Taras Prochaśko – Wikipedia, wolna encyklopedia

Taras Prochaśko
Тарас Богданович Прохасько
Ilustracja
Imię i nazwisko

Taras Bohdanowycz Prochaśko

Data i miejsce urodzenia

16 maja 1968
Iwano-Frankiwsk

Narodowość

ukraińska

Język

ukraiński

Dziedzina sztuki

literatura

Gatunek

powieść, opowiadanie

Odznaczenia
Narodowa Nagroda im. Tarasa Szewczenki (Ukraina)

Taras Bohdanowycz Prochaśko, ukr. Тарас Богданович Прохасько (ur. 16 maja 1968) – ukraiński pisarz, tłumacz i dziennikarz. Czołowy przedstawiciel „fenomenu stanisławowskiego”.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Wydziału Biologii Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki, z zawodu botanik[1]. Uczestnik studenckiego ruchu z lat 1989–1991, brał udział w rewolucji na granicie[2]. Parał się wieloma zajęciami. Z początku pracował w Iwano-Frankiwsku w Instytucie Leśnictwa Karpackiego, a później nauczał w rodzinnym mieście; był także barmanem, stróżem, pracownikiem radia FM «Вежа», pracował w galerii, w gazecie, w studiu telewizyjnym. Współpracował z kilkoma lwowskimi gazetami jak „Ekspres” (Експрес) czy „Postup” (Поступ)[3]. W latach 1992–1994 był współredaktorem magazynu „Czetwer” (Четвер). Od 1992 rокu stale mieszka w Iwano-Frankiwsku. Obok Jurija Andruchowycza jest czołowym przedstawicielem „fenomenu stanisławowskiego”[4].

Jest członkiem Zrzeszenia Pisarzy Ukraińskich. W 1997 roku został laureatem nagrody magazynu „Smołoskyp” (Смолоскип). 15 grudnia 2007 został laureatem literackiej nagrody imienia Josepha Conrada (fundowanej przez Instytut Polski w Kijowie. Od drugiego numeru jest stałym redaktorem magazynu «Четвер». Poniekąd z racji wykształcenia w utworach Prochaśki przewija się wiele motywów związanych z przyrodą. Prochaśko w swoich dziełach chwilami pisze tylko dla siebie i na potrzeby własnych wewnętrznych rozważań. Pisarz osobliwie traktuje swoje rozważania filozoficzne mówiąc: Krótko mówiąc, filozofia to dla mnie po prostu sens życia. Oznacza to jedność myśli i tego, co dzieje się z człowiekiem. Obecność myśli w miejscu, w którym się znajdujesz, w ruchu, który wykonujesz, w kontakcie, w którym jesteś. Minuta po minucie myślę o tym, co się dzieje. Tak naprawdę to nie jest jakaś ciężka praca, to nie jest stale włączony komputer pokładowy, jak mówią. To po prostu poczucie tego, co jest i nadanie temu sensu. Świadome istnienie. Poczucie swojej obecności w świecie, świadomość tego, jaki krok robisz – dosłownie i w przenośni. Uwaga na to, po co idziesz i dlaczego idziesz. Uwaga na osobę, którą spotykasz[5]. W wielu utworach Prochaśki obecny jest element biograficzny, czasami zbliżając jego utwory do intymnych spowiedzi.

Tłumaczką jego książek na język polski jest Renata Rusnak.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Książki

[edytuj | edytuj kod]

Źródło:[6]

  • Nekropol' (Некрополь), przełożona na język angielski i opublikowana w antologii Two Lands, New Visions (1998),
  • Inszi dni Anny (Інші дні Анни), Київ: Смолоскип, 1998, pol. Inne dni Anny (zbiór opowiadań, 2001),
  • FM „Hałyczyna” (FM "Галичина"), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2001; 2004,
  • Nepr0sti (НепрОсті), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2002, pol. Niezwykli (powieść, 2002),
  • Łeksykon tajemnych znań (Лексикон таємних знань), Львів: Кальварія, 2004,
  • Z cjoho można zrobyty kilka opowidań (З цього можна зробити кілька оповідань), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2005, pol. Z tego można zrobić kilka opowiadań, 2005,
  • Port Frankiwsk (Порт Франківськ), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2006,
  • Ukraina (Kraków: Nemrod, 2006), wspólnie z Serhijem Żadanem,
  • BotkaJE (БотакЄ), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2010).

Tłumaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przetłumaczył na ukraiński powieść Galicyjskość Łukasza Saturczaka, jako Galicija (Ґаліція, wyd. ukraińskie 2011), Na wysokiej połoninie Stanisława Vincenza (wyd. ukraińskie 2012), Opowieści galicyjskie oraz Wschód Andrzeja Stasiuka (wyd. ukraińskie 2015)[7].

Jego brat Jurij Prochaśko jest tłumaczem literatury niemieckiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Прохасько Тарас. Я не міг собі уявити, що буду радянським письменником.... ifPortal, 2.03.2006. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  2. Коцарев Олег: Тарас Прохасько: Сучасна Україна – продовження УРСР. Уніан, 2.11.2011. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  3. Тарас Прохасько: ...доплисти, доїхати, знайти, відкрити, попробувати, опанувати. AZH, 3.09.2008. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  4. Тарас Требуня: «Станіславський феномен»: пригадуючи майбутнє. Hałyćkyj Korespondent, 26.08.2009. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  5. Олег Карп'як: Тарас Прохасько: "Я почуваю себе добре в багатьох місцях". BBC News, 7.11.2013. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  6. Prokhasko, Taras. Encyclopedia of Ukraine. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  7. Program Translatorski ©Poland. Instytut Książki. [dostęp 2024-07-05].