French
DeutschStanisław Kawczak – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Pełne imię i nazwisko | Stanisław Leon Kawczak |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 3 kwietnia 1892 |
| Data i miejsce śmierci | wiosna 1940 |
| Zawód, zajęcie | |
| Tytuł naukowy | doktor praw |
| Odznaczenia | |
     | |
Stanisław Leon Kawczak, ps. „Pogrom”[1] (ur. 3 kwietnia 1892 w Zwardoniu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski adwokat i działacz niepodległościowy, doktor praw, kapitan audytor rezerwy Wojska Polskiego, przywódca przewrotu wojskowego w październiku 1918 w Nowym Sączu, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 3 kwietnia 1892 roku w Zwardoniu, w ówczesnym powiecie żywieckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa i Cecylii z Pindurów[2][1]. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach c. i k. Pułku Piechoty Nr 20[3]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916 roku[4].
Do 1939 roku prowadził praktykę adwokacką przy ul. Mokotowskiej 49 w Warszawie[5][6][7][8][9].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku – po agresji ZSRR na Polskę – wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[10]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1323[2].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[11][12][13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14][15][16].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych – 1922[17]
- Medal Niepodległości – 15 czerwca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[18]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[potrzebny przypis]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[3]
- Krzyż Wojskowy Karola[3]
9 maja 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości rozpatrzył ponownie wniosek, lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Milknące echa. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”, 1938.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej odznaczeni Krzyżem Walecznych
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-21].
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 218.
- ↑ a b c Ranglisten 1918 ↓, s. 510.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 289.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1935 ↓, s. 398.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1936 ↓, s. 413.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1937 ↓, s. 433.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1938 ↓, s. 394.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1939 ↓, s. 373.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 40 [dostęp 2024-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 26 września 1922, s. 737.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1935 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1935.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1936 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1936.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1937 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1937.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1938 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1938.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1939 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1939.
- Stanisław Kawczak, biogram z serwisu Pierwsi Niepodlegli