Royal Society – Wikipedia, wolna encyklopedia

Royal Society
	; Herb Royal Society
	Nullius in verba
Państwo	Wielka Brytania
Siedziba	Londyn
Data założenia	28 listopada 1660
Profil działalności	naukowy
Prezes	Adrian Smith
Członkowie	1600
	Położenie na mapie Wielkiego Londynu Royal Society
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Royal Society
	Położenie na mapie Anglii Royal Society
	51°30′22″N 0°07′56″W/51,506111 -0,132222
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge^[1] (pol. Królewskie Towarzystwo w Londynie dla Rozszerzania Wiedzy o Przyrodzie^[2]) popularnie nazywane The Royal Society^[1], pol. Towarzystwo Królewskie, w Londynie^[2] – brytyjskie towarzystwo naukowe pełniące funkcję brytyjskiej akademii nauk. Skupia przedstawicieli nauk matematycznych i przyrodniczych, liczy 1600 członków, w tym 80 laureatów Nagrody Nobla (stan na rok 2019).

Historia

28 listopada 1660 roku 12 uczonych spotkało się po wykładzie Christophera Wrena (1632–1723) w Gresham College i postanowiło założyć towarzystwo na rzecz promocji eksperymentalnego nauczania fizyki i matematyki^[1]. Wśród założycieli byli m.in. chemik i fizyk Robert Boyle (1627–1691) i biskup John Wilkins (1614–1672)^[1]. W roku 1662 Karol II wydał akt prawny konstytuujący tę instytucję, który został uzupełniony w 1663 roku^[1]. Nazwa The Royal Society była po raz pierwszy wzmiankowana w 1661 roku; w drugim akcie prawnym z 1663 roku towarzystwo nazywane jest The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge^[3].

Towarzystwo bywa czasem mylnie uważane za pierwsze w świecie towarzystwo naukowe – w 1652 roku została założona Niemiecka Akademia Przyrodników Leopoldina (niem. Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina)^[a], a jeszcze wcześniej, w 1635 roku, powstała Akademia Francuska. Encyklopedia Britannica podaje, że Towarzystwo Królewskie było pierwszym w świecie narodowym towarzystwem naukowym^[1].

Towarzystwo odegrało dużą rolę w rozwoju nauk przyrodniczych od XVII do XIX wieku. W 1665 roku Towarzystwo opublikowało dzieło Micrographia Roberta Hooke'a (1635–1703) z ilustracjami powstałymi na podstawie obrazów widzianych pod mikroskopem^[3]. W 1687 roku wydało Principia Mathematica Isaaca Newtona (1643–1727)^[3].

Od 1665 roku Towarzystwo wydaje czasopismo naukowe Philosophical Transactions – najstarsze pismo naukowe na świecie wydawane bez przerwy^[1], które wprowadziło m.in. pojęcie recenzji naukowej^[3]. Od 1832 roku Towarzystwo wydaje również przeglądowo-sprawozdawcze Proceedings of the Royal Society.

Siedziba towarzystwa mieści się w City of Westminster w okolicy królewskiego Buckingham Palace. Dewizą jest Nullius in verba (łac. Nikomu na słowo – w domyśle: wierzyć)^[3].

Nagrody

Z tym tematem związana jest kategoria: Nagrody Towarzystwa Królewskiego w Londynie.

Od 1736 roku Towarzystwo przyznaje Medal Copleya za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań w każdej gałęzi nauki, i na przemian nauk fizycznych oraz nauk biologicznych”^[3]^[6]. Inne nagrody Towarzystwa to m.in.:

Royal Medal (różne nauki przyrodnicze i stosowane),
Hughes Medal (fizyka i technika),
Medal Rumforda (fizyka i chemia),
Medal Sylvestera (matematyka),
Medal Darwina (biologia).

Członkostwo

Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Royal Society.

Towarzystwo liczy 1600 członków, w tym 80 laureatów Nagrody Nobla (stan na rok 2019)^[7]

Znanymi Polakami wśród jego zagranicznych członków byli m.in.:

astronom Jan Heweliusz (przyjęty w 1664 roku)^[8],
Paweł Edmund Strzelecki (przyjęty w 1853 roku w uznaniu zasług w eksploracji Australii – odkrycie złota)^[9],
Edward Strasburger (przyjęty w 1891 roku)^[10].

Zobacz też

Członkostwo w Royal Society

Uwagi

↑ Niemiecka Akademia Przyrodników Leopoldina w Halle (Saksonia) działała początkowo pod nazwą Academia Naturae Curiosorum. Założyli ją prywatnie czterej medycy: Johann Lorenz Bausch(inne języki) (1605–1665), Johann Michael Fehr(inne języki) (1610–1688), Georg Balthasar Metzger(inne języki) (1623–1687) i Georg Balthasar Wohlfahrt(inne języki) (1607–1674)^[4]. W 2008 roku Leopoldina uzyskała status Narodowej Akademii Nauk^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Royal Society, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-24] (ang.).
↑ ^a ^b Towarzystwo Królewskie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-12-24] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f The Royal Society: History. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
↑ „Niemals müßig“ - Die Gründung der Leopoldina. [w:] leopoldina.org [on-line]. [dostęp 2019-12-24]. (niem.).
↑ Bundesministerium für Bildung und Forschung.: Die Akademien der Wissenschaften. [dostęp 2019-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-24)]. (niem.).
↑ Copley Medal. Royal Society. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
↑ The Royal Society: The Fellowship. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
↑ The Royal Society: Fellow details: Hevelius; Johannes (1611–1687). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
↑ The Royal Society: Fellow details: Strzelecki; Sir; Paul Edmund de (1797–1873). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
↑ The Royal Society: Fellow details: Strasburger; Eduard Adolf (1844–1912). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

Bibliografia

Członkowie Royal Society 1660–2007 (ang.)

Linki zewnętrzne

Witryna internetowa Towarzystwa Królewskiego (ang.)
Directory of Fellows of the Royal Society and Foreign Members. royalsociety.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-15)]. (ang.)
Materiały historyczne opublikowane przez Royal Society - w tym zdjęcia z wypraw antarktycznych, czy prace sławnych członków jak Maxwell i jego „Dynamiczna teoria pola elektromagnetycznego”
Royal Society Open Science Journal, czasopismo naukowe w otwartym dostępie

[6] Niemiecka Akademia Przyrodników Leopoldina w Halle (Saksonia) działała początkowo pod nazwą Academia Naturae Curiosorum. Założyli ją prywatnie czterej medycy: Johann Lorenz Bausch(inne języki) (1605–1665), Johann Michael Fehr(inne języki) (1610–1688), Georg Balthasar Metzger(inne języki) (1623–1687) i Georg Balthasar Wohlfahrt(inne języki) (1607–1674)^[4]. W 2008 roku Leopoldina uzyskała status Narodowej Akademii Nauk^[5].

[:5-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Royal Society, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-24] (ang.).

[:3-2] Towarzystwo Królewskie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-12-24] .

[:6-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f The Royal Society: History. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[leopoldina1-4] „Niemals müßig“ - Die Gründung der Leopoldina. [w:] leopoldina.org [on-line]. [dostęp 2019-12-24]. (niem.).

[bmbf-5] Bundesministerium für Bildung und Forschung.: Die Akademien der Wissenschaften. [dostęp 2019-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-24)]. (niem.).

[:7-7] Copley Medal. Royal Society. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[:4-8] The Royal Society: The Fellowship. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[:0-9] The Royal Society: Fellow details: Hevelius; Johannes (1611–1687). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[:1-10] The Royal Society: Fellow details: Strzelecki; Sir; Paul Edmund de (1797–1873). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[:2-11] The Royal Society: Fellow details: Strasburger; Eduard Adolf (1844–1912). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[a]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[4]

[5]