Slam Dunk – Wikipedia, wolna encyklopedia

Slam Dunk
jap. スラムダンク
(Suramu danku)
Gatunekkomedia, sportowy[1]
Manga
AutorTakehiko Inoue
WydawcaShūeisha
ImprintJump Comics
Odbiorcyshōnen
Drukowana wShūkan Shōnen Jump
Wydawana1 października 199017 czerwca 1996
Liczba tomów31
Telewizyjny serial anime
ReżyserNobutaka Nishizawa
ScenariuszNobuaki Kishima
Yoshiyuki Suga
MuzykaTakanobu Masuda (odc. 1–61)
B.M.F (odc. 62–101)
StudioToei Animation
Stacja telewizyjnaTV Asahi
Premierowa emisja16 października 199323 marca 1996
Liczba odcinków101
Film animowany
ReżyserNobutaka Nishizawa
StudioToei Animation
Wydany12 marca 1994
Czas trwania30 minut
Film animowany
Zenkoku seiha da! Sakuragi Hanamichi
ReżyserToshihiko Arisako
StudioToei Animation
Wydany9 lipca 1994
Czas trwania45 minut
Film animowany
Shōhoku saidai no kiki! Moero Sakuragi Hanamichi
ReżyserHiroyuki Kakudō
StudioToei Animation
Wydany4 marca 1995
Czas trwania40 minut
Film animowany
Hoero basukettoman tamashii!! Hanamichi to Rukawa no atsuki natsu
ReżyserMasayuki Akihi
StudioToei Animation
Wydany15 lipca 1995
Czas trwania40 minut
Film animowany

Slam Dunk (jap. スラム ダンク Suramu danku)manga autorstwa Takehiko Inoue, publikowana na łamach magazynu „Shūkan Shōnen Jump” wydawnictwa Shūeisha od października 1990 do czerwca 1996. Całość zamyka się w 31 tomach. Historia opowiada o drodze do mistrzostw, jaką przechodzi drużyna koszykarska z Liceum Shohoku.

Na podstawie mangi studio Toei Animation stworzyło telewizyjny serial anime, który emitowano od października 1993 do marca 1996. Oprócz tego powstało pięść samodzielnych filmów anime. Najnowszy z nich, zatytułowany The First Slam Dunk, premierę miał w grudniu 2022.

Do 2024 roku seria rozeszła się w nakładzie ponad 185 milionów egzemplarzy, co czyni ją jedną z najlepiej sprzedających się mang w historii. W 1994 roku otrzymała 40. nagrodę Shōgakukan Manga w kategorii shōnen. W Japonii Slam Dunk uznawany jest za jedną z najlepszych mang sportowych wszech czasów i bywa wymieniany jako jeden z czynników, które przyczyniły się do popularyzacji koszykówki wśród japońskiej młodzieży w latach 90. W 2010 roku Inoue otrzymał specjalne wyróżnienie od Japońskiego Stowarzyszenia Koszykówki za pomoc w popularyzacji tego sportu w Japonii.

Fabuła

[edytuj | edytuj kod]

Głównym bohaterem jest Sakuragi Hanamichi – postawny chłopak wykorzystujący swoją siłę do zdobycia posłuchu i popularności. Jest również przywódcą gangu (składającego się z zaledwie kilku kumpli – klakierów i nieudaczników). Pomimo swojej siły i wzrostu jest bardzo nieśmiały w obliczu dziewcząt. Łatwo się zakochuje, lecz jego oświadczyny zawsze są odrzucane.

Po rozpoczęciu nauki w Liceum Shohoku stara się od razu uzyskać respekt, nie waha się więc zaczepiać nawet uczniów ze starszych klas. Przypadkiem trafia na młodą dziewczynę, Haruko Akagi, w której zakochuje się od pierwszego wejrzenia. Tym razem jego miłość nie kończy się od razu – dziewczyna okazuje mu zainteresowanie. Jednak jest to zainteresowanie wywołane jedynie jego potencjałem sportowca. Haruko jest bowiem młodszą siostrą kapitana drużyny koszykarskiej Liceum Shohoku, i widzi w Hanamichim osobę, która mogłaby drużynie pomóc w wygraniu mistrzostw. Sakuragi, przekonany o swoim talencie, podchodzi do pomysłu bardzo entuzjastycznie i stara się pokazać, co potrafi. Niestety, brakuje mu umiejętności (przy próbie wykonania tytułowego slam dunka trafia głową w tablicę), lecz mimo to trafia do drużyny i zaczyna trenować. W jego mniemaniu największym jego rywalem jest Rukawa Kaede grający w tej samej drużynie – świetny gracz i bożyszcze dziewcząt, w którym zakochana jest również Haruko. To właśnie chęć współzawodnictwa sprawia, że z czasem Sakuragi staje się coraz bardziej wartościowym graczem. Pod okiem kapitana Takenori Akagi, trenera Anzai i menedżerki Ayako uzyskuje coraz to nowe umiejętności.

Produkcja

[edytuj | edytuj kod]
Inspiracją autora do stworzenia mangi Slam Dunk były lata spędzone w liceum

Takehiko Inoue został zainspirowany do stworzenia mangi Slam Dunk przez swoją miłość do koszykówki, którą rozwinął już w czasie liceum. Po rozpoczęciu pracy nad serią, był zaskoczony, otrzymując listy od czytelników, którzy zaczęli uprawiać ten sport dzięki jego mandze. Jego redaktor powiedział mu, że „koszykówka była tabu na tym świecie”. Pod wpływem tych listów Inoue postanowił, że chce rysować lepsze mecze koszykówki w serii[2]. Chciał ukazać uczucia i myśli, które mogą towarzyszyć sportowcom, gdy wygrywają, przegrywają lub poprawiają swoje umiejętności. Kiedy rozpoczął pracę nad mangą Vagabond, Inoue zauważył, że jego praca nad serią Slam Dunk charakteryzowała się prostszym spojrzeniem na życie, ponieważ skupiała się bardziej na zwycięstwach i sukcesach[3].

Za pomocą tej serii Inoue chciał sprawić, aby czytelnicy pokochali ten sport[4]. Uważając, że jego sukces jako mangaka w dużej mierze wynikał z koszykówki, Inoue zorganizował stypendium Slam Dunk dla japońskich uczniów, ponieważ chciał oddać coś temu sportowi, zwiększając jego popularność w Japonii[5]. Jednak gdy zapytano go o reakcje czytelników na koszykówkę, Inoue stwierdził, że chociaż Slam Dunk jest technicznie manga o koszykówce, jej fabuła mogłaby być opowiedziana przy użyciu innych sportów, takich jak piłka nożna[6]. Dodał, że rysunki w mandze są bardziej „mangopodobne” w porównaniu do jego nowszych prac, takich jak Real. Jego doświadczenia z koszykówką również miały wpływ na fabułę serii. Jako młody chłopak Inoue zaczął grać w koszykówkę, by stać się popularnym wśród dziewczyn, jednak później rozwinął prawdziwe zainteresowanie tym sportem. To doświadczenie znalazło odzwierciedlenie w postaci Hanamichiego Sakuragiego, który zaczął grać w koszykówkę, aby zaimponować dziewczynie, by potem naprawdę pokochać grę[7]. Inoue odwiedził Finały NBA w Stanach Zjednoczonych oraz Letnie Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie w 1992 roku w ramach „badań” na potrzeby mangi[8].

Seria była publikowana w magazynie „Shūkan Shōnen Jump” od 1 października 1990 do 17 czerwca 1996[9][10]. Jej 276 rozdziałów zostało zebranych w 31 tankōbonach, które wydawane były między 8 lutego 1991 a 3 października 1996 nakładem wydawnictwa Shūeisha pod imprintem Jump Comics[11][12]. Później manga została opublikowana także 24-tomowej edycji kanzenban, wydawanej od 19 marca 2001 do 2 lutego 2002 pod imprintem Jump Comics Deluxe[13][14]. 20-tomowa edycja shinsōban została opublikowana między 1 czerwca a 1 września 2018[15][16].

NrData wydania (język japoński)ISBN (język japoński)
18 lutego 1991[11]ISBN 978-4-08-871611-4
210 czerwca 1991[17]ISBN 978-4-08-871612-1
310 lipca 1991[18]ISBN 978-4-08-871613-8
47 sierpnia 1991[19]ISBN 978-4-08-871614-5
59 października 1991[20]ISBN 978-4-08-871615-2
63 grudnia 1991[21]ISBN 978-4-08-871616-9
710 marca 1992[22]ISBN 978-4-08-871617-6
810 czerwca 1992[23]ISBN 978-4-08-871618-3
94 września 1992[24]ISBN 978-4-08-871619-0
102 grudnia 1992[25]ISBN 978-4-08-871620-6
114 lutego 1993[26]ISBN 978-4-08-871621-3
122 kwietnia 1993[27]ISBN 978-4-08-871622-0
134 czerwca 1993[28]ISBN 978-4-08-871623-7
144 sierpnia 1993[29]ISBN 978-4-08-871624-4
154 października 1993[30]ISBN 978-4-08-871625-1
164 grudnia 1993[31]ISBN 978-4-08-871626-8
174 lutego 1994[32]ISBN 978-4-08-871627-5
184 kwietnia 1994[33]ISBN 978-4-08-871628-2
194 lipca 1994[34]ISBN 978-4-08-871629-9
202 września 1994[35]ISBN 978-4-08-871630-5
214 listopada 1994[36]ISBN 978-4-08-871841-5
2226 grudnia 1994[37]ISBN 978-4-08-871842-2
233 marca 1995[38]ISBN 978-4-08-871843-9
242 czerwca 1995[39]ISBN 978-4-08-871844-6
254 września 1995[40]ISBN 978-4-08-871845-3
261 grudnia 1995[41]ISBN 978-4-08-871846-0
272 lutego 1996[42]ISBN 978-4-08-871847-7
284 kwietnia 1996[43]ISBN 978-4-08-871848-4
294 czerwca 1996[44]ISBN 978-4-08-871849-1
302 sierpnia 1996[45]ISBN 978-4-08-871850-7
313 października 1996[12]ISBN 978-4-08-871839-2

Manga została zaadaptowana na telewizyjny serial anime wyprodukowany przez studio Toei Animation. Reżyserem był Nobutaka Nishizawa, scenariusz napisali Nobuaki Kishima i Yoshiyuki Suga, a postacie zaprojektował Masaki Sato. Muzykę do serialu skomponowali Takanobu Masuda (odcinki 1–61) oraz BMF (odcinki 62–101)[46]. Seria była emitowana na antenie TV Asahi od 16 października 1993 do 23 marca 1996 i liczyła 101 odcinków[47].

Ścieżka dźwiękowa

[edytuj | edytuj kod]
Nr Odcinki Tytuł Wykonawca Źródło
Czołówka
1 1–61 „Kimi ga suki da to sakebitai” (jap. 君が好きだと叫びたい) Baad [47]
2 62–101 „Zettai ni, daremo” (jap. ぜったいに 誰も) Zyyg
Napisy końcowe
1 1–24 „Anata dake mitsumeteru” (jap. あなただけ見つめてる) Maki Ōguro [47]
2 25–49 „Sekai ga owaru made wa...” (jap. 世界が終るまでは…) Wands
3 50–81 „Kirameku toki ni torawarete” (jap. 煌めく瞬間に捕われて) Manish
4 82–101 „My Friend” (jap. マイ フレンド Mai furendo) Zard

Filmy kinowe

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1994–1995 studio Toei Animation wyprodukowało cztery filmy anime, które powstały w czasie, gdy manga i serial telewizyjny były nadal publikowane. Zawierają one w dużej mierze nowy materiał, który jest jedynie wspomniany lub nie pojawia się w mandze.

Pierwszy film, zatytułowany po prostu Slam Dunk, miał premierę 12 marca 1994. Akcja toczy się po treningowym meczu Shohoku z Ryonan (przed drugą połową 20. odcinka) i skupia się na meczu treningowym przeciwko Liceum Takezono. Przed meczem Sakuragi spotyka Yoko Shimurę, dziewczynę, która odrzuciła go w pierwszej scenie serii, oraz Odę, koszykarza, dla którego go porzuciła[48].

Zenkoku seiha da! Sakuragi Hanamichi (jap. 全国制覇だ! 桜木花道), wydany 9 lipca 1994, to drugi film z serii. Jego akcja rozgrywa się podczas czwartej rundy kwalifikacyjnej Shohoku przeciwko Liceum Tsukubu (w trakcie pierwszej połowy 36. odcinka)[49]. Film wprowadza oryginalne postacie, w tym Godaia, starego przyjaciela Akagiego i Kogurego, Rango – ekscentryka zakochanego w Haruko, który kłóci się z Sakuragim, oraz trenera Kawasakiego, byłego ucznia Mitsuyoshiego Anzaia.

Shōhoku saidai no kiki! Moero Sakuragi Hanamichi (jap. 湘北最大の危機! 燃えろ桜木花道) został wydany 4 marca 1995. Akcja filmu rozgrywa się po porażce Shohoku z Kainan i podczas meczu treningowego przeciwko Liceum Ryokufu (w trakcie 61. odcinka)[50].

Hoero basukettoman tamashii!! Hanamichi to Rukawa no atsuki natsu (jap. 吠えろバスケットマン魂!! 花道と流川の熱き夏), wydany 15 lipca 1995, opowiada historię młodszego kolegi Rukawy z gimnazjum, Ichiro Mizusawy, który wkrótce zostanie sparaliżowany i pragnie rozegrać ostatni mecz przeciwko Rukawie (w trakcie pierwszej połowy 62. odcinka)[51].

7 stycznia 2021 autor mangi, Takehiko Inoue, ogłosił na swoim koncie na Twitterze, że seria otrzyma nowy film anime wyprodukowany przez studio Toei Animation, zatytułowany The First Slam Dunk[52]. Inoue pełnił rolę reżysera i scenarzysty filmu, a za projekty postaci odpowiadał Yasuyuki Ebara. Premiera w japońskich kinach miała miejsce 3 grudnia 2022[53][54]. W Polsce film ukazał się 11 sierpnia 2023[55].

Odbiór

[edytuj | edytuj kod]
Cosplayerzy postaci z serii

W 1994 roku seria zdobyła 40. nagrodę Shōgakukan Manga w kategorii shōnen[56]. W 2017 roku zajęła drugie miejsce, ustępując jedynie mandze Kingdom, podczas pierwszej edycji rozdania nagród Tsutaya Comic Award w kategorii najlepsza manga wszech czasów[57]. W ankiecie przeprowadzonej wśród blisko 79 000 Japończyków podczas 10. edycji Japan Media Arts Festival w 2006 roku, Slam Dunk został uznany za najlepszą mangę wszech czasów[58]. W ankiecie 100 Najlepszych Dzieł Sztuki przeprowadzonej przez japoński rząd w 2009 roku, w której pytano o ulubione dzieła sztuki publiczności, Slam Dunk zajął pierwsze miejsce w kategorii manga[59]. W ankiecie Oriconu z 2009 roku został również uznany za mangę, którą fani najbardziej chcieliby zobaczyć w formie filmu aktorskiego[60].

W listopadzie 2014 roku czytelnicy magazynu Da Vinci uznali Slam Dunk za czwartą najlepszą mangę w historii magazynu „Shūkan Shōnen Jump”[61]. W ankiecie Manga Sōsenkyo 2021 zorganizowanej przez stację TV Asahi, w której 150 000 osób głosowało na 100 najlepszych mang, Slam Dunk zajął trzecie miejsce, ustępując jedynie seriom One Piece i Miecz zabójcy demonów – Kimetsu no Yaiba[62][63]. Francuski dziennik Le Figaro wybrał serię jako jedną z sześciu polecanych mang na Paryskich Targach Książki w 2019 roku[64].

Sprzedaż

[edytuj | edytuj kod]
Data 2004[65] 2012[66] 2014[67] 2017[68] 2024[69]
Liczba sztuk 100 000 000 118 000 000 121 000 000 170 000 000 185 000 000

Opinie

[edytuj | edytuj kod]

Carlo Santos z Anime News Network napisał, że „dzięki solidnym postaciom, oszałamiającej akcji i klasycznej historii o walce słabszego z silniejszym, Slam Dunk jest tym, do czego wszystkie mangi powinny dążyć: dziełem kompletnym”[70]. Jednak w recenzji pierwszego tomu, jego kolega Carl Kimlinger stwierdził, że manga bardziej przypominała komedię romantyczną niż mangę sportową, ponieważ skupiała się na przedstawieniu grupy postaci[71]. Santos zauważył, że to, co dzieje się poza boiskiem, stanowi prawdziwe serce i duszę mangi, ponieważ każda postać ma swoją historię do opowiedzenia i cel do osiągnięcia, a boisko po prostu zapewnia im scenę, na której mogą „odgrywać te uniwersalne zmagania”[70]. Podobnie Kris Kosaka z The Japan Times napisała, że Slam Dunk nie jest typową historią o sporcie zdominowaną przez heroiczne akcje na boisku, a miłość Inoue do koszykówki jest widoczna na każdej stronie[72].

Ben Sin ze Sports Illustrated stwierdził, że Slam Dunk jest uwielbiany z wielu powodów, w tym za przezabawną rywalizację między głównym bohaterem a jego kolegą z drużyny, przystojnym gwiazdorem z liczną grupą fanek, oraz „wiele innych postaci i wątki poboczne, które od tego czasu stały się kluczową częścią fabuły mangi”[73]. Sin oświadczył również, że Inoue posiada najlepsze w historii komiksów połączenie poważnej i humorystycznej stylistyki rysunków: „Inoue potrafi narysować oszałamiająco szczegółowy i emocjonalny portret człowieka w jednym panelu, a następnie zupełnie odmienić wyraz twarzy tej samej postaci w następnym”[73]. Kimlinger nazwał Sakuragiego „inspirującym wyborem” na głównego bohatera, ponieważ jest on chuliganem o porywczym temperamencie i zupełnie niewłaściwych motywacjach, ale dodał, że dokonuje on „pozornie niemożliwego” i dzięki humorystycznym scenom udaje mu się zachować równowagę między sympatią a skrajną arogancją[71]. Santos napisał, że choć Sakuragi może nie mieć „oszałamiających, nadludzkich umiejętności”, które zwykle kojarzymy z protagonistami shōnenów, obserwowanie, jak staje się sportowcem i przyzwoitym człowiekiem, jest równie ekscytujące[70]. Mimo że niektóre projekty postaci „szkolnych chuliganów” są dziś uważane za komiczne, Santos uznał, że rysunki są solidne dzięki ich wizualnemu przepływowi i poczuciu ruchu[70].

Adaptacja anime cieszyła się dużą popularnością w Japonii. W ankiecie przeprowadzonej w 2005 roku przez stację TV Asahi, w której udział brały różne grupy wiekowe, Slam Dunk zajął 8. miejsce w rankingu najpopularniejszych anime[74]. W innej ankiecie przeprowadzonej przez tę samą stację, ale opracowanej przez stronę internetową, seria zajęła 10. miejsce[75]. Wydanie na nośnikach DVD i Blu-ray także cieszyło się wysoką sprzedażą, pojawiając się w japońskich rankingach sprzedaży Oriconu[76][77][78].

Filmy anime odniosły znaczące sukcesy w box office. Pierwsze trzy produkcje, wydane w latach 1994–1995, zarobiły w Japonii odpowiednio 2,47 miliarda jenów, 1,9 miliarda jenów oraz 2,16 miliarda jenów, zarabiając łącznie 6,53 miliarda jenów (69,42 miliona dolarów) do 1995 roku[79]. Natomiast film The First Slam Dunk, wydany w 2022 roku, zarobił ponad 281 milionów dolarów na całym świecie do sierpnia 2024[80], stając się jednym z dziesięciu najbardziej dochodowych filmów anime wszech czasów[81].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Slam Dunk [online], Tanuki.pl [dostęp 2024-12-30] (pol.).
  2. Posłowie, [w:] Takehiko Inoue, Slam Dunk, t. 31, Shūeisha, 1996, ISBN 4-08-871839-9 (jap.).
  3. Deb Aoki, Interview: Takehiko Inoue [online], About.com, 24 grudnia 2015 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  4. Takehiko Inoue Talks about Visit to Kinokuniya [online], ComiPress, 2 lutego 2008 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  5. Deb Aoki, Interview: Takehiko Inoue - Page 2 [online], About.com [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  6. Justin Sevakis, Takehiko Inoue at Kinokuniya NYC [online], Anime News Network, 21 listopada 2007 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  7. Kai-Ming Cha, Heidi MacDonald, Takehiko Inoue Unveils Mural at New Kinokuniya [online], Publishers Weekly, 26 listopada 2007 [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2007-12-26] (ang.).
  8. Takehiko Inoue, Slam Dunk, t. 9, Viz Media, 2010, s. 1, ISBN 978-1-4215-2864-9 (ang.).
  9. 週刊少年ジャンプ 1990/10/01 表示号数42 [online], mediaarts-db.bunka.go.jp [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-05] (jap.).
  10. 週刊少年ジャンプ 1996/06/17 表示号数27 [online], mediaarts-db.bunka.go.jp [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-31] (jap.).
  11. a b SLAM DUNK 1 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  12. a b SLAM DUNK 31 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  13. SLAM DUNK 完全版 1 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  14. SLAM DUNK 完全版 24 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  15. SLAM DUNK 新装再編版 1 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  16. SLAM DUNK 新装再編版 20 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  17. SLAM DUNK 2 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  18. SLAM DUNK 3 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  19. SLAM DUNK 4 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  20. SLAM DUNK 5 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  21. SLAM DUNK 6 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  22. SLAM DUNK 7 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  23. SLAM DUNK 8 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  24. SLAM DUNK 9 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  25. SLAM DUNK 10 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  26. SLAM DUNK 11 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  27. SLAM DUNK 12 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  28. SLAM DUNK 13 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  29. SLAM DUNK 14 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  30. SLAM DUNK 15 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  31. SLAM DUNK 16 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  32. SLAM DUNK 17 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  33. SLAM DUNK 18 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  34. SLAM DUNK 19 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  35. SLAM DUNK 20 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  36. SLAM DUNK 21 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  37. SLAM DUNK 22 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  38. SLAM DUNK 23 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  39. SLAM DUNK 24 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  40. SLAM DUNK 25 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  41. SLAM DUNK 26 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  42. SLAM DUNK 27 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  43. SLAM DUNK 28 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  44. SLAM DUNK 29 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  45. SLAM DUNK 30 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  46. Slam Dunk - Property info [online], Toei Animation [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2009-05-12] (ang.).
  47. a b c Slam Dunk (TV) [online], Anime News Network [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  48. Slam Dunk (movie) [online], Anime News Network [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  49. Slam Dunk: Zenkoku Seiha da! Sakuragi Hanamichi (movie) [online], Anime News Network [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  50. Slam Dunk: Shōhoku Saidai no Kiki! Moero Sakuragi Hanamichi (movie) [online], Anime News Network [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  51. Slam Dunk: Hoero Basketman Tamashii! Hanamichi to Rukawa no Atsuki Natsu (movie) [online], Anime News Network [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  52. Rafael Antonio Pineda, Slam Dunk Basketball Manga Gets New Anime Film (Updated) [online], Anime News Network, 6 stycznia 2021 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  53. Crystalyn Hodgkins, Slam Dunk Anime Film Opens in Japan on December 3 (Updated) [online], Anime News Network, 2 lipca 2022 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  54. Egan Loo, Slam Dunk Manga Creator Takehiko Inoue Helms, Pens New Anime Film for Fall 2022 [online], Anime News Network, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  55. The First Slam Dunk zmierza do polskich kin. Przedpremiera na festiwalu Pyrkon [online], IGN Polska, 15 czerwca 2023 [dostęp 2024-12-30] (pol.).
  56. 小学館漫画賞: 歴代受賞者 [online], Shōgakukan [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2008-07-10] (jap.).
  57. みんなが選ぶTSUTAYAコミック大賞2017 結果発表! [online], Tatsuya [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-02] (jap.).
  58. Christopher Macdonald, Top 10 Anime and Manga at Japan Media Arts Festival [online], Anime News Network, 4 października 2006 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  59. Egan Loo, Slam Dunk's Inoue Wins Japanese Government Prize [online], Anime News Network, 8 marca 2009 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  60. Egan Loo, Survey: Slam Dunk Manga is #1 Choice for Live-Action (Updated) [online], Anime News Network, 3 maja 2009 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  61. Scott Green, "Da Vinci" Magazine Asks Japanese Readers to Name Greatest "Shonen Jump" Manga [online], Crunchyroll, 13 listopada 2014 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  62. テレビ朝日『国民15万人がガチで投票!漫画総選挙』ランキング結果まとめ! 栄えある1位に輝く漫画は!? [online], Animate Times, 3 stycznia 2021 [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  63. Lynzee Loveridge, TV Asahi Announces Top 100 Manga Voted on By 150,000 Readers [online], Anime News Network, 5 stycznia 2021 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  64. Valentin Paquot, Six mangas à découvrir au Salon du livre 2019 [online], Le Figaro, 14 marca 2019 [dostęp 2024-12-30] (fr.).
  65. Egan Loo, Naruto is 5th Shueisha Manga with 100 Million+ Copies in Print (Update 2) [online], Anime News Network, 26 kwietnia 2010 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  66. Sarah Nelkin, Top 10 Shonen Jump Manga by All-Time Volume Sales [online], Anime News Network, 23 października 2012 [dostęp 2024-12-30] (ang.).
  67. Shueisha Media Guide 2014 少年コミック誌・青年コミック誌 [online], Shūeisha [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-30] (jap.).
  68. 「SLAM DUNK」の再現!! 日本代表・馬場雄大、BリーグA東京入りを決めた恩師の言葉 [online], Sankei Shimbun, 6 sierpnia 2017 [dostęp 2024-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2022-02-11] (jap.).
  69. ABOUT SLAM DUNK [online], slamdunk-movie.jp [dostęp 2024-12-30] (jap.).
  70. a b c d Carlo Santos, Slam Dunk GN 2 [online], Anime News Network, 6 lutego 2009 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  71. a b Carl Kimlinger, Slam Dunk GN 1 [online], Anime News Network, 27 lipca 2008 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  72. Kris Kosaka, 'Slam Dunk': Japan's greatest sports manga? [online], The Japan Times, 28 stycznia 2017 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  73. a b Ben Sin, Slam Dunk: How Japan's Love of Basketball Can Be Traced Back to a Comic [online], Sports Illustrated, 7 maja 2013 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  74. Christopher Macdonald, TV Asahi Top 100 Anime Part 2 [online], Anime News Network, 23 września 2005 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  75. Christopher Macdonald, TV Asahi Top 100 Anime [online], Anime News Network, 23 września 2005 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  76. Egan Loo, Japanese Animation DVD Ranking, September 17–23 [online], Anime News Network, 25 września 2008 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  77. Egan Loo, Japanese Animation DVD Ranking, October 21-28 [online], Anime News Network, 30 października 2008 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  78. Egan Loo, Japan's Animation Blu-ray Disc Ranking, January 5-11 [online], Anime News Network, 13 stycznia 2015 [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  79. 邦画興行収入ランキング [online], General Works [dostęp 2024-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2003-04-26] (jap.).
  80. The First Slam Dunk (2022) - Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  81. Daryl Harding, THE FIRST SLAM DUNK’s 1st Three Days in China Nets US$50 Million, Now 10th Highest-Grossing Anime Film Worldwide [online], Crunchyroll, 23 kwietnia 2023 [dostęp 2024-12-31] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]