Samuel Seelenfreund – Wikipedia, wolna encyklopedia

Salomon Seelenfreund (ur. 31 grudnia 1882 w Rymanowie, zm. 3 grudnia 1961 w Katowicach) – prawnik, działacz społeczności żydowskiej.

Według tradycyjnego przekazu jego rodzina wywodziła się od hiszpańskich marranów, a jej przedstawiciele pierwotnie nosili nazwisko „Hilo”, zaś nazwisko Seelenfreund nadały im władze austriackie^[1]. Pochodził z zamożnej rodziny, jego dziadkowie uzyskiwali dochód z opłat pobieranych na rogatkach^[1].

Samuel Seelenfreund urodził się 31 grudnia 1882 w Rymanowie^[2][3]. Był synem Salomona (tamtejszy kupiec i prezes zarządu gminy żydowskiej, zm. 1931^[4][5][6][1]. Miał brata Lazara^[5]. W kręgu rodziny był określany „Szmuel”^[1].

Uczył w chederze do 15 roku życia^[1]. Następnie w charakterze prywatysty kształcił się w C. K. Gimnazjum w Sanoku^[3], gdzie w 1901 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie byli m.in.: Marian Dienstl-Dąbrowa, Franciszek Jun, Roman Saphier)^[7][1]. Po maturze podjął studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, które po dwóch latach kontynuował na Uniwersytecie Wiedeńskim^[1]. Tam pozostawał pod wpływem ideologa syjonizmu i dziennikarza czasopisma „Neue Freie Presse”, Theodora Herzla^[1]. Studia prawnicze ukończył summa cum laude (z najwyższą pochwałą), uzyskując stopień doktora^[1].

W 1910 poślubił pochodzącą z Tarnowa Franciszkę Shipper (ur. 1887^[8], siostra Ignacego Schipera, absolwentka seminarium nauczycielskiego)^[1][9][10]. Przed 1914 mieszkał nadał w Wiedniu, gdzie po wybuchu I wojny światowej jako kandydat adwokacki przebywał wraz z żoną i dwojgiem dzieci (synem i córką) pod adresem Laudongasse 69^[11][1]. Jesienią 1914 został zmobilizowany do służby w C. K. Armii z grona przedstawicieli wolnych zawodów^[12]. W trakcie wojny wyjechał z rodziną do Przemyśla^[1]. Służył w korpusie audytorów i w ramach służby został przeniesiony do Brzozowa tj. w okolicy rodzinnego Rymanowa^[1]. Mając tam swoją siedzibę w 1916 został wpisany na listę c. k. adwokatów^[13][14].

Po nastaniu niepodległej II Rzeczypospolitej zarejestrował się w 1919 w Biurze Palestyńskim dla Galicji i Śląska jako osoba zamierzejąca przesiedlić się do Palestyny^[15]. Pozostał w Brzozowie i oddał się pracy zawodowej adwokata, którą wykonywał tam do 1939^[16][1][17]. Pozostawał w okręgu Izby Adwokackiej we Lwowie^[18]. Zajmował się głównie sprawami z zakresu prawa cywilnego^[1]. Został czołowym ekspertem prawniczym w Polsce w zakresie kontraktów i koncesji na poszukiwanie ropy naftowej, występując przed sądami w Sanoku i w Warszawie^[1]. Ponadto brał udział w działalności społeczności żydowskiej oraz w ruchu syjonistycznym^[1][19]. Był członkiem zarządu oraz przewodniczącym zarządu gminy żydowskiej (kahał) w Brzozowie do września 1939^{[20][21][9][22][23]}. Politycznie przynależał do ortodoksów^[24]. W połowie listopada 1926 zasiadł w reaktywowanym komitecie lokalnym organizacji syjonistycznej w Brzozowie^[20]. Działał też w administracji miasta i na rzecz jego rozwoju^[9][1]. Sprawował stanowisko zastępcy burmistrza Brzozowa^[9][22]. Był inicjatorem zawarcia umowy z firmą Siemens na dostawę prądu (do 1929 nie było w Brzozowie sieci elektrycznej), stworzenia kursów autobusowych do najbliższych stacji kolejowych (Rymanów i Sanok), budowy nowego gmachu Państwowego Gimnazjum w Brzozowie^[1][9]. Zasiadał w różnego rodzaju komitetach i instytucjach^[9].

Po wybuchu II wojny światowej wyjechał z rodziną do Stryja^[1]. Wraz z żoną, młodszą córką i krewnym przebywali na Syberii^[1]. Po wojnie osiadł w Katowicach^[1]. W 1946 został radcą prawnym w Ministerstwie Przemysłu Polski Ludowej^[1]. Publikował w branżowym czasopiśmie „Węgiel”^[25][26]. Po przejściu na emeryturę był radcą prawnym w Katowicach^[1]. Zamieszkiwał przy ulicy Jana Kilińskiego 16/3^[27]. Samuel Seelenfreund zmarł 3 grudnia 1961 w Katowicach^[28][2]. Następnego dnia został pochowany na tamtejszym cmentarzu żydowskim przy ul. Kozielskiej^[28][2]. Jego żona zmarła 18 czerwca 1960^[8][29]. Ich dziećmi byli:

• syn Leon (wzgl. Leon, Lushek, Loshek)^[9], ur. 1911 w Nowym Targu^[30], absolwent Państwowego Gimnazjum w Brzozowie z 1929 i studiów prawniczych na Uniwersytecie Warszawskim z 1933, działacz syjonistyczny i robotniczy, w 1934 wyjechał do Palestyny, tam podjął pracę w fabryce Shemen, gdzie w lipcu 1935 porażony prądem poniósł śmierć w wypadku podczas pracy w Hajfie^{[1][9][19][31]}, około dwa lata później w lokalu WIZO (Women International Zionist Organisation) w Łodzi otwarto bibliotekę zadedykowaną jego osobie^[32],
• córka Henryka (Risha)^[9][33], ur. w 1912 w Nowym Targu, absolwentka Państwowego Gimnazjum w Brzozowie z 1930^[34][35] i studiów prawniczych na Uniwersytecie Warszawskim z 1934, po czym tymczasowo pracowała w kancelarii ojca, poślubiła prawnika i zamieszała w Warszawie, gdzie przebywała po 1939, podczas wojny owdowiała (mąż zginął w Majdanku), a po niej mieszkała w Katowicach^[1][9],
• syn Mosze Aron^[36][37] (wzgl. Amit, Aharon), ur. 1918, absolwent Państwowego Gimnazjum w Brzozowie z 1936, w 1937 wyjechał na studia do Palestyny na uczelni Technion, podczas II wojny służył w armii brytyjskiej^[1][9],
• córka Geula (Lusia), ur. 1920, studiowała muzykę we Lwowie^[1], po wojnie mieszkała z rodziną w Katowicach^[1][9].