Stanisław Bugajski (profesor gimnazjalny) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zobacz też: inne osoby o tym nazwisku.

Stanisław Bugajski

Chrzan, Grający Bór

Data i miejsce urodzenia	3 listopada 1889 Sucha
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 1956 Kraków
Miejsce spoczynku	Cmentarz Rakowicki
Zawód, zajęcie	pedagog
Odznaczenia

Stanisław Bugajski, ps. „Chrzan”^[1], „Grający Bór”^[2] (ur. 3 listopada 1889 w Suchej, zm. 15 stycznia 1956 w Krakowie) – polski profesor gimnazjalny, podporucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego, żołnierz Legionów Polskich i Armii Krajowej, instruktor harcerski, kompozytor i autor tekstów, w latach 1932–1939 Naczelnik Wydziału Szkół Powszechnych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Urodzony 3 listopada 1889 w Suchej (obecnie Sucha Beskidzka), był synem Juliana Jakuba Bugajskiego, strażnika kolejowego^[3], oraz Elżbiety z Gomółków Bugajskiej, wychowanki i guwernantki u hrabiny Konstancji Stadnickiej, a następnie hrabiny Olimpii Stadnickiej na dworze w Białej Niżnej^[3]. Wkrótce rodzina przeprowadza się do Nowego Sącza. Tam Stanisław Bugajski kończy szkołę ludową oraz 2. c.k. Gimnazjum (patent dojrzałości – 1909). Następnie rozpoczyna studia w Seminarium Duchownym w Tarnowie, jednak po dwóch latach porzuca je i przenosi się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunek filologia klasyczna. W lipcu 1914 r. zgłasza się do Związku Strzeleckiego w Nowym Sączu, a następnie zostaje przydzielony do 4. batalionu 13. kompanii 2. Pułku Piechoty Legionów Polskich. We wrześniu 1914 r. mianowany kapralem. W 1915 r. przydzielony do Kompanii Sztabowej, a następnie do 8. kompanii 4. Pułku Piechoty Legionów. W czerwcu 1915 r. awansowany na sierżanta. W 1917 r., po kryzysie przysięgowym, internowany w obozie w Szczypiornie^[4]. Następnie w 16. Pułku Piechoty Armii Austriackiej, zwolniony z wojska na podstawie badań lekarskich pod koniec sierpnia 1918 r.

Po I wojnie światowej trzykrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Niepodległości, awansowany także na podporucznika rezerwy^[2]. 28 lutego 1920 r. uzyskuje uprawnienia do nauczania j. łacińskiego i j. polskiego w gimnazjach. Pracuje w 1. i 2. Gimnazjum w Nowym Sączu. Jest także instruktorem harcerskim, a w latach 1921–1924 pełni funkcję komendanta Męskiego Hufca Harcerzy w Nowym Sączu^[5]. Śpiewa, a następnie dyryguje w Męskim Chórze Związku Zawodowego Kolejarzy „Echo” w Nowym Sączu. Podczas obozu harcerskiego w Przysietnicy w 1919 r. komponuje i pisze tekst hymnu O Panie Boże Ojcze Nasz, który staje się Modlitwą Harcerską^[6].

W 1927 r. zostaje wizytatorem szkół w Kuratorium Łódzkim, potem Lubelskim, następnie kuratorem Okręgu Szkolnego Lubelskiego^[7], a w 1932 r. Naczelnikiem Wydziału Szkół Powszechnych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego^[5]. Zostaje także członkiem 16. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego^[8]. W 1936 r., podczas uroczystości 25-lecia Drużyny, tworzy Hymn Szesnastki^[9]. Jest także kompozytorem pieśni: Defilada (sł. Jerzy Braun)^[10], Nasze pieśni (sł. Bronisława Szczepańcówna)^[11] oraz Po całej Polsce (sł. Bronisława Szczepańcówna)^[12].

W czasie II wojny światowej zostaje dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 98 w Warszawie oraz kierownikiem tajnych kompletów Gimnazjum i Liceum im. Stanisława Staszica^[13]. Wstępuje także do 7. kompanii motorowej „Iskra” Batalionu „Kiliński” Armii Krajowej^[14]. Bierze udział w powstaniu warszawskim, walczy w rejonie Śródmieścia^[1]. Po upadku powstania przedostaje się do Krakowa, gdzie po wojnie zostaje nauczycielem w 4. Liceum i Gimnazjum im. Jana Sobieskiego^[15].

Umiera 15 stycznia 1956 r. w Krakowie. Spoczywa na Cmentarzu Rakowickim (kwatera LXXXVIII-24-29)^[16].

Jego żoną była harcmistrzyni i działaczka społeczna Maria z Wusatowskich Bugajska, a dziećmi: Jan, podharcmistrz, student Politechniki Warszawskiej, instruktor tajnych kursów zastępowych, więzień Pawiaka, rozstrzelany 16 lipca 1943 r.^[17] oraz Stanisław, aktor, reżyser, dyrektor teatrów^[18].

• Krzyż Niepodległości (15 kwietnia 1932)^[19]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1932)^[20]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)

• „Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae 1850–1918. A–D” (red.), Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1999.
• J. Domoradzki, Modlitwa harcerska, "Sądeczanin", R. XIII, Nr 9 [145], s. 64-65.
• J. Domoradzki, Rzecz o prof. Stanisławie Bugajskim, "Sądeczanin”, R. XI, Nr 9 [121], s. 39–41.
• T. Gaweł, Pokłon tym, którzy tworzyli…, Czuwajmy, Kraków 1999.
• J. Korpak, Zarys dziejów harcerstwa męskiego w Nowym Sączu w latach 1911–1939, „Rocznik Sądecki Tom XXXIX”, Nowy Sącz 2011, s. 205–242.
• B. Lubicz-Nycz, Batalion «Kiliński» AK 1940–1944, PWN, Warszawa 1986.