabdża i Kirkuk, a także miasta Chanagin, Jalawla i Mandali w Diyala. Wynik badania wykazał, że zamiar głosowania na „Tak” deklarowało 52,9% wobec 25,6% na „Nie”. 3,6% ankietowanych stwierdziło, że nie weźmie udziału, a pozostałe 17,9% było niezdecydowanych[4].
Głosowanie
[edytuj | edytuj kod]Głosowanie zostało przeprowadzone w języku kurdyjskim, arabskim, tureckim i asyryjskim. Uczestnicy referendum odpowiadali na pytanie: „Czy chcesz, aby region Kurdystanu i obszar Kurdystanu poza administracją regionu stał się niezależnym państwem?”[5].
Stanowisko partii politycznych
[edytuj | edytuj kod]Partie polityczne reprezentowane w parlamencie Kurdystanu | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Wybór | Partia | Mandaty w parlamencie | Lider | Pozycja na scenie politycznej | Przypis | ||
Tak | KDP | Demokratyczna Partia Kurdystanu | 38 | Masud Barzani | Koalicja | [6] | |
PUK | Patriotyczna Unia Kurdystanu | 18 | Dżalal Talabani | Centrolewica | [7] | ||
KIU | Islamska Unia Kurdystanu | 10 | Salaheddine Bahaaeddin | Prawica | [8] | ||
KSDP | Socjaldemokratyczna Partia Kurdystanu | 1 | Mohammed Haji Mahmoud | Centrolewica | [9] | ||
KCP | Komunistyczna Partia Kurdystanu | 1 | Kamal Shakir | Skrajna lewica | [10] | ||
KTP | Robotnicza Partia Kurdystanu | 1 | Balen Mahmoud | Lewica | [11] | ||
KIM | Islamski Ruch Kurdystanu | 1 | Erfan Ali Abdulaziz | Prawica | |||
TDL | Rozwojowa Lista Turkmenów | 2 | Mohammad Sadaddin | Mniejszość narodowa | [12] | ||
CSAPC | Chaldejsko-Syryjsko-Asyryjska Rada Ludowo-Demokratyczna | 2 | Sarkis Aghajan Mamendo | Mniejszość narodowa | [13] | ||
ETL | Lista Turkmenów w Ibrilu | 1 | Mniejszość narodowa | ||||
KIG | Islamska Grupa Kurdystanu | 6 | Ali Bapir | Koalicja | [14] | ||
Nie | Gorran | Ruch Gorran | 24 | Omar Said Ali | Centrolewica | [15] | |
ITF | Iracki Front Turkmenów | 1 | Erşad Salihi | Mniejszość narodowa | [16] | ||
ADM | Asyryjski Ruch Demokratyczny | 2 | Yonadam Kanna | Mniejszość narodowa | [17] |
Wynik
[edytuj | edytuj kod]Odpowiedź | Głosów | Źródło | |
---|---|---|---|
Liczba | Procent | ||
Tak | 2.861.471 | 92,73% | [18] |
Nie | 224.464 | 7,20% | |
Głosy ważne | 3 085 935 | 92,51% | |
Głosy nieważne | 249.990 | 7,49% | |
Razem | 100% | ||
Frekwencja | 72% |
Reakcje
[edytuj | edytuj kod]- Belgia: W rozmowie z NRT News po spotkaniu z wicepremierem Kurdystanu Qubad Talabanim, wicepremier Belgii Jan Jambon oświadczył, że wszystkie narody mają prawo do samostanowienia[19]. Ambasador Belgii w Iraku Hendrik Van de Velde stwierdził, że Belgia nie zajęła oficjalnego stanowiska w kwestii kurdyjskiego referendum[20].
- Polska: Minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski stwierdził, że „doskonale rozumie ambicje Kurdów”, ale wezwał kurdyjskich urzędników do współpracy z innymi[21].
- Irak: Premier Iraku Hajdar al-Abadi uznał referendum za niekonstytucyjne i nielegalne. Zażądał przekazania w ciągu 72 godzin kontroli rządowi Iraku nad lądowymi i powietrznymi przejściami granicznymi oraz zażądał przejęcia dochodów ze sprzedaży ropy w Regionie Kurdystanu przez rząd federalny Iraku[22]. Centralny rząd iracki dał bojownikom kurdyjskim ultimatum na opuszczenie miasta[23]. Następnie 16 października wojska irackie oraz Siły Mobilizacji Ludowej[24], po krótkotrwałych starciach na przedpolu miasta, wkroczyły i praktycznie bez walki przejęły kontrolę nad Kirkukiem[25].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Asif Shahid: Iraqi Kurds set date for independence referendum. 2017-06-08. [dostęp 2017-08-05]. (ang.).
- ↑ Iraqi Kurds to hold independence referendum in September. BBC, 2017-06-07. [dostęp 2017-08-05].
- ↑ The looming question of Kurdish independence in Iraq. 2017-06-21. [dostęp 2017-08-05].
- ↑ POLLING SURVEY ON THE UPCOMING REFERENDUM ON THE INDEPENDENCE OF KURDISTAN. 2017-08. [dostęp 2017-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-22)]. (ang.).
- ↑ Wzór karty referendalnej. 2017-08. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
- ↑ President Barzani to discuss independence referendum with Kurdistan parties. rudaw.net, 6 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-06]. (ang.).
- ↑ PUK: referendum should be held for independence. pukpb.org, 21 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-06)]. (ang.).
- ↑ Kurdish Islamic body calls referendum ‘national and religious’ right. rudaw.net, 13 lipca 2017. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
- ↑ No party owns project of independence referendum: Kurdish Official. iraqinews.com, 6 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
- ↑ Kirkuk working to form committee on independence referendum. rudaw.net, 19 lipca 2017. [dostęp 2017-07-19]. (ang.).
- ↑ Iraq's Kurds question motives behind independence vote. al-monitor.com, 27 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ Turkmens Prefer Kurds to Shi'ite-Dominated Baghdad Govt : Leader. basnews.com, 24 lipca 2017. [dostęp 2017-07-24]. (ang.).
- ↑ Interview with Loay Mikhael, the Representative of the Christian Chaldean Syriac Assyrian Popular Council to Washington. dckurd.org, 25 lipca 2017. [dostęp 2017-07-25]. (ang.).
- ↑ FLAŞ – Komela Îslamî piştgirî da referandumê. rudaw.net, 2017. [dostęp 2017-09-24]. (kurd.).
- ↑ Referendum illegitimate without parliamentary act, says speaker. rudaw.net, 24 sierpnia 2017. [dostęp 2017-08-24]. (ang.).
- ↑ Vote on Kurdish independence ‘risky’: Turkmen leader. aa.com.tr, 9 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-09]. (ang.).
- ↑ Holding of Kurdish referendum in Nineveh Plain is 'unacceptable'. zowaa.org, 1 września 2017. [dostęp 2017-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-05)]. (arab.).
- ↑ 92.73% ‘yes’ for independence: preliminary official results. 2017-09-27. [dostęp 2017-09-28]. (ang.).
- ↑ BELGIAN DEPUTY PM SAYS ALL NATIONS HAVE RIGHT TO SELF-DETERMINATION. nrttv.com, 14 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-24)]. (ang.).
- ↑ Belgian Diplomats Visit MERI to Discuss Current Challenges in Iraq. meri-k.org, 15 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-15]. (ang.).
- ↑ Polish FM: Kurds supposed to have more autonomy inside Iraq. kurdistan24.net, 22 września 2017. [dostęp 2017-09-22]. (ang.).
- ↑ Bagdad daje Kurdom ultimatum. 72 godziny na spełnienie żądań. tvn24.pl, 26 września 2017. [dostęp 2017-09-26].
- ↑ Peshmerga Kirkuk 'deadline' passes, „BBC News”, 15 października 2017 [dostęp 2017-10-16] (ang.).
- ↑ Fazel Hawramy , How Iran helped Baghdad seize back Kirkuk, „Al-Monitor” .
- ↑ Iraqi forces move into centre of Kirkuk, „BBC News”, 16 października 2017 [dostęp 2017-10-16] (ang.).