Tomasz Obertyński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tomasz Obertyński

pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1896 Poczapińce, powiat kamieniecki, gubernia podolska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków, USRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Formacja	I Korpus Polski
Jednostki	4 Dywizja Strzelców Polskich (WP na Wschodzie) 2 pp Leg IV Brygada Piechoty Legionów 85 pułk piechoty 83 Pułk Strzelców Poleskich 51 Pułk Piechoty Armia „Prusy” Front Północny
Stanowiska	zastępca dowódcy pułku dowódca pułku piechoty szef sztabu armii szef sztabu frontu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Tomasz Obertyński (ur. 8 czerwca 1896 w Poczapińcach, w powiecie kamienieckim guberni podolskiej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Syn Aleksandra i Heleny z Zamojskich^[1]. Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Absolwent szkoły realnej i gimnazjum z maturą w Płoskirowie. Należał do tajnego harcerstwa. Od listopada 1914 w armii rosyjskiej. Przeniesiony do I Korpusu Polskiego, walczył z Niemcami i bolszewikami. Po rozbrojeniu Korpusu znalazł się w Kijowie, wstąpił do POW. Od sierpnia 1918 jako podporucznik w 4 Dywizji gen. Żeligowskiego. Od grudnia 1918 w niewoli ukraińskiej, z której zbiegł i przedostał się do Polski. Wstąpił do WP, otrzymał przydział do 2 pułku piechoty Legionów, był adiutantem pułku. W 1920, w czasie wojny z bolszewikami był adiutantem IV Brygady Piechoty Legionów.

Z dniem 20 sierpnia 1922 został przeniesiony z dowództwa 30 Dywizji Piechoty do 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy I batalionu^[2]. Z dniem 1 listopada 1924 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego. Z dniem 11 października 1926, po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do składu osobowego inspektora armii, generała dywizji Wacława Fary z siedzibą w Wilnie^[3]. 11 czerwca 1927 został przeniesiony do Dowództwa Obszaru Warownego „Wilno” na stanowisko szefa sztabu^[4]. 23 grudnia 1929 został przeniesiony do składu osobowego inspektora armii w Wilnie na stanowisko oficera sztabu^[5]. 9 grudnia 1932 został przeniesiony ze składu osobowego inspektora armii, generała dywizji Stefana Dąb-Biernackiego do Sztabu Głównego w Warszawie^[6]. 26 stycznia 1934 ogłoszono jego przeniesienie do 85 pułku piechoty w Nowej Wilejce na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[7]. W listopadzie 1935 objął dowództwo 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach. W styczniu 1938 został przeniesiony do garnizonu Wilno i wyznaczony na stanowisko I oficera sztabu Inspektora Armii, generała dywizji Stefana Dąb-Biernackiego.

Tomasz Obertyński był żonaty z Marią Swolkień, a owocem ich związku była córka Hanna (ur. 1923)^[8].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 był szefem sztabu Armii „Prusy”, a następnie Frontu Północnego. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku^[9]. Wiosną 1940 został zamordowany w Charkowie przez funkcjonariuszy NKWD i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[9], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[10].

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady^[11][12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[13][14].

• porucznik – 4 czerwca 1920 roku z dniem 1 grudnia 1919^[15]
• kapitan – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 363. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• major – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 125. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 w korpusie oficerów piechoty
• pułkownik – 19 marca 1938

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 407 (19 lutego 1922)^[16][8]
• Krzyż Niepodległości (3 maja 1932)^[17]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[18]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie^[8], po raz 2, 3 i 4 w 1921^[19])
• Złoty Krzyż Zasługi (18 marca 1932)^[20]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[9]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[9]
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)

• awanse generalskie oficerów II Rzeczypospolitej Polskiej z 2007
• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.