French
DeutschStanisław Gerstmann – Wikipedia, wolna encyklopedia
.jpg) Stanisław Gerstmann (1929) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: psychologia | |
| Alma Mater | |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | Uniwersytet Lwowski |
Stanisław Gerstmann (ur. 28 marca 1911 w Drohobyczu, zm. 7 grudnia 1983 w Łodzi) – polski psycholog, pedagog, filolog, profesor.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z lwowskiej rodziny[1]. Był synem sędziego okręgowego w Sanoku, później Sądu Apelacyjnego we Lwowie, pod koniec września 1939 wziętego jako zakładnik przez władze okupacyjne i zaginionego[1]. Był bratankiem Adama Gerstmana (1873-1940, duchowny, teolog, rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie) oraz Zygmunta Gerstmanna (dyrektor żeńskiego gimnazjum im Henryka Sienkiewicza w Drohobyczu)[1].
W 1929 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Adam Bieniasz, Norbert Ramer, Lidia Sembratowicz, Eugeniusz Duda, Ryszard Linscheid, Mieczysław Wiśniowski)[2]. W 1936 ukończy studia polonistyczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[1]. W jego mieszkaniu przy ul. Stryjskiej 4, w dniu 12 grudnia 1932, dokonano spisania aktu założenia Polskiej Korporacji Akademickiej „Slavia”, której był pierwszym prezesem[1].
Przed 1939 był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a po zakończeniu II wojny światowej przebywał w Rzeszowie[1]. Później został zatrudniony na Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu[3]. W latach 1954–1956 wykładał psychologię w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku. W roku 1956 został docentem i kierownikiem Katedry Psychologii Wychowawczej w Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiskiej w Lublinie. W 1959 przeniósł się z Lublina do Łodzi i od tego czasu pracował na Uniwersytecie Łódzkim. Był kierownikiem zakładu psychologii, a dzięki jego staraniom psychologia została odrębnym kierunkiem studiów na uczelni. Profesorem nadzwyczajnym został w roku 1960, a zwyczajnym w 1976 roku.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był żonaty z Heleną, z domu Baczyńską, córką przedwojennego sekretarza Sądu Apelacyjnego we Lwowie[1].
Zmarł tragicznie w wyniku wybuchu gazu w Łodzi w wieku 72 lat; wraz z nim śmierć ponieśli członkowie jego rodziny: żona Helena (70 lat), synowie Przemysław (lat 31), Krzysztof (lat 35) oraz wnuk Bartłomiej (lat 3, syn Przemysława)[1], a także trzy inne osoby[1][4][5]. Jego syn dr Przemysław Gerstmann do śmierci był adiunktem Katedry Psychologii UŁ. Drugi syn Krzysztof także posiadał stopień naukowy doktora i przybył wówczas z Gdańska na jeden dzień do Łodzi w celu zawiadomienia rodziny, iż jego żona jest w ciąży[1].
Został wraz z rodziną pochowany na cmentarzu Piaski-Retkińska w Łodzi[6].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Aktywność człowieka i osobowość jako przedmiot psychologii i podstawowe zagadnienia psychologii klinicznej, Łódź : UŁ, 1982
- Cechy temperamentu i ich zmienność u dzieci, Toruń ; Łódź : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
- Kształtowanie uczuć dzieci i młodzieży, Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1959, 1961.
- Osobowość : wybrane zagadnienia psychologiczne, Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1970.
- Podstawy psychologii klinicznej, [Łódź : UŁ], 1982
- Podstawy psychologii konkretnej, Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1987
- Problemy teorii emocji, Toruń : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
- Psychologia, Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1969.
- Psychologia na co dzień, Warszawa : "Książka i Wiedza", 1973.
- Psychologiczne podstawy oddziaływań wychowawczych, Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1981.
- Rozmowa i wywiad w psychologii, Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1972, 1974, 1980, 1985.
- Rozwój uczuć, Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1976, 1986
- Uczucia w naszym życiu, Warszawa : "Wiedza Powszechna", 1963.
- Wpływ rodziców na zaburzenia emocjonalności uczniów, Toruń ; Łódź : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1956.
- Wprowadzenie do psychologii osobowości, Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968.
- Z badań nad psychologią strachu, Poznań : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Zbysław Sławita. Tragedia lwowskiej rodziny Gerstmannów. „Biuletyn”. Nr 47, s. 41-42, Czerwiec 1984. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 184. ISBN 978-83-7188-964-6.
- ↑ Nekrologi. „Dziennik Łódzki”, s. 2, 7, Nr 257 z 12 grudnia 1983.
- ↑ "Wystarczyło kilka sekund", dzienniklodzki.pl.
- ↑ cmentarz rzymskokatolicki, [w:] zabytek.pl [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zofia Buczek: Gerstmann Stanisław. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 78-81.