Szczyrbski Szczyt – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szczyrbski Szczyt
Štrbavy
Ilustracja
Szczyrbski Szczyt widziany z Doliny Młynickiej znad wodospadu Skok
Państwo

 Słowacja

Położenie

Wysokie Tatry

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2382 m n.p.m.

Wybitność

119 m

Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Szczyrbski Szczyt”
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Szczyrbski Szczyt”
Ziemia49°10′14,5″N 20°02′28,7″E/49,170694 20,041306
Multimedia w Wikimedia Commons

Szczyrbski Szczyt albo Szczyrbska Turnia[1] (niem. Csorbaer Spitze, Tschirmer Spitze, Zirbener Spitze, słow. Štrbský štít, węg. Csorbai-csúcs) – wyraźnie wyodrębniony wierzchołek w kształcie piramidy w głównej grani odnogi Krywania, pomiędzy Hlińską Turnią (Hlinská veža), od której oddziela go siodło Młynickiej Przełęczy (Mlynické sedlo), a wschodnią granią Hrubego Wierchu (Hrubý vrch), od której oddziela go Szczyrbska Przełęcz (Štrbské sedlo)[2]. Wznosi się na wysokość 2382 m[3] (według wcześniejszych pomiarów 2381 m[4] lub 2385 m[5]).

Opis szczytu

[edytuj | edytuj kod]

Jest to wybitny i typowy samodzielny szczyt, od sąsiednich szczytów w grani oddzielony głębokimi przełęczami. Jest przy tym względnie łatwo dostępny. Jego grań to rumowisko wielkich bloków skalnych. Od wierzchołka, w kierunku południowym odchodzi krótka grzęda o wysokich (ok. 400 m) ścianach, rozdzielająca górne piętro Doliny Młynickiej na dwa kotły: Capi Kocioł i Kozi Kocioł. Ściany północne szczytu opadają w kierunku Doliny Hlińskiej. Na północ ze szczytu opada północny filar o wysokości około 330 m. Po prawej (patrząc od dołu) stronie ogranicza go wielka depresja, po lewej wybitny północny żleb. W połowie wysokości filar rozgałęzia się na dwa ramiona, między którymi jest wielka depresja. Najwybitniejszą z wklęsłych formacji skalnych północnej ściany Szczyrbskiego Szczytu jest północny żleb ukośnie przecinający całą tę ścianę i dochodzący do grani kilkadziesiąt metrów na zachód od szczytu. W 2/3 wysokości żlebu odgałęzia się od niego średnio stroma formacja wklęsła (częściowo zachód, częściowo żleb), który dochodzi do wschodniej grani Szczyrbskiego Szczytu[6].

Nazwa szczytu pochodzi pośrednio od wsi Szczyrba (w Dolinie Młynickiej mieszkańcy tej wsi wypasali swoje bydło, stąd wywodzi się jej dawniejsza nazwa Dolina Szczyrbska)[2]. Rejon Szczyrbskiego Szczytu był terenem łowieckim koziarzy, wierzchołek był miejscem pomiarów triangulacyjnych[7].

O skały tego szczytu w czerwcu 1979 zahaczył helikopter wiozący 6 ratowników THS spieszących na pomoc lekko rannej niemieckiej turystce. W rezultacie spadł i eksplodował w rejonie progu pod Capim Stawem. Zginęło pięciu ratowników (jeden zmarł w szpitalu) i dwóch członków załogi śmigłowca; przeżył jeden z ratowników oraz drugi pilot[8]. Była to największa katastrofa w akcjach ratowniczych THS.

Taternictwo

[edytuj | edytuj kod]

Na szczyt nie poprowadzono oznakowanych szlaków turystycznych. Dopuszczalne jest uprawianie taternictwa. Ściany Szczyrbskiego Szczytu osiągają wysokość do 400 m, są jednak kruche i dość łatwe, co sprawia, że taternicy wspinają się na nich rzadko[6].

Pierwsze odnotowane wejścia

Szczyt ten zdobyły również w sierpniu 1908 r. dwie kobiety: Helena Dłuska i Irena Pawlewska-Szydłowska, zapoczątkowując w ten sposób samodzielne kobiece taternictwo[5].

Drogi wspinaczkowe
  1. Wschodnią granią, z Młynickiej Przełęczy; I w skali tatrzańskiej, czas przejścia 30 min
  2. Z Młynickiej Przełęczy, obhodząc grań; 0, 30 min
  3. Droga Petrika (południowo-wschodnim zboczem); 0+, 1 godz.
  4. Droga Kościelniaka; 0+, 1 godz.
  5. Droga Grosza (południową grzędą); II, 1 godz. 30 min
  6. Droga Chudego (południową grzędą); IV, 1 godz.
  7. Prawym żlebem południowo-zachodniej ściany; 2 godz.
  8. Południowo-zachodnim żebrem; III., miejsce IV, 2 godz.
  9. Lewym żlebem południowo-zachodniej ściany; miejsce III, 2 godz.
  10. Lewą częścią południowo-zachodniego zbocza, znad Kolistego Stawu; 0+, 30 min
  11. Zachodnią granią, ze Szczyrbskiej Przełęczy; I, 45 min
  12. Północno-zachodnią ścianą z Małego Ogrodu; I, 1 godz.
  13. Północnym żebrem; III, 3 godz.
  14. Prawą częścią północnej ściany; II, 1 godz. 30 min
  15. Prawą częścią północnego filara; II-IV
  16. Prawym ramieniem północnego filara; Y-, 7 godz.
  17. Międzyramienną depresją północnego filara; V, 8 godz.
  18. Lewym ramieniem północnego filara; IV, 3 godz.
  19. Michnik letni (lewą częścią północnego filara); III, IV, wyciąg V, niezwykle krucho, 4 godz.
  20. Michnik zimowy (lewym skrajem północnego filara i najwyższą częścią północnego żlebu); V, A-, 7 godz. 30 min
  21. Północnym żlebem; II, miejsce IV, 3 godz.
  22. Lewą częścią ściany; II, bardzo krucho, 2 godz.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Szczyrbska Turnia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 874.
  2. ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  3. ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
  4. ↑ Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.
  5. ↑ a b c Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956.
  6. ↑ a b Władysław Cywiński. Grań Hrubego. Przewodnik szczegółowy, tom 14. Poronin: Wydawnictwo Górski.
  7. ↑ Józef Nyka, Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6.
  8. ↑ Čomaj, Výbuch vrtuľníka v Mlynickej doline [online] [dostęp 2020-09-08].
Główna grań odnogi Krywania
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szczyrbski_Szczyt&oldid=70043484”