Ryjówki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ryjówki
	Soricinae
	G. Fischer, 1814
	; Przedstawiciel podrodziny – ryjówka malutka (Sorex minutus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	owadożery
Podrząd	Erinaceota
Rodzina	ryjówkowate
Podrodzina	ryjówki
	Typ nomenklatoryczny
	Sorex Linnaeus, 1758
Plemiona
	7 plemion (w tym 1 wymarłe) + 16 rodzajów wymarłych o statusie incertae sedis – zobacz opis w tekście
	7 plemion (w tym 1 wymarłe) + 16 rodzajów wymarłych o statusie incertae sedis – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ryjówki^[2] (Soricinae) – podrodzina ssaków z rodziny ryjówkowatych (Soricidae).

Występowanie

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Ameryce^[3]^[4].

Podział systematyczny

Do podrodziny należą następujące występujące współcześnie plemiona^[5]^[3]^[2]:

Soricini G. Fischer, 1814 – ryjówki
Blarinini Kretzoi, 1965 – blariny
Blarinellini Reumer, 1998 – blarynki
Anourosoricini J. Anderson, 1879 – krecikówki
Notiosoricini Reumer, 1984 – sorki
Nectogalini J. Anderson, 1879 – wodoryjki

Opisano również plemię wymarłe^[6]:

Beremendiini Gureev, 1971

Rodzaje wymarłe nie należące do żadnego z ww. plemion^[6]:

Adeloblarina Repenning, 1967^[7] – jedynym przedstawicielem był Adeloblarina berklandi Repenning, 1967
Antesorex Repenning, 1967^[8]
Arctisorex Hutchison & Harington, 2002^[9] – jedynym przedstawicielem był Arctisorex polaris Hutchison & Harington, 2002
Builstynia Ziegler, Dahlmann & Storch, 2007^[10] – jedynym przedstawicielem był Builstynia fontana Ziegler, Dahlmann & Storch, 2007
Dimylosorex Rabeder, 1972^[11]
Hesperosorex Hibbard, 1958^[12] – jedynym przedstawicielem był Hesperosorex lovei Hibbard, 1958
Macroneomys Fejfar, 1966^[13] – jedynym przedstawicielem był Macroneomys brachygnathus Fejfar, 1966
Mafia Reumer, 1985^[14]
Paenesorex Ziegler, 2003^[15] – jedynym przedstawicielem był Paenesorex bicuspis Ziegler, 2003
Paracryptotis Hibbard, 1950^[16]
Paranotiosorex Mou Yun, 2011^[17] – jedynym przedstawicielem był Paranotiosorex panacaensis Mou Yun, 2011
Parasoriculus Qiu Zhuding & Storch, 2000^[18] – jedynym przedstawicielem był Parasoriculus tongi Qiu Zhuding & Storch, 2000
Shikamainosorex Hasegawa, 1957^[19] – jedynym przedstawicielem był Shikamainosorex densicingulatus Hasegawa, 1957
Sulimskia Reumer, 1984^[20]
Tregosorex Hibbard & Jammot, 1971^[21] – jedynym przedstawicielem był Tregosorex holmani Hibbard & Jammot, 1971
Zelceina Sulimski, 1962^[22]

Przypisy

↑ J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. x. (łac.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 69–75. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 22–46. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Soricinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-31].
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-23]. (ang.).
↑ ^a ^b J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Soricinae Fischer, 1814, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-23] (ang.).
↑ Repenning 1967 ↓, s. 37.
↑ Repenning 1967 ↓, s. 30.
↑ J.H. Hutchison & C.R. Harington. A peculiar new fossil shrew (Lipotyphla, Soricidae) from the High Arctic of Canada. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 39 (4), s. 440, 2002. DOI: 10.1139/E01-078. (ang.).
↑ R. Ziegler, T. Dahlmann & G. Storch. Marsupialia, Erinaceomorpha and Soricomorpha (Mammalia). „Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien”. 108A, s. 138, 2007. JSTOR: 41702096. (ang.).
↑ G. Rabeder. Ein neuer Soricide (Insectivora) aus dem Alt-Pleistozän von Deutsch-Altenburg 2 (Niederösterreich). „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. Monatshefte”. Jahrgang 1972, s. 636, 1972. (niem.).
↑ C.W. Hibbard. Notes on Late Cenozoic shrews. „Transactions of the Kansas Academy of Science”. 60 (4), s. 328, 1958. DOI: 10.2307/3626384. (ang.).
↑ O. Fejfar. Über zwei neue Säugetiere aus dem Altpleistozän von Böhmen. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. Monatshefte”. 11, s. 685, 1966. (niem.).
↑ Reumer 1985 ↓, s. 78.
↑ R. Ziegler. Shrews (Soricidae, Mammalia) from Middle Miocene karstic fissure fill sites of Petersbuch near Eichstätt, Southern Franconian Alb (Bavaria). „Paläontologische Zeitschrift”. 77 (2), s. 312, 2003. DOI: 10.1007/BF03006944. (ang.).
↑ C.W. Hibbard. Mammals of the Rexroad Formation from Fox Canyon, Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 8 (6), s. 121, 1950. (ang.).
↑ Y. Mou. Shrews, lagomorphs, and rodents (excluding Cricetidae) from the Pliocene Panace Formation, southeastern Nevada, USA. „Palaeontologia Electronica”. 14 (3; 32A), s. 4, 2011. (ang.).
↑ Z.-d. Qiu & G. Storch. The early Pliocene micromammalian fauna of Bilike, Inner Mongolia, China (Mammalia: Lipotyphla, Chiroptera, Rodentia, Lagomorpha). „Senckenbergiana lethaea”. 80 (1), s. 180, 2000. DOI: 10.1007/BF03043669. (ang.).
↑ Y. Hasegawa. On a new Insectivora from the Upper Kuzuü Formation in Japan. „Scientific Reports of Yokohama National University”. 6, s. 65, 1957. (ang.).
↑ Reumer 1985 ↓, s. 86.
↑ C.W. Hibbard & D. Jammot. The shrews of the WaKeeney local fauna, Lower Pliocene of Trego County, Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 23 (24), s. 377, 1971. (ang.).
↑ A. Sulimski. Supplementary studies on the insectivores from Wȩẓe 1 (Poland). „Acta Palaeontologica Polonica”. 7 (3–4), s. 476, 1962. (ang.).

Bibliografia

Ch.A. Repenning. Subfamilies and genera of the Soricidae. „United States Geological Survey Professional Paper”. 565, s. 1–74, 1967. (ang.).
J.W. Reumer. Ruscinian and early Pleistocene Soricidae (Insectivora, Mammalia) from Tegelen (The Netherlands) and Hungary. „Scripta Geologica”. 73, s. 1–173, 1985. (ang.).

[Fischer-1] J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. x. (łac.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 69–75. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 22–46. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-4] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Soricinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-31].

[mdd-5] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-23]. (ang.).

[Zijlstra-6] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Soricinae Fischer, 1814, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-23] (ang.).

[CITEREFRepenning196737-7] Repenning 1967 ↓, s. 37.

[CITEREFRepenning196730-8] Repenning 1967 ↓, s. 30.

[hut&har-9] J.H. Hutchison & C.R. Harington. A peculiar new fossil shrew (Lipotyphla, Soricidae) from the High Arctic of Canada. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 39 (4), s. 440, 2002. DOI: 10.1139/E01-078. (ang.).

[zie&inni-10] R. Ziegler, T. Dahlmann & G. Storch. Marsupialia, Erinaceomorpha and Soricomorpha (Mammalia). „Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien”. 108A, s. 138, 2007. JSTOR: 41702096. (ang.).

[rab-11] G. Rabeder. Ein neuer Soricide (Insectivora) aus dem Alt-Pleistozän von Deutsch-Altenburg 2 (Niederösterreich). „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. Monatshefte”. Jahrgang 1972, s. 636, 1972. (niem.).

[hib58-12] C.W. Hibbard. Notes on Late Cenozoic shrews. „Transactions of the Kansas Academy of Science”. 60 (4), s. 328, 1958. DOI: 10.2307/3626384. (ang.).

[fej-13] O. Fejfar. Über zwei neue Säugetiere aus dem Altpleistozän von Böhmen. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. Monatshefte”. 11, s. 685, 1966. (niem.).

[CITEREFReumer198578-14] Reumer 1985 ↓, s. 78.

[zie-15] R. Ziegler. Shrews (Soricidae, Mammalia) from Middle Miocene karstic fissure fill sites of Petersbuch near Eichstätt, Southern Franconian Alb (Bavaria). „Paläontologische Zeitschrift”. 77 (2), s. 312, 2003. DOI: 10.1007/BF03006944. (ang.).

[hib50-16] C.W. Hibbard. Mammals of the Rexroad Formation from Fox Canyon, Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 8 (6), s. 121, 1950. (ang.).

[mou-17] Y. Mou. Shrews, lagomorphs, and rodents (excluding Cricetidae) from the Pliocene Panace Formation, southeastern Nevada, USA. „Palaeontologia Electronica”. 14 (3; 32A), s. 4, 2011. (ang.).

[qiu&sto-18] Z.-d. Qiu & G. Storch. The early Pliocene micromammalian fauna of Bilike, Inner Mongolia, China (Mammalia: Lipotyphla, Chiroptera, Rodentia, Lagomorpha). „Senckenbergiana lethaea”. 80 (1), s. 180, 2000. DOI: 10.1007/BF03043669. (ang.).

[has-19] Y. Hasegawa. On a new Insectivora from the Upper Kuzuü Formation in Japan. „Scientific Reports of Yokohama National University”. 6, s. 65, 1957. (ang.).

[CITEREFReumer198586-20] Reumer 1985 ↓, s. 86.

[hib&jam-21] C.W. Hibbard & D. Jammot. The shrews of the WaKeeney local fauna, Lower Pliocene of Trego County, Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 23 (24), s. 377, 1971. (ang.).

[sul-22] A. Sulimski. Supplementary studies on the insectivores from Wȩẓe 1 (Poland). „Acta Palaeontologica Polonica”. 7 (3–4), s. 476, 1962. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]