Sam Nujoma – Wikipedia, wolna encyklopedia
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | 12 maja 1929 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 8 lutego 2025 |
1. Prezydent Namibii | |
Okres | od 21 marca 1990 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | urząd utworzony |
Następca | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Sam Nujoma, właśc. Samuel Daniel „Shafiishuna” Nujoma (ur. 12 maja 1929 w Ongandjera w rejonie Omusati, zm. 8 lutego 2025 w Windhuku[1][2]) – namibijski polityk, w latach 1990–2005 pierwszy prezydent niepodległej Namibii[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z ludu Owambo. Od młodości działał w ruchu zwalczającym apartheid, w 1960 wyemigrował. Rezydował w Lusace w Zambii, skąd kierował Organizacją Ludu Afryki Południowo-Zachodniej (SWAPO)[3]. Powrócił na terytorium Namibii we wrześniu 1989 i 16 lutego 1990 został wybrany przez Zgromadzenie Konstytucyjne na pierwszego prezydenta niepodległego państwa. Wcześniejsze wybory powszechne, zakończone zwycięstwem SWAPO, nadzorowała ONZ, a jej sekretarz generalny Javier Perez de Cuellar przyjął od Nujomy przysięgę prezydencką 21 marca 1990[3].
Po upływie drugiej kadencji prezydenckiej zmieniono konstytucję, dzięki czemu Nujoma mógł ubiegać się o stanowisko po raz kolejny w 1999; wygrał wybory ze zdecydowanym poparciem ponad 75% głosów. Nie wziął już udziału w kolejnej kampanii w listopadzie 2004, a wybory wygrał jego współpracownik Hifikepunye Pohamba, który został zaprzysiężony w marcu 2005[4]. 29 listopada 2007 Nujoma ustąpił ze stanowiska przewodniczącego SWAPO.
Jako prezydent podjął reformę własności ziemskiej; przejmowanie ziemi przez czarnych mieszkańców miało mniej gwałtowny charakter niż w Zimbabwe, ale sam Nujoma publicznie wypowiadał się pozytywnie o prezydencie Robercie Mugabe, znajdującym się pod ostrzałem zachodniej krytyki.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Wielki Łańcuch Orderu Wolności (Portugalia, 1995)[5]
- Złoty Order Towarzyszy O. R. Tambo (Południowa Afryka, 2018)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nyasha Nyaungwa , Olivia Kumwenda-Mtambo , Namibia's 'founding father' Sam Nujoma dies aged 95 [online], Reuters, 9 lutego 2025 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
- ↑ Thomas Mackintosh , Farouk Chothia , Sam Nujoma: First president of Namibia dies aged 95 [online], bbc.com, 9 lutego 2025 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
- ↑ a b c Namibia. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-06-15] .
- ↑ Namibia's ruling SWAPO in landslide poll victory. Reuters, 4 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-05]. (ang.).
- ↑ ENTIDADES ESTRANGEIRAS AGRACIADAS COM ORDENS PORTUGUESAS – Página Oficial das Ordens Honoríficas Portuguesas [online], ordens.presidencia.pt [dostęp 2024-12-16] .
- ↑ The Order of the Companions of O.R. Tambo | The Presidency [online], thepresidency.gov.za [dostęp 2024-12-13] [zarchiwizowane z adresu 2024-09-29] (ang.).