Sieweczka krzykliwa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sieweczka krzykliwa
	Charadrius vociferus
	Linnaeus, 1758
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	sieweczkowate
Podrodzina	sieweczki
Rodzaj	Charadrius
Gatunek	sieweczka krzykliwa
Synonimy
	Oxyechus vociferus (Linnaeus, 1758); Aegialitis vocifera (Linnaeus, 1758); Charadrius torquatus Linnaeus, 1766; Oxyechus vociferus rubidus Riley, 1909;
	Oxyechus vociferus (Linnaeus, 1758); Aegialitis vocifera (Linnaeus, 1758); Charadrius torquatus Linnaeus, 1766; Oxyechus vociferus rubidus Riley, 1909;
Podgatunki
	C. v. vociferus Linnaeus, 1758; C. v. ternominatus Bangs & Kennard, 1920; C. v. peruvianus (Chapman, 1920);
	C. v. vociferus Linnaeus, 1758; C. v. ternominatus Bangs & Kennard, 1920; C. v. peruvianus (Chapman, 1920);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sieweczka krzykliwa^[4] (Charadrius vociferus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae), zamieszkujący Amerykę Północną i Południową. Jest bliski zagrożenia wyginięciem.

Podgatunki

Wyróżnia się 3 podgatunki Charadrius vociferus^[5]^[6]:

C. v. vociferus Linnaeus, 1758 – Kanada, USA (w tym południowo-wschodnia Alaska), Meksyk. Zimuje na południe od zasięgu letniego aż po północno-zachodnią Amerykę Północną.
C. v. ternominatus Bangs & Kennard, 1920 – Bahamy, Wielkie Antyle, Wyspy Dziewicze;
C. v. peruvianus (Chapman, 1920) – zachodni Ekwador, Peru, skrajnie północno-zachodnie Chile.

Morfologia

Wymiary: Długość ciała 20–28 cm, rozpiętość skrzydeł 59–63 cm; masa ciała 72–121 g^[5].
Wygląd: Jedyna północnoamerykańska sieweczka z 2 czarnymi przepaskami na piersi. Czoło białe z czarnymi obrzeżeniami. Ciemię, grzbiet oraz skrzydła są brązowe. Brwi białe, czarne paski na policzkach. Obroża i spód ciała białe, pokrywy nadogonowe rdzawe. Ogon rdzawy, z czarnymi i białymi obrzeżeniami. Obie płci jednakowe.

Zasięg, środowisko

Występuje w Ameryce Północnej oraz północno-zachodniej i zachodniej części Ameryki Południowej. Podgatunek vociferus jest wędrowny, ternominatus i peruvianus są osiadłe^[5]. W 2010 roku stwierdzono lęg osobników tego gatunku na wyspie Santa Maria (Azory)^[7]. Zamieszkuje łąki, pastwiska oraz suche płaskowyże. Poza tym także piaszczyste łachy, równie pływowe, jest też spotykana w okolicach miast w miejscach takich jak trawniki, boiska, pola golfowe czy lotniska^[8].

Rozród

Gniazdo stanowi niewielki wydrapany dołek w ziemi. Para często wykonuje ich kilka, ale ostatecznie wybiera jeden. Po tym jak rozpocznie się proces składania jaj, ptak często dokłada do gniazda kamienie, kawałki muszli, patyki itp. W zniesieniu 4–6 jaj. Inkubacja trwa 22–28 dni^[8], a zajmują się nią oboje rodzice^[9]. W przypadku utraty lęgu para może wyprowadzić od jednego do trzech lęgów zastępczych. Młode są w pełni opierzone po około miesiącu od wyklucia^[9].

Pożywienie

Żywi się głównie bezkręgowcami, takimi jak dżdżownice, ślimaki, raki, koniki polne, chrząszcze czy larwy owadów wodnych. Podąża za traktorami orzącymi pola w poszukiwaniu robaków bądź pędraków; zjada też pozostawione na polach nasiona^[8].

Status zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2024 roku uznaje sieweczkę krzykliwą za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened); wcześniej klasyfikowano ją jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Ptak ten jest szeroko rozprzestrzeniony i pospolity. W 2023 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji na 2,3 miliona dorosłych osobników. Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy; spadki liczebności mogą przekraczać 20% w ciągu trzech pokoleń (czyli niespełna 13 lat)^[3].

Przypisy

↑ Charadrius vociferus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d D.D. Lepage D.D., Killdeer Charadrius vociferus, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-02-03] (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Charadrius vociferus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-02-03] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Charadriidae Leach, 1820 - sieweczkowate - Plovers & lapwings (Wersja: 2023-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-03].
↑ ^a ^b ^c Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Killdeer (Charadrius vociferus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-14)].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-26]. (ang.).
↑ Killdeer found nesting in Azores. Birdwatch, 2010-06-13. [dostęp 2011-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-20)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Killdeer Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-11-26]. (ang.).
↑ ^a ^b N. Bouglouan: Killdeer. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-11-26]. (ang.).

Bibliografia

Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Killdeer. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Charadrius vociferus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[avibase-2] D.D. Lepage D.D., Killdeer Charadrius vociferus, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-02-03] (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Charadrius vociferus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-02-03] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Charadriidae Leach, 1820 - sieweczkowate - Plovers & lapwings (Wersja: 2023-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-03].

[hbwa-5] Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Killdeer (Charadrius vociferus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-14)].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-26]. (ang.).

[7] Killdeer found nesting in Azores. Birdwatch, 2010-06-13. [dostęp 2011-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-20)]. (ang.).

[aablh-8] Killdeer Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-11-26]. (ang.).

[oiseaux-9] N. Bouglouan: Killdeer. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-11-26]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]