Rejencja kwidzyńska (1939–1945) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mapa Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie z rejencjami i miastami powiatowymi
Położenie Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie względem przedwojennych granic Polski

Rejencja kwidzyńska (niem. Regierungsbezirk Marienwerder) – niemiecka jednostka administracyjna istniejąca w latach 1939–1945 jako jedna z rejencji Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Rejencja powstała w 1939, po napaści na Polskę z przekształcenia dotychczasowej rejencji zachodniopruskiej Prus Wschodnich, obejmując powiaty kwidzyński, malborski, suski i sztumski. Powiat elbląski i miasto Elbląg z rejencji zachodniopruskiej trafiły do gdańskiej. Rejencja kwidzyńska objęła także południowo-wschodnie tereny województwa pomorskiego z II RP – powiaty: brodnicki, grudziądzki z miastem Grudziądz, lipnowski, lubawski, rypiński i wąbrzeski oraz fragment powiatu tczewskiegogmina Janowo, a także skrawek województwa warszawskiego (miasto Lidzbark oraz gminy Lidzbark, Rybno i Kiełpiny z powiatu działdowskiego).

Została wyzwolona przez Armię Czerwoną i częściowo powróciła do przedwojennych jednostek polskiej administracji a częściowo do nowo powołanego Okręgu IV (Mazurskiego) Ziem Odzyskanych w 1945 roku.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Miasta wydzielone

[edytuj | edytuj kod]

Powiaty

[edytuj | edytuj kod]

Wykaz miast (stan na 1 marca 1943)

[edytuj | edytuj kod]

Źródło: Statistischen Landesamt Danzig-Westpreussen (1944): Gemeinde- und Wohnplatzlexikon des Reichsgaus Danzig-Westpreussen (Bd. 1). Danzig: A. W. Kafemann.

Herb Miasto Nazwa niem. 1943 Ludność 1943 Rejencja 1943 Powiat 1943 Państwo przed 1 IX 1939
Biskupiec Bischofswerder 1975 kwidzyńska suski (Rosenberg) Niemcy
Brodnica Strasburg 11 597 kwidzyńska brodnicki (Strasburg) Polska
Dobrzyń nad Drwęcą Dobrzyn 4021 kwidzyńska rypiński (Rippin) Polska
Dobrzyń nad Wisłą Dobrin an der Weichsel 2589 kwidzyńska lipnowski (Leipe) Polska
Dzierzgoń Christburg 3795 kwidzyńska sztumski (Stuhm) Niemcy
Gardeja Garnsee 2196 kwidzyńska sztumski (Marienwerder) Niemcy
Golub Gollub 2914 kwidzyńska wąbrzeski (Briesen) Polska
Górzno Görzberg 1991 kwidzyńska brodnicki (Strasburg) Polska
Grudziądz Graudenz 55 336 kwidzyńska Grudziądz-Miasto (Graudenz-Stadt) Polska
Iława Deutsch Eylau 13 691 kwidzyńska suski (Rosenberg) Niemcy
Kisielice Freystadt 3313 kwidzyńska suski (Rosenberg) Niemcy
Kowalewo Pomorskie Schönsee 3702 kwidzyńska wąbrzeski (Briesen) Polska
Kwidzyn Marienwerder 20 932 kwidzyńska sztumski (Marienwerder) Niemcy
Lipno Leipe 9024 kwidzyńska lipnowski (Leipe) Polska
Lubawa Löbau 5657 kwidzyńska nowomiejski (Neumark) Polska
Łasin Lessen 2803 kwidzyńska grudziądzki (Graudenz) Polska
Malbork Marienburg 27 233 kwidzyńska malborski (Marienburg) Niemcy
Nowe Miasto Lubawskie Neumark 4884 kwidzyńska nowomiejski (Neumark) Polska
Prabuty Riesenburg 7581 kwidzyńska suski (Rosenberg) Niemcy
Radzyń Chełmiński Rehden 1999 kwidzyńska grudziądzki (Graudenz) Polska
Rypin Rippin 7297 kwidzyńska rypiński (Rippin) Polska
Susz Rosenberg 4440 kwidzyńska suski (Rosenberg) Niemcy
Sztum Stuhm 7099 kwidzyńska sztumski (Stuhm) Niemcy
Wąbrzeźno Briesen 10 051 kwidzyńska wąbrzeski (Briesen) Polska