French
DeutschTadeusz Graff – Wikipedia, wolna encyklopedia
 siedzi z Janem Jasielskim w 1916 | |
 podpułkownik artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 17 września 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 12 września 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1939 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 3 Pułk Piechoty Legionów, |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    | |
.png){kind=small}
Tadeusz Graff (ur. 17 września 1895 w Rozhadowie, pow. tarnopolski, zm. 12 września 1939 w Ryczywole) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, żołnierz Legionów Polskich i kampanii wrześniowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 17 września 1895 w Rozhadowie (pow. tarnopolski) jako syn Stanisława Ignacego[1]. Uczęszczał do Gimnazjum oo. Jezuitów w Chyrowie, gdzie zdał maturę.
Służył w Legionach Polskich. Z 3 pułkiem piechoty uczestniczył w walkach na Przełęczy Pantyrskiej, podczas których został ranny. Następnie został przydzielony do 2 kompanii 4 pułku piechoty. W 1916 zaczął naukę w legionowej szkole chorążych.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczął służbę w nowo utworzonym Wojsku Polskim. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Dowództwie miasta Lwów, pozostając na ewidencji 19 dywizjonu artylerii ciężkiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 351. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Następnie pełnił służbę w 27 pułku artylerii polowej we Włodzimierzu[2]. W 1925 został przeniesiony do 11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie, a w 1928 do 26 pułku artylerii polowej w Skierniewicach. 2 kwietnia 1929 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 4. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W 1932 powrócił do 11 Karpackiego pułku artylerii lekkiej w Stanisławowie. W 1938 został wyznaczony na stanowisko I zastępcy dowódcy 29 pułku artylerii lekkiej. Na podpułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938.
25 sierpnia 1939, w czasie mobilizacji alarmowej, objął dowództwo 29 pal. Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej. 11 września został ciężko ranny i nazajutrz zmarł. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w Puławach.
Irena Grzymalska-Graff
[edytuj | edytuj kod]Tadeusz Graff prawdopodobnie był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego związku miał syna, Andrzeja. Jego drugą żoną była Irena Zofia Grzymalska-Graff (1911–1981), która wraz ze swoimi rodzicami, bratem, pasierbem, Andrzejem i córeczką została deportowana do ZSRR. Straciła tam ojca, brata i córkę. Na podstawie umowy Sikorski-Majski została zwolniona z zesłania i następnie wstąpiła do oddziału sanitarnego przy dowództwie tworzącej się Armii gen. Władysława Andersa. Po ewakuacji na Bliski Wschód została zastępczynią przełożonej Szpitala Nr 2, a w 2 Korpusie Polskim we Włoszech – przełożoną Szpitala Nr 7. Po wojnie, w 1946 wyszła za mąż za rtm. Jana Romanowskiego (1916–1997). Oboje zamieszkali w Kanadzie. Irena Romanowska została pochowana na cmentarzu weteranów Field of Honour w kanadyjskim Pointe-Claire.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)[3]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz drugi w 1921)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)[5]
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-09-24].
- ↑ Rocznik oficerski 1923 s. 767, 820.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 61)
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiktor Krzysztof Cygan, Słownik biograficzny, tom II, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917, wyd. Barwa i Broń, Warszawa 2006.
- Jan Wróblewski, Armia „Prusy” 1939, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1986.
- Józef Jan Korabiowski, W rogatywce i w berecie, wyd. LTW, Łomianki 2004.
- Jan Harajda, Jan Maciej Jasielski, wyd. własne, Poznań 2004.