Teju argentyński – Wikipedia, wolna encyklopedia
Salvator merianae[1] | |||
Duméril & Bibron, 1839 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | teju argentyński | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
Teju argentyński, teju czarno-biały (Salvator merianae) – gatunek jaszczurki z rodziny tejowatych (Teiidae), jej największy przedstawiciel. Jaszczurki te zajmują podobne do waranów nisze ekologiczne, co jest przykładem ewolucji konwergentnej.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Opis
Młode jaszczurki mają zielone ubarwienie, nakrapiane czarnymi plamami. Kolory te zanikają już w kilka miesięcy po wykluciu. Dorosłe osobniki mają drobne, perliste łuski na całej długości ciała prócz głowy, gdzie występują większe, regularnie ułożone tarczki. Ubarwienie tych gadów jest czarno-białe. Wyraźnie widoczne są czarne plamki oraz poprzeczne pasy przebiegające od głowy, aż po długi, masywny ogon. Cechą wspólną dla wszystkich tejowatych jest rozwidlony długi język. W niewoli żyją około 15 lat[7].
- Rozmiary
Długość ciała samców dochodzi do 1,5 m wraz z ogonem. Samice są dużo mniejsze i ich długość ciała wynosi zwykle ok. 1 m.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Jego naturalne występowanie obejmuje tropikalne i subtropikalne obszary od Kolumbii, Wenezueli i Gujany, poprzez dorzecze Amazonki, aż po Urugwaj, Paragwaj i północną Argentynę. Wpuszczony do środowiska (prawdopodobnie pochodzący z hodowli terrarystycznych) przez człowieka na Florydę w USA[3][8].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]- Biotop
Gatunek ten posiada duże zdolności adaptacyjne, więc jego siedlisko jest bardzo zróżnicowane. Zamieszkuje zarówno lasy tropikalne, jak i otwarte przestrzenie, takie jak brzegi rzek, równiny porośnięte wysoką trawą oraz piaszczyste obszary przybrzeżne.
- Pokarm
Jest wszystkożerny. Oprócz owadów, płazów i małych jaszczurek, zjada też owoce, a w środowiskach synantropijnych może zapolować na psy[a]. Żywi się również jajami i padliną. Poszukuje pożywienia przede wszystkim w godzinach porannych. Większe ofiary chwyta w potężny zgryz i zabija je, energicznie uderzając nimi o ziemię. Mniejsze ofiary połyka w całości.
- Zachowanie
Prowadzi dzienny, naziemny tryb życia. Ukrywa się w norach, które zapewniają im ochronę przed wilgocią i ekstremalnymi temperaturami.
- Rozmnażanie
W okresie rozrodczym teju argentyńskie potrafią utrzymywać temperaturę ciała nawet o 10 °C wyższą od otoczenia. Są więc jednym z niewielu gatunków fakultatywnie endotermicznych. Prawdopodobnie jest to adaptacją służącą przyspieszaniu rozwoju zarodków w jajach (samica pilnuje jaj i może je ogrzewać). Endotermia samców może z kolei wynikać z sezonowych zmian hormonalnych lub mieć wspólne podłoże genetyczne z endotermią występującą u samic[9].
Samica składa jaja w stertach liści. Gniazdo takie składać się może nawet z 65 jaj. Młode wylęgają się po około 60 dniach. Jak w przypadku większości gadów samica nie zajmuje się młodymi.
Hodowla
[edytuj | edytuj kod]Teju argentyńskie nadają się na zwierzęta domowe, gdyż przywiązują się do swoich właścicieli i są dosyć spokojne. W dobrych warunkach mogą żyć nawet około 20 lat. Należy pamiętać jednak, że tak jak w przypadku większości gadów wymagają one stałej opieki i jeśli nie mają częstego kontaktu z człowiekiem, stają się bardziej agresywne i czują się niespokojnie, nawet w obecności właściciela.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Na podstawie dokumentalnego filmu przyrodniczego Łowcy dzikich zwierząt (oryg. Swamp Wars)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Salvator merianae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Michael B. Harvey, Gabriel N. Ugueto i Ronald L. Gutberlet, Jr. Review of Teiid Morphology with a Revised Taxonomy and Phylogeny of the Teiidae (Lepidosauria: Squamata). „Zootaxa”. 3459, s. 1–156, 2012. ISSN 1175-5326. (ang.).
- ↑ a b c d e f The Reptile Database. Salvator merianae (DUMÉRIL & BIBRON, 1839). reptile-database.reptarium.cz. [dostęp 2016-11-12]. (ang.).
- ↑ Dirksen, L. & De la Riva, I.. The lizards and amphisbaenians of Bolivia (Reptilia, Squamata): checklist, localities, and bibliography. „Graellsia”. 55, s. 199–215, 1999. (ang.).
- ↑ Davor Vrcibradic i inni, Herpetofauna, Estação Ecológica Estadual do Paraíso, state of Rio de Janeiro, southeastern Brazil, „Check List”, 7 (6), 2011, s. 745–749, DOI: 10.15560/11013 .
- ↑ Salvator merianae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Argentine Black and White Tegu Care. [w:] PetCoach [on-line]. [dostęp 2023-12-31]. (ang.).
- ↑ Catherine A. Smith, Kenneth L. Krysko. Distributional Comments on the Teiid Lizards (Squamata: Teiidae) of Florida with a Key to Species. „Caribbean Journal of Science”. 53 (2), s. 260–265, 2007. (ang.).
- ↑ Glenn J. Tattersall, Cleo A. C. Leite, Colin E. Sanders, Viviana Cadena, Denis V. Andrade, Augusto S. Abe, William K. Milsom. Seasonal reproductive endothermy in tegu lizards. „Science Advances”. 2 (1): e1500951, 2016. DOI: 10.1126/sciadv.1500951. (ang.).