Tarczówka pomarańczowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tarczówka pomarańczowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

skórnikowate

Rodzaj

tarczówka

Gatunek

tarczówka pomarańczowa

Nazwa systematyczna
Aleurodiscus aurantius (Pers.) J. Schröt.
Krypt.-Fl. Schlesien (Breslau) 3.1(25–32): 429 (1888) [1889]

Tarczówka pomarańczowa (Aleurodiscus aurantius (Pers.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny skórnikowatych '(Stereaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aleurodiscus, Stereaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1794 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Corticium aurantium. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Joseph Schröter[1].

Ma 11 synonimów. Niektóre z nich:

  • Acanthophysium aurantium (Pers.) G. Cunn. 1963
  • Hypochnus marchandii (Pat.) Pat. 1900[2].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda, w 2003 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Rozpostarty, ściśle przylegający do podłoża, o grubości 0,1–0,3 mm, o skórzastej konsystencji. Powierzchnia blada z pomarańczowym odcieniem[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny. Strzępki z prostymi przegrodami, cienkościenne, o średnicy 2,5-4 µm. Podstawki około 60 × 15 µm z czterema sterygmami o długości około 15 µm. Występują szkieletocystydy o zmiennym kształcie, wąskie z zaokrąglonym wierzchołkiem lub szersze i bardziej zaokrąglone, zwężające się od podstawy do długiego trzonu z wierzchołkiem paciorkowatym, gładkim lub tylko zwężającym się. Protoplazma jest żółtawa (ciemnieje w sulfovanilinie), co ułatwia odróżnienie cystyd od podstawek. Dendrohyfidy liczne, bogato rozgałęzione i pokryte kryształami – w niektórych przypadkach tak licznie, że są mniej lub bardziej ukryte za warstwą kryształów. Bazydiospory elipsoidalne do kulistych, około 20 × 13 µm, amyloidalne, drobno kolczaste[4].

Gatunki podobne

Zewnętrznie bardzo podobna jest powłocznica olszowa (Peniophora erikssonii), ale zupełnie różni się mikroskopowo[4].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Tarczówka pomarańczowa występuje w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Rosji, Australii i na Nowej Zelandii. Najliczniejsze stanowiska podano w Europie[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył tylko 2 stanowiska i to bardzo dawne (podane przez J. Schrötera w 1898 r. w Zielonej Górze i Strzelcach Opolskich)[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski jako gatunek na terenie Polski wymarły[6].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Na terenie Polski znaleziony na gałązkach róży dzikiej i jeżyny[3], w Danii także na cisach[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-04-11].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-04-11].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Thelephora aurantia Fr., „Syst. Mycol.”, 1, Mycobank, 1821, s. 445 [dostęp 2022-04-11].
  5. Miejsca występowania Aleurodiscus aurantius na świecie (mapa) [online] [dostęp 2022-04-11].
  6. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.