French
DeutschSzewczenko (gromada) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| gromada | |||
| 1954–1973 | |||
.jpg) | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | 1954–1972: ustrzycki | ||
| Data powstania | 5 października 1954 | ||
| Data likwidacji | 1 stycznia 1973 | ||
| Siedziba | |||
| Populacja (1971) • liczba ludności |
| ||
| Szczegółowy podział administracyjny (1954) | |||
| |||
| Liczba reprezentantów | |||
| |||
Szewczenko / Lutowiska (zmiana nazwy w 1957 roku) – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].
Gromadę Szewczenko z siedzibą GRN w Szewczenku (od 1957 Lutowiska) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie ustrzyckim w woj. rzeszowskim na mocy uchwały nr 35/54 WRN w Rzeszowie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Szewczenko, Skorodne, Chmiel i Smolnik ze zniesionej gminy Szewczenko w tymże powiecie (a więc nowa gromada objęła cały obszar dotychczasowej gminy Szewczenko). Była to zarazem największa a także najdalej na południe wysunięta gromada Polski[6]. Dla gromady ustalono 9 członków gromadzkiej rady narodowej[7].
27 czerwca 1957 nazwę Szewczenka zmieniono na jego pierwotną nazwę – Lutowiska; odtąd także gromada figuruje w wykazach pod nazwą gromada Lutowiska (nazwę Szewczenko Lutowiska otrzymały w 1944 roku po przyłączeniu do ZSRR, w którego granicach pozostały do 1951 roku[8])[9].
31 grudnia 1961 do gromady Lutowiska włączono wsie Zatwarnica, Krzywe, Hulskie i Ruskie z gromady Polana w tymże powiecie[10].
W 1971 roku gromada Lutowiska liczyła 1119 mieszkańców, zamieszkujących miejscowości: Beniowa (0), Bukowiec (0), Brzegi Górne (6), Caryńskie (4), Chmiel (49), Dydiowa (0), Dwernik (135), Dźwiniacz Górny (41), Hulskie (8), Krywe (0), Krywka (0), Lutowiska (224), Łokieć (0), Nasiczne (44), Procisne (35), Ruskie (0), Sianki (0), Skorodne (9), Smolnik (95), Sokoliki (0), Stuposiany (38), Tarnawa Niżna (0), Tarnawa Wyżna (0), Ustrzyki Górne (200), Wołosate (48), Zatwarnica (180) i Żurawin (3)[11].
1 listopada 1972, w związku ze zniesieniem powiatu ustrzyckiego, gromada weszła w skład nowo utworzonego powiatu bieszczadzkiego w tymże województwie[12].
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[13]. 1 stycznia 1973 – tym razem w powiecie bieszczadzkim – reaktywowano gminę Lutowiska pod jej przedwojenną nazwą (w latach 1952-54 jako gmina Szewczenko)[14].
Zobacz też: Umowa o zmianie granic z 15 lutego 1951
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
- ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
- ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
- ↑ Uchwała Nr 35/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu ustrzyckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
- ↑ Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ustrzykach Dolnych (punkt 20) z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 34)
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 65, poz. 448
- ↑ M.P. z 1957 r. nr 51, poz. 322
- ↑ Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 14 września 1961 r. w sprawie zmian w podziale administracyjnym województwa rzeszowskiego; w ramach Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 25 listopada 1961 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu tejże uchwały (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 29 listopada 1961 r., Nr. 11, Poz. 55)
- ↑ Statystyczna charakterystyka miejscowości w gromadach: pow. Ustrzyki Dolne, woj. rzeszowskie (1971)
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)